DışiÅŸleri Bakanı Hakan Fidan’dan Åžengen vizesi açıklaması

Fidan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığının 2025 yılı bütçesinin sunumunun ardından milletvekillerinin eleÅŸtiri ve sorularını yanıtladı. Bazı milletvekillerinin, “Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatından (MÄ°T) çok sayıda personelin DışiÅŸleri Bakanlığında görevlendirildiÄŸine” iliÅŸkin iddialarına yanıt veren Fidan, ÅŸu anda DışiÅŸleri Bakanlığında 39 genel müdürlük olduÄŸunu söyledi. Fidan, “Ben Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatından 6 genel müdür arkadaÅŸ getirmiÅŸim.” diye konuÅŸtu.

Fidan, söz konusu 6 personelin daha önce nerede çalıştıklarına ve Bakanlıkta hangi pozisyonda görevlendirdiklerine değinerek söz konusu personelin, eğitimli ve uzmanlık sahibi olduğunu vurguladı.

KurumsallaÅŸmaya verdiÄŸi önemin herkes tarafından bilindiÄŸini dile getiren Fidan, “Kurumsal verim önemli. Bunun için de alanında ihtisas sahibi arkadaÅŸlarla çalışmak her zaman için tercihim. Çünkü taşıdığım emaneti en iyi ÅŸekilde taşımaya gayret ediyorum.” deÄŸerlendirmelerinde bulundu. DışiÅŸleri TeÅŸkilatını Güçlendirme Vakfına iliÅŸkin soruyu yanıtlayan Fidan, Vakıf Yönetim Kurulunu atadıklarını, faaliyete baÅŸladıklarını ve ÅŸu anda ÅŸirkete personel alımı sürecinde olduklarını kaydetti.

Bakan Fidan, Vakfın faaliyetleri arasında Bakanlık personelinin çocukları için orta dereceli eğitim ve üniversite vizyonların bulunduğunu söyledi.

“Bakanlığa ait araçlara lastik alımı yapıldığına” iliÅŸkin haberlere iliÅŸkin soru üzerine Fidan, söz konusu lastik alımlarının, yurt dışındaki misyon ÅŸeflerinin kullandığı araçlar için yapıldığını bildirdi.

ÅžENGEN VÄ°ZESÄ°

Fidan, Åžengen vizesine iliÅŸkin soruyu yanıtlarken geçmiÅŸ senelerde Türkiye’den ve dünyadan Åžengen vizesine yönelik baÅŸvuru ve ret oranların hakkında bilgiler paylaÅŸtı.

Bakan Fidan, “2014’te Türkiye baÅŸvurularına yapılan ortalama ret yüzde 4,4. Bütün Åžengen baÅŸvurularına yapılan ret yüzde 5,1. 2015’te yüzde 3,9 Türkiye’ye, dünyaya yüzde 6,2. 2016’da Türkiye’ye yüzde 4,4, dünyaya yüzde 6,9. 2019’da bütün dünyaya yüzde 9,7, bize yüzde 9,9. 2020’de bize yüzde 12,7, dünyaya yüzde 13,6. 2021’de Türkiye’ye yüzde 16,9, dünyaya yüzde 13,4; pandeminin olduÄŸu dönem. 2022’de bize yüzde 15,7, bütün dünyaya yüzde 17,9. Geçen yıl yüzde 16,1 bize ret oranı, bütün dünyaya yüzde 16. Bu senenin rakamı yok, çıkacak.” ifadelerini kullandı.

Türkiye’den geçmiÅŸ yıllarda Åžengen vize baÅŸvurusunda bulunan kiÅŸi sayısını da paylaÅŸan Fidan, “2019’da 906 bin vatandaşımız baÅŸvuruda bulunuyor. 2021’de pandemi var, 271 bine düşüyor. 2022’de 770 bin. 2023’te 1 milyon 55 bin kiÅŸi. 2024’te bunun daha fazla olacağını düşünüyoruz. Vize baÅŸvurumuz yüzde 36 artmasına karşın, ret oranı binde 4 oranında artmıştır. BaÅŸvuru 278 bin 476 kiÅŸi, ret 48 bin 638 kiÅŸi artmış.” diye konuÅŸtu.

