2 polisi şehit eden saldırgan ‘Yalnız Kurt’ mu? Dünyaya yayıldı: ‘Tam da bu yaşlarda başlar’

Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – İzmir’in Balçova’daki Salih İşgören Polis Merkezi’nde 8 Eylül sabahı 16 yaşındaki E.B.’nin saldırısıyla hareketli saatler yaşandı. 16 yaşındaki saldırgan, 2 polisimizi şehit ettikten sonra kendisinin de yaşadığı sokağın sakinlerine kurşun yağdırmayı sürdürdü.Yüzünde kar maskesi, siyah giyimi ve babasına ait olduğu öğrenilen ruhsatlı pompalı tüfekle ortaya çıkan E.B.’nin bu saldırıyı niçin düzenlediği merak ediliyor. Evden, yaşadığı sokaktaki polis merkezine saldırmak için çıkarken babası uyuyor olduğundan belki de tüfeği ele geçirmek onun için çok daha kolay olmuştu. Ancak yaşı ya da sebebi her ne olursa olsun, eline tüfek geçen bir Türk vatandaşının polise ve halka kurşun yağdırması asla kabul edilebilir değil. Peki bu bir terör saldırısı mı? Daha önce planlanmış ya da eğitimi verilmiş bir eylem olabilir mi? Yoksa ‘yalnız kurt’ ABD ve Avrupa’dan sonra Türkiye’de de devreye girmiş olabilir mi? Adli Bilimler Uzmanı, Sosyolog, Psikolog ve Hukukçu Dr. Mehmet Görgülü, Milliyet.comtr’ye ‘yalnız kurt’u anlattı.

İZMİR’DEKİ SALDIRININ ŞİFRESİ TERÖR ÖRGÜTLERİNDE Mİ?

Türkiye’de son zamanlarda işlenen cinayet ve saldırı girişimlerinin failleri, çoğunlukla resmi kayıtlarda ‘çocuk’ olarak nitelendirilen yaş grubundaki kişiler oluyor. Geçtiğimiz günlerde İstanbul’da yaşanan acı bir olayda, Çekmeköy’de bir lokantada uğradığı bıçaklı saldırı sonucu İstanbul Cumhuriyet Savcısı Ercan Kayhan hayatını kaybetti. Saldırının faili olduğu belirtilen, 19 yaşındaki M.C.G., olayın ardından jandarma ekiplerine teslim oldu. Genç yaşta pek çok suça karışan kişilerin gerçekleştirdiği bu tür eylemler, kamuoyunda derin üzüntü ve endişeye neden oluyor. Ancak bu kez İzmir’de, herhangi bir sabıka kaydı bulunmayan ve ailesinin ifadelerine göre son zamanlarda radikal tavırlarıyla dikkat çeken 16 yaşındaki bir ‘çocuk’, iki polisi şehit etti. Zanlının sosyal medya paylaşımları ve bazı örgütlerin çağrıları incelendiğinde, dikkat çeken bazı unsurlar göze çarpıyor. Özellikle ‘Gazze’ ve ‘İslam’ gibi hassas konular üzerinden oluşturulan algılarla, polis merkezlerine yönelik saldırı çağrılarının yapıldığı görülüyor. Bu saldırının, söz konusu çağrılarla bir bağlantısı olup olmadığı henüz netlik kazanmasa da, 16 yaşındaki saldırganın içinde bulunduğu psikolojik ve ideolojik durum dikkatle inceleniyor. Dr. Mehmet Görgülü, bu olayın ardındaki motivasyonları ve gencin nasıl bir radikalleşme süreci yaşamış olabileceğini şöyle açıkladı:

BİREYSEL AMA DÜNYA ÇAPINDA! ABD VE AVRUPA’DA DEVREYE GİRDİ

Bazı terör saldırılarının örgütsel temeli, bazılarının bireysel husumetlere dayanan kirli geçmişi olabiliyor. Ancak bunların hiçbiri yaşanan saldırıların ‘haklı sebebi’ olarak gösterilemez. Terör nerede olursa olsun terördür. Bu nedenle sınır ötesinde ya da topraklarımızda yaşanan saldırıların kaynakları emniyet güçleri tarafından dikkatle araştırılıyor. Bazı detaylar ve iddialar ise bu araştırmalar sürerken dikkat çekebiliyor. ‘Yalnız kurt terörizmi’ veya ‘yalnız aktör terörizmi’ diye isimlendirilen eylemleri, hem planlayan hem de gerçekleştiren birey tarafından işlenen suçlar da son yıllarda çok daha sık görülmeye başladı. Üstelik bu suçlar bireysel güdülerle işlenmiş dahi olsa küresel algı ve ideolojileri de temsil edebiliyor.2 polisi şehit edip 2’si polis 6 kişiyi yaralayan 16 yaşındaki saldırganın söyleyecekleri olayı aydınlatmak için merak konusu olmuş durumda. Peki,İzmir’deki saldırıda da ‘uyuyan hücre’ ya da ‘yalnız kurt’ eylemi devreye girmiş olabilir mi?

Genç yaştaki, herhangi bir iz sürülemeyecek kadar bağlantısız ‘yalnız kurt’ teröristler, dünya genelindeki istihbarat teşkilatları için büyük bir tehdit oluşturuyor. Öngörülemez, izlenemez ve önceden durdurulmaları neredeyse imkânsız olan bu saldırganların Türkiye’de ve yurt dışındaki pek çok eylemde parmağı var. Saldırılar çoğunlukla bıçaklama ve araçla çarpmalardan oluşuyor olsa da ateşli silah kullanımı da yaygın.‘Yalnız kurt’ teröristlerinin genellikle saldırı yoluyla bir mesaj verme amacıyla hareket etmesi, durumun çoğu zaman örgütsel saldırılarla karıştırılmasına neden oluyor.

