Arazi sahipleri dikkat! Devletten kiralık tarla dönemi başlıyor

Milliyet.com.tr/ÖZEL Tarım ve Orman Bakanlığı üst üste 2 yıl boyunca işlenmemiş tarım arazilerinin üretime kazandırılması amacıyla ‘kiralık tarla’ uygulamasına bugün başlıyor. Bu kapsamda işlenmeyen 14 bin dekar tarım arazisi sezonluk kiraya çıkarılacak.

ARAZİLER TESPİT EDİLDİ

Bakanlık bünyesinde kurulan komisyonlar, uydu görüntüleri ve saha çalışmalarıyla Antalya’da 4 bin 300 dekar, Konya’da 10 bin dekar, Kayseri’de ise 1.650 parsel boş arazi tespit edildi. Bazı illerde ise hiç kullanılmayan tarım arazisi çıkmadı. Geçen yıl tespit edilip bu yıl ekilen tarım arazilerinin de listeden çıkarıldığı belirtildi.

KİRALAMADA ÖNCELİKLİ GRUP OLACAK MI?

Devlet eliyle arazi kiralama dönemi bugün itibarıyla başlıyor. Peki süreç nasıl işleyecek?İlan edilen tarım arazilerini kiralamak isteyenler ne yapacak? Kiralamada öncelikli grup olacak mı? Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Düzenleme işlenmeyen tarım arazilerinin tarımsal amaçlı kiraya verilmesi hakkında yönetmelik kapsamında yer alıyor.

Bu uygulamanın tarımsal üretimi artırması, ithalat ihtiyacının azaltılması, güvenilir gıda arzının teminat altına alınması gibi kapsamları içerdiğini söylemek mümkün. Bununla ilgili yönetmelik 2024 yılı Ağustos ayında çıkmıştı. Geçtiğimiz yıl 1 Eylül’de askıda listeleri yayınlanmıştı. Bu yıl ise aslında sürecin başlayacağı bir dönem.

Düzenleme diyor ki üst üste 2 yıl işlenmeye tarım arazilerinin arazi vasfı değişmediyse, kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılmaya başlanmadıysa Bakanlık tarafından tespit edilecek ve bunlar sezonluk olarak kiraya verilecekler.

Kiralama yapılırken öncelikle o arazinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, kooperatif gibi sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarına yapılabilecek. Kira bedelleri komisyon tarafından takdir edilecek.

KİRA BEDELİNİ KİM BELİRLİYOR?

Kiralanacak bedeli belirleyen Arazi Tespit Komisyonudur. O bölgedeki Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı il müdürlüğündeki müdür, müdür yardımcıları, ilçe müdürlüğündeki müdür, müdür yardımcıları gibi 5 asil, 2 yedek üyeden oluşan Komisyon rakamları belirliyor.

ARAZİNİN İŞLENİP İŞLENMEDİĞİ NASIL BELİRLENİYOR?

2 yıl arazinin işlenip işlenmediği nasıl kontrol edilecek? Arazi Tespit Komisyonu, kadastro verilerine, parsel verilerine bakıyor. Uydu, coğrafi bilgi sistemleri ve diğer kamu kurumu verilerine bakıyor. 1 Eylül itibarıyla bölgelere göre değişen hasat dönemleri dikkate alınarak 31 Ağustos’a kadar bunları takip ediyor. 2024 yılı için takip ve incelemeler başladı. Askı listeleri 1 Eylül’de (bugün) yayınlanmış olacak.

Araziler seçilirken ekonomik bütünlük var mı? Tarımsal anlamda bu yerleşim yerlerine yakın olan parseller mümkün olduğu kadar önceliklendirilecek. Ekonomik bütünlük göz önünde olacak. Bir parsel vardır ama ekilip biçilmek, toplamak zor olacaktır. Bu kriterde olanlar dikkate alınmayacak. Kiralama türlerine baktığımızda çeşitli tarım arazileri türleri var. Dikili tarım, örtü altı tarım dediğimiz seracılık yerler bu kiralamaların kapsamında dahil edilmiyor. Ekonomik olmayan araziler kiralama işlemine dahil edilmeyebiliyor.

ARAZİYİ KİRALAMAK İSTEYEN BUNU NASIL YAPACAK?

Bugün itibarıyla kesinleşen tarım arazileri il müdürlüklerinin internet sayfalarında 7 gün süre ile ilan edilmeye başlanacak. Bu tarım arazisini kiralamak isteyenler tarım il müdürlüklerinin sayfasından kiralama talep formunu dolduracak. İlan süresi içinde il müdürlüğüne başvuruda bulunacak. Bir yerle ilgili birden fazla başvuru olabilir. Eğer öncelikli gruplardan isteklik çıkmazsa diğer istekliklerden en yüksek teklif verene kiralamalar yapılabilecek.

‘KİRA BEDELLERİ ARAZİ SAHİBİNE ÖDENECEK’

Kiraya verilecek tarım arazileri ile ilgili kısım da 15 gün içinde araziler kiracıya teslime edilecek. Kira bedeller arazi sahiplerine ödenecek. Eğer mirasçılı bir yerse, mal sahibinde ulaşılamıyorsa kira bedeli Bakanlık tarafından belirlenecek bir kamu bankasında 3’er ay vadeli hesaplarda nemalandırılarak biriktirilecek. Biriken kira bedelleri hak sahiplerine daha sonra payları oranında dağıtılabilecek.

İŞTE KİRALAMA İÇİN ARANAN BAZI ŞARTLAR

Mülkiyetin gerçek ya da tüzel kişilere ait olma şartı var. İki yıl üst üste işlenmeme şartı var. Arazi tespit komisyonlarının gerçekten bu arazinin kiraya verilmesinin ekonomik olarak faydalı görmesine ihtiyaç var. Eğer bu yerler köy yerleşik alanlarına, ilçe yerleşim alanlarına uzaksa kiralanması çok faydalı sonuçlar vermiyor.

İLK KİRALAMA NE ZAMAN?

İlk kiralamaların 16 Ekim 2025 tarihinde yapılması planlanıyor. Kiralama mülkiyet hakkının değişimi değil. Diyelim ki siz iki yıldır üst üste ekmiyorsunuz. Bu da tespit edilmiş, devlet diyor ki bunu ekonomiye kazandıralım. Burada mülkiyet sizden çıkmış olmuyor, yani tapulu yeriniz.

‘KİRA BEDELİ, RAYİÇ DEĞERDEN AZ OLMAYACAK’

Kira bedeli, rayiç değerinden az olmayacak. Eğer öncelikli gruplarda birden fazla istekli olursa en yüksek teklif verene kiraya verilecek. Eğer öncelikli gruplardan istekli çıkmazsa, o bölgede oturanlardan, sivil toplum kuruluşlardan teklif gelmedi. Eğer o bölge dışında istekli varsa ve o teklif verdiyse o zaman bu kişiye kiraya verilebilecek. Eğer tarım dışı bir kullanım varsa kira sözleşmesi feshedilecek ve taşınmazın iade süreci başlatılmış olacak.”