Hakan Fidan, Åžengen vizesinin deÄŸerlendirilmesi süresinin uzamasının iki nedeni bulunduÄŸunu belirterek bunları, personel yetersizliÄŸi ile “Batı ülkelerinde özellikle göçmenlere yönelik geliÅŸen politik tavır ve seçimlerde iç siyasetin inanılmaz derecede etkili oluÅŸu” ÅŸeklinde sıraladı.

Yurt dışına gitmek ve öğrenim görmek isteyen vatandaÅŸların sayısının arttığını da vurgulayan Fidan, bu sorunun kökten çözülmesi için “vize serbestisi anlaÅŸmasının” hayata geçmesinin önemli olduÄŸunu söyledi.

GÃœMRÃœK BÄ°RLİĞİ’NÄ°N GÃœNCELLENMESÄ°

DışiÅŸleri Bakanı Fidan, Avrupa BirliÄŸi (AB) ile görüştükleri iki önemli baÅŸlığın vize serbestisi ve Gümrük BirliÄŸinin güncellenmesi olduÄŸunu belirterek, AB’ye üyelik perspektifiyle ilgili resmi politikanın sürdüğünü söyledi. Fidan, CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın AB üyeliÄŸinin stratejik hedef olmaya devam ettiÄŸine iliÅŸkin söylemlerini de anımsattı.

AB ile müzakerelerde “baÅŸmüzakereci” rolünü, DışiÅŸleri Bakanı olarak kendisinin üstlendiÄŸini dile getiren Fidan, DışiÅŸleri Bakanlığı AB BaÅŸkanlığı ve ilgili genel müdürlüklerle eÅŸ güdüm halinde müzakereleri sürdürdüklerini anlattı.

Fidan, AB’nin, Türkiye’nin üyeliÄŸine yönelik siyasi duruÅŸunun deÄŸiÅŸmediÄŸini ifade ederek AB’nin dış politika ve dış jeopolitik durumu, iç siyasetin gündemine taşıdığını kaydetti. Fidan, “Avrupa’nın kendi yaÅŸadığı siyasal travmaların bir kısmında bu türden büyük sorulara veremedikleri cevaplar da rol oynuyor. Onu görmek gerekiyor. Sürekli yanılsama içinde oldukları bir alan var.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Fidan, Türkiye’nin Avrupa BirliÄŸi (AB) sistemi içerisinde bulunmadığını ve vatandaÅŸların biyometrik bilgilerinin karşılıklı paylaşılmadığını vurgulayarak, “AB topraklarına ilk girecek olan ÅŸahıs bu verileri bunlara veriyor. AB kurumsallaÅŸtıkça daha fazla bürokratikleÅŸiyor ve daha fazla veriye ihtiyaç duyuyor.” diye konuÅŸtu.

Bazı Avrupa ülkelerindeki yetkililerin, Türk yatırımcılardan memnun olduğunu ve bu kişilerin bölgedeki çalışmalarını artırmasını istediğini aktaran Fidan, AB ülkelerinin ortak kullandığı Şengen sistemi nedeniyle engellerle karşılaşıldığını söyledi.

Fidan, Türkiye’nin BRICS’e katılıp katılmayacağı konusundaki tartışmalara deÄŸinerek, “BRICS, kurumsal bir baÅŸvuru ve kabul mekanizması olan bir yer deÄŸil. Öyle bir kurumsallaÅŸması yok. Ãœyeler bir araya geliyorlar, birilerini davet ediyorlar. Ama sizin de bir ÅŸekilde ilginizi ifade etmeniz gerekiyor. Biz ilgimizi ifade ettiÄŸimizi söyledik.” açıklamalarında bulundu.

AB’nin kurumsallaÅŸması, derinleÅŸmesi, birliÄŸi ve iÅŸleyiÅŸinin, BRICS’te bulunmadığını anlatan Fidan, “Bunun burada olması mümkün olacak mı? Zor. Ama burada bir dünya oluÅŸuyor, bir tartışma var. Alternatif ekonomik düzenler aranıyor.” görüşünü paylaÅŸtı.