BAĞIMSIZ HAREKET EDİYOR, RADİKALLEŞİYOR

Veriler, yalnız kurt teröristlerin ordularda, iş yerlerinde ve internette radikalleştiğini gösteriyor. Dünyada son 5 yılda gerçekleşen ölümcül terör saldırılarının yüzde 93’ünün ‘yalnız kurt’ aktörler tarafından gerçekleştirildiği tespit edildi. Geleneksel terör ağlarının aksine bu kişiler bağımsız hareket ediyor, genellikle hızla radikalleşiyor. Çok az ya da hiç dış destek almadan hareket eden bu kişilerden biri belki de İzmir’de 16 yaşında ailesinin ‘aniden radikalleştiğini’ söylediği E.B. olabilir.Yalnızca 2024 yılında Avrupa ve Amerika’da meydana gelen terör olayları, bir önceki yıl kaydedilen 32 vakayı geride bıraktı. 2023’te bu sayı 52’ye yükselmiş, özellikle “yalnız kurt” olarak nitelendirilen bireysel saldırganların sayısında öngörülemeyen bir artış yaşanmıştı. Bu artışla birlikte, Almanya, ABD, Fransa, İngiltere, Avustralya, Kanada ve İsveç gibi ülkeler, 2025 Küresel Terörizm Endeksi’nde ilk 50 ülke arasında yer aldı.

DELİLLER ‘YALNIZ KURT’U İŞARET EDİYOR MU?

Son yıllarda ‘yalnız kurt’ olaylarının artışa geçtiği görülse de aslında 23 yıl öncesine oranla yaşanan vakalar, sürekli şekilde artış gösterdi. Pek çok ülke bu tip saldırıların önlenmesi için araştırmalar ve tartışmaları gündeme taşımış olsa da henüz önleyici bir hamle yapılabilmiş değil.2002 yılında, bir bireyin aşırılıkçı unsurlara maruz kalmasından bir saldırı gerçekleştirmesine kadar geçen süre ortalama 16 ay olarak ölçülüyordu. Ancak 2015 yılına gelindiğinde, bu süre yüzde 40 oranında azaldı. Günümüzde ise bazı durumlarda radikalleşme süreci yalnızca birkaç hafta içinde tamamlanabiliyor. Burada radikalleşmeyi etkileyen 3 temel faktör öne çıkıyor: İdeolojik esneklik, aşırılıkçı grupların gençleri hedef alması ve süregelen jeopolitik huzursuzluğun etkisi.2024 yılında Avrupa’da gerçekleştirilen DEAŞ bağlantılı tutuklamaların neredeyse üçte ikisi, 18 yaşından küçük bireyleri kapsıyordu.İngiltere’de de terör şüphelilerinin 5’te 1’i 18 yaşının altındaydı. Genellikle hayal kırıklığına uğramış veya bir amaç arayışında olan gençler, aşırılıkçı propagandaya duyarlıydı. Çevrimiçi aşırılıkçı gruplar da onları hedef alarak bir kimlik ve aidiyet duygusu sunduğundan yaşanacak acı tablolara zemin hazırlanıyordu. İzmir’deki saldırganın hiç suç kaydının olmaması, son dönemde ailesinin dikkatini çeken radikal tavrı ve yakalandıktan sonraki davranışları bunun bir ‘yalnız kurt’ eylemi olabileceğini gösterir mi? Dr. Mehmet Görgülü bunu da açıklayarak sözlerini şöyle noktaladı:

“Yalnız kurt için şahsın biraz daha erişkin olması gerekiyor. 16-17 yaşında da başlayabilir. Ancak bunun altında psikolojik bir altyapının olması gerekiyor. ‘Yalnız kurt’lar genelde psikozdur. Yani normal insanlar değildir. Tam psikoz olmasa bile nörotik ağır depresyon veya başka bir faktörün olması gerekiyor. Psikozdan kastımız şu, psikoz hasta olduğunu kabul etmeyendir. Nöroz hasta olduğunu kabul edendir. Hasta olduğunu kabul etmeyen psikozlar tehlikelidir. İyi tedavi etmek ve takip etmek gerekiyor. Çünkü hem kendine hem çevresine zarar verebilir. Annesini bile yakabilecek potansiyelde olabilirler. Nörozda ise kişi hasta olduğunu bilir ama tedavi olmazsa ciddi sanrılar yahut acılar çeker. ‘Yalnız kurt’ta da altta bir psikolojik yapı söz konusu olabilir. Tabii ‘yalnız kurt’ta psikolojik olmasa bile toplumla bir çatışmanın olması gerekir. Topluma karşı bir tepkinin olması gerekir ve intikam alma hissinin olması gerekir. Bu intikamı alırken de seri katillere benzer profillere saldırırlar. Mesela bu çocukta eğer yalnız kurt özelliği başladıysa ve polisle olumsuz bir geçmişi olduysa bu yaşanmış olabilir. Sosyal veya toplumsal olaylara karıştıysa ve polis müdahalesi esnasında olumsuz bir durum yaşadıysa ‘yalnız kurt’luk vasfı ortaya çıkabilir. Özellikle kime ne yaptığına bakmak gerekir.”