Nepal’de protestolar çığırından çıktı: 15 binden fazla mahkum firar etti!

The Kathmandu Post gazetesine göre,Nepal’de yetkililer, sosyal medyaya erişim yasağı nedeniyle başlayan hükümet karşıtı protestolarda ölü sayısının 35’e çıktığını duyurdu.

Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli ve birçok bakanın istifasına rağmen şiddetini artıran protestolar, ülkede güvenlik krizine yol açtı.

15 BİNİ AŞKIN MAHKUM KAÇTI

Hapishane tesislerine baskın düzenleyen protestocuların idari binaları ateşe vermesi ve geçişleri açık bırakması sonucu ülke genelinde 25’ten fazla hapishaneden toplamda 15 bini aşkın mahkum kaçtı.

Hapishanelerdeki kaos ortamı ülkenin pek çok noktasında kolluk kuvvetlerinin müdahalesiyle karşılaştı. Mahkumlardan neredeyse yarısının kaçtığı bir ıslahevinde polisin ateş açması sonucu 5 mahkum hayatını kaybetti. Ordunun kaçmaya çalışanlara müdahale ettiği bir başka hapishanede ise 10’dan fazla mahkum yaralandı.

ORDU VE POLİS HAREKETE GEÇTİ

Başkentte kaçan mahkumların sokaklara inmesinin ardından ordu, hapishane çevresindeki bölgeleri kuşatma altına aldı.

Ülke genelinde firar eden mahkumlar arasında cinayet, tecavüz, insan kaçakçılığı gibi ağır suçlardan hüküm giyenler ve yabancılar olduğu belirtildi. Bazı mahkumlar kolluk kuvvetleri tarafından yakalanırken bazıları ise sonradan kendi isteğiyle hapishanelere dönerek teslim oldu.

ÜLKEDE ŞİDDET VE SİYASİ BELİRSİZLİK DERİNLEŞİYOR

Bir yandan da göstericiler, siyasi figürleri ve hükümet binalarını hedef almaya devam ediyor. Evinin göstericilerce kundaklanmasıyla vücuduna ağır yanıklar alan EskiNepalBaşbakanı Jhala Nath Khanal’ın eşi Ravi Laxmi Chitrakar’ın hastanede tedavisine devam edildiği ve durumunun kritik olduğu belirtildi. Aynı olayda yaralanan 27 diğer kişiden 25’i ise taburcu oldu.

Nüfus ve Sağlık Bakanlığından yetkililer, ülkenin mimari şaheserleri arasında sayılan bakanlık binasının protestolardaki yangınlarda tamamen yok edildiğini ve yeniden inşa edilmesi gerektiğini duyurdu.

Başbakan Oli’nin istifasının ardından ülkedeki siyasi belirsizlik de sürüyor. Kendi içlerinde fikir ayrılıkları yaşayan protestocular henüz geçici hükümeti yönetmesi için aday gösterecekleri kişiyi oy birliğiyle seçemedi.

NepalCumhurbaşkanı Ram Chandra Paudel, yaptığı açıklamada, “Tüm taraflardan, protestocuların taleplerini hızla çözüme kavuşturmak için çabaların sürdüğünden emin olmalarını ve barış ile düzenin disiplinli bir şekilde korunması için işbirliği yapmalarını rica ediyorum.” dedi.

KAOS ORTAMINDA SIKIŞAN HALK KAÇIŞ YOLU ARIYOR

Başkent Katmandu sakinleri, dün sokağa çıkma yasağına verilen kısa süreli arada evlerindeki gıda stoklarını yenilemek için marketlere koştu.

Kentin kontrolünü ele alan ordu, sokaklarda devriye gezmeye ve trafikteki araçları denetlemeye devam ediyor.

Asayiş sorunları ve siyasi krizin ortasında yüzlerce kişi, 9 Eylül’de ilan edilen uçuş yasağının kaldırılmasının ardından ülkeyi terk etmek için başkentteki Tribhuvan Uluslararası Havalimanı’na akın etti.

Nepalİçişleri Bakanlığına bağlı Göçmenlik Dairesi ise ülkede mahsur kalan yabancı vatandaşların sorun yaşamaması için 8 Eylül itibarıyla sona eren turist vizelerinin ücretsiz uzatılacağını duyurdu.

‘YENİ SEÇİMLER İLAN EDİLMELİ’

Bölgede Hindistan ve Çin ile sınırlara sahip, karayla çevrili ve 30 milyon nüfusluNepal’de protestoların ne sonuçlar doğurabileceği merak ediliyor.

Brüksel merkezli Uluslararası Kriz Grubu (ICG)Nepalanalisti Ashish Pradhan, AA’ya demecinde protestoların “yaygın ve siyasi sistematik yolsuzluklardan” kaynaklandığını bildirdi.

Protestoların ülke genelinde yüksek seviyede kanunsuzluklara yol açtığını aktaran Pradhan, mevcut siyasi liderliğin “artıkNepalgençliğinin gözünde itibara sahip olmadığını” savunarak şunları belirtti:

“Sistematik yolsuzlukla boğuşan ve devam eden protestolar ve şiddet olaylarında halkın hedefi haline gelen siyasi sınıftan net bir kopuşu simgeleyen yeni seçimler ilan edilmeli”

Lalitpur kenti merkezli Sosyal İnovasyon ve Dış Politika Merkezi (CESIF) uzmanı Ajaya Bhadra Khanal, açıklamasında, sosyal medya yasağını “yalnızca bir tetikleyici” olarak nitelendirdi.

Yakında kurulması beklenen yeni hükümetin “rekalibrasyon arayışına girebileceğini” ileri süren Khanal, “İki dev arasında küçük bir ülke olanNepal, Çin ve Hindistan ile ilişkilerinde dengeyi sağlamalı. İzlenecek yol bu.” açıklamasını yaptı.

NE OLMUŞTU?

Nepal’de, 4 Eylül’de Facebook, Instagram, WhatsApp, YouTube, X, Reddit ve LinkedIn platformlarına,Nepalİletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığına kayıt için verilen süre içinde başvuru yapılmadığı gerekçesiyle erişim engellenmişti.

Bunun üzerine çoğunluğu gençlerden oluşan göstericiler, yolsuzluk iddialarının yanı sıra sosyal medya yasağını protesto etmek için parlamento binasına doğru yürüyüşe geçmişti.

Şiddetlenen protestolarda polis, göstericilere karşı tazyikli su, göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmat kullanmıştı. Çıkan olaylarda 35 kişi hayatını kaybetmiş, 1000’den fazla kişi yaralanmıştı.

ArdındanNepalhükümeti, sosyal medya yasağının kaldırılacağını açıklamış, İçişleri Bakanı Ramesh Lekhak, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ramnath Adhikari ve Su Tedarik Bakanı Pradeep Yadav görevinden istifa ettiğini duyurmuştu.

Söz konusu açıklamalara rağmen yatışmayan gösteriler, siyasi figürlerin ve bakanların evlerine saldırılar düzenlenmesi,NepalKongre Partisinin Sanepa bölgesindeki merkez ofisi, federal parlamento binası, yüksek mahkeme binası veNepalBaşbakanı Khadga Prasad Sharma Oli’nin iki konutunun ateşe verilmesiyle sürmüştü.

Nepalordusu, artan olaylar nedeniyle bakanları konutlarından helikopterlerle tahliye etmeye başlamıştı.

NepalBaşbakanlık Ofisinden 9 Eylül’de yapılan açıklamada, şiddetli protestolar ve hükümete gelen tepkilerin ardından Başbakan Oli’nin istifa ettiği duyurulmuştu.