“TÃœRKÄ°YE BÄ°R BAÅžKA ÃœLKENÄ°N UYDUSU OLABÄ°LECEK BÄ°R ÃœLKE DEĞİL”

DışiÅŸleri Bakanı Fidan, ülkelerin, kendilerinin kurmadığı bir sistemin üyesi olduÄŸunda yaptırımla karşılaÅŸabildiÄŸine iÅŸaret ederek, “Sizin kendi kurucusu olmadığınız ve egemeni olmadığınız herhangi bir kulüpte mevcut ÅŸartlar sizin aleyhinize döndüğü zaman her zaman için ÅŸantaja tabi tutulabilirsiniz. Türkiye bunu yaşıyor, baÅŸka ülkeler bunu yaşıyor.” ifadesini kullandı.

“Türkiye bir baÅŸka ülkenin uydusu olabilecek bir ülke deÄŸil” deÄŸerlendirmesinde bulunan Fidan, Türkiye’nin bağımsızlığının ve özgürlüğünün her ÅŸeyin üstünde olduÄŸunun altını çizdi.

BRICS’e ortaklıkla ilgili bir teklif geldiÄŸini hatırlatan ve bunu deÄŸerlendirdiklerini söyleyen Fidan, “Åžu anda hiçbir ülkeye üyelik daveti gitmiÅŸ deÄŸil.” sözlerini sarf etti.

Bakan Fidan, CHP Malatya Milletvekili Veli AÄŸbaba’nın dile getirdiÄŸi iddiaların gerçeÄŸi yansıtmadığını belirterek, “(Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ı havalimanında karşıladığı iddiası) Düşünüyorum, gerçekten böyle bir sahne yaÅŸandı mı? Ben havalimanında, orada mıydım? O kadar böyle güzel teatral anlattık ki onu; oradan heyecanı yükseltti, yükseltti, yükseltti, sonra tak, gol atmaya çalışıyor. Böyle bir gerçeklik yok. 22 Haziran 2022’de Muhammed bin Selman geliyor. Devlet BaÅŸkanı olmadığı için, o ünvanı olmadığı için onu karşılayan o dönemki CumhurbaÅŸkanı Yardımcımız Sayın Fuat Oktay. Ben o dönem Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatı BaÅŸkanıyım. Ben resimde yokum.” dedi.

CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın uluslararası protokol teamüllerine uygun hareket ettiÄŸini vurgulayan Fidan, CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın, Suudi Arabistan Veliaht Prensi bin Salman ile böyle bir protokol iliÅŸkisinin bulunmadığını dile getirdi.

Fidan, Türkiye’nin sınır ötesindeki Kürtlerin tek hamisi olduÄŸunu belirterek, “Bunun hiç lamı cimi yok. Nasıl ki Balkanlar’daki BoÅŸnaklar ve Arnavutların tek hamisi, gerçek destekleyicisi biziz, doÄŸumuzdaki, güneyimizdeki Kürtler’in de hamisi biziz. Tarih böyledir. Tarihi deÄŸiÅŸtirmeyiz. Yani organik tarih de bugünkü tarih de budur.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’nin Erbil’le iliÅŸkilerinin fevkalade iyi olduÄŸuna dikkati çeken Fidan, “BaÄŸdat’la Erbil arasındaki sorunları da çözmeye çalışıyoruz. Suriye’deki Kürtlerin PKK’lılaÅŸtırılma çalışması, son derece karşı olduÄŸumuz bir konu. Oradaki insanların iyi niyeti varsa Türkiye’ye karşı ödevlerini biliyorlar. Türkiye’den, Irak’tan, Ä°ran’dan giden bütün PKK’lı kadroların gönderilip, orada Suriyelilerin kalması gerekiyor. Bizim sınır ötesindeki Kürtlerle ilgili hassasiyetimiz her zaman var.” diye konuÅŸtu.

“KALKINMA YOLU FEVKALADE ÖNEMLÄ°”

Bakan Fidan, Kalkınma Yolu Projesi’ne deÄŸinerek, Türkiye’nin projeye önem verdiÄŸini ve Irak ile ilk defa olumlu bir konunun bu sayede gündeme geldiÄŸini hatırlattı. Fidan, Kalkınma Yolu’nun geçiÅŸine yönelik Irak’ın sınır kapısı tercihine karşı Türkiye’nin bir tercih dayatamayacağını ifade ederek, BaÄŸdat ve Erbