SON DAKİKA HABERLERİ: İmar sorunu çözülüyor mu? Artık o araziler taşınacak

Milliyet.com.tr/ÖZEL Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan “Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelik Değişikliği” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

YILLARDIR SÜREN SORUN ÇÖZÜME KAVUŞUYOR!

İmar hakkı aktarımı ile artık arazide parseli kamu hizmet alanında kalan ve herhangi bir yapılaşmaya da izin verilmeyerek yıllardır mağduriyet yaşayan çok sayıda kişinin sorunu çözüme kavuşuyor.

İMAR HAKKI AKTARIMI NEDİR?

Konuyla ilgili detayları milliyet.com.tr’ye açıklayan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren bir düzenleme oldu. Düzenlemeye İmar Hakkı Aktarımı Yönetmeliği adını vermek mümkün. İmar haklarının aktarımı daha önce de farklı konularda kullanılan bir durumdu. Hatta bazen belediyeler kendi arazilerini zaten imar hakkı transferlerinde kullandırıyorlardı. Şimdiki uygulama biraz daha kamu tarafında da kullanılacak olmasıyla ilgili bir düzenleme.

Örnek vermek gerekirse vatandaş olarak kamu hizmeti alanı içerisinde kalan bir arsanız var. Bu arsanıza ne yapılaşma hakkı veriliyor ne de kamulaşma yapılıyor. Burada parselinizdeki hakkın değeri kadar bir değere karşılık gelen haklarınızın imar planı düzenlemeleri çerçevesinde başka parsellere aktarılmasına imar hakkı aktarımı deniyor. Bu hak aktarımını bir taşıma gibi düşünebiliriz.

‘KONUT YAPIMINA İZİN VERİLMİYORDU’

Diyelim ki devlet bu tür yerlerde kamu yararına bir alan açıkladı. ‘Burası okul, hastane olacak’ dedi. Siz de diyelim ki orada bir hissedarsınız veya düzenleme çerçevesinde parselin fonksiyonu ‘okul, hastane’ gibi bir alan kapsamında kaldı. Siz burada bir şey yapamıyordunuz. Devlete ‘kamulaştır’ diyordunuz. Devlet de kamulaştırmayla alakalı bütçesi olmadığı için bunu yapamıyordu. Kişiler ‘ben konutu yapayım’ dediğinde buna da izin verilmiyordu. Çok sayıda kamulaştırma davası ve benzeri devleti ciddi anlamda yoruyordu. Bu düzenleme anlaşmazlıkların çözümüne fayda sağlayacaktır.

İmar planında kamu alanında kalan parseldeki kullanılamayan yapılaşma hakları başka parsellere taşınacak. Taşınırken SPK lisanslı değerleme şirketleri bunu inceleyecek.

‘VATANDAŞLAR İMAR HAKLARINDAN YARARLANAMIYORDU’

Vatandaşlar yıllardır imar planında okul, hastane, belediye hizmet alanı gibi kamuya ayrılmış parsellerin sahibi olmalarına rağmen buradaki imar haklarını kullanamıyordu. Çoğu parsel kamulaştırılmamış olduğu için boş, atıl duruyor. Üstüne bir şey de yapılamıyor. Bu durum hukuki ihtilaflara yol açıyor. Arazi sahipleri kamulaştırmanın zamanında yapılmaması nedeniyle iptal davaları açıyor. Kamulaştırma kararı alınmış olsa da bedellerin ödenmediği için devletin davalık olduğu birçok konu oluyor. O nedenle kamusal alanlar sorunsuz şekilde kullanılabilecek hale gelmiş olacak. Yıllardır çözülemeyen bu problem nispeten bu düzenleme kapsamında çözülmüş olacak.

ARAZİLERİN DEĞERİ NASIL BELİRLENECEK?

Burada belirlenecek değeler oldukça önemli. Değerleme en az 2 SPK lisanslı değerleme kuruluşu tarafından yapılmış olacak. Parselin bulunduğu çevredeki emsal değerler dikkate alınıyor. Özellikle arsa, arazi değerlemelerinde emsal karşılaştırma yöntemi kullanılan bir yöntem.

YENİ ARAZİLER NEREDE OLACAK?

Değer tespiti sonrasında verilmeyen imar başka bir parselde kullanılacak şekilde bir düzenleme yapılacak. Aynı belediye ve il sınırları içerisinde imar planı kararlarıyla belirlenmiş alanlarda bu düzenlemeler yapılacak.

KİŞİLER TAŞINMAK İSTEMEZSE NE OLACAK?

Kişiler eğer parselin taşınmasını istemezse bu yapılmaz. İmar hakkı aktarımı düzenlemesinde maliklerin muvafakatı şart. Taraflar anlaşamazsa bu yapılmaz, zorla yapılacak bir düzenleme değil.

Burada zaten aktarım kararları için yeni bir sistem altyapısı kuruluyor. Bunlar e-Devlet üzerinden askıya çıkarılacak. Vatandaşlar bu askı süresinde itiraz edebilirler. Muvafakat vermeyecek sürece katılmayabilirler. İtirazlar idare tarafından değerlendirilecek. Gerekirse de kamulaştırma ya da trampa yoluyla farklı alternatifler denenecek. Kurulacak sistemin adı PARSİD olacak.

‘YENİ ARAZİDE İNŞAAT YAPILABİLECEK’

İmar hakkı aktarımı tamamlandığında kişiler kendisine yeni tahsis edilen parseldeki imar planı hükümlerine göre inşaat yapabilir. Burada emsal artışı %30 sınırını geçmiyor. Eski arazisinde yapamadığı inşaat türünü yeni arazisinde yapabilir olacak.

‘BİRÇOK HİSSEDAR OLABİLİYOR’

Kamusal alanda yer alan parsellerin tamamı bir kişiye ait olmayabiliyor. Orada birçok hissedar olabiliyor. Aktarım sadece kamu hizmet alanında kalan kısımlar için geçerli. Kişinin yeri çok büyük ve bir kısmı kamuda kalıyorsa o kısım aktarımda olacak. Diğer kısımda aktarım kararı uygulanmayacak. Parselin bir bölümü imara uygun, bir bölümü kamusal alanda kalıyorsa sadece kalan kısım imar hakkına aktarılacak.

Çok küçük bir metrekare söz konusuysa bu hak değerleme ile belirlenecek. Varsa öbür tarafta da hisseli bir pay, değerleme raporuna göre mahsuplaşma ya da kamulaşma ile küçük haklar çözülecek. Devlet burada bir şekilde kamulaştırma maliyetlerini azaltmayı, ihtilaflı olduğu yerleri çözüp kamu yatırımlarını hayata geçirmeyi hedefliyor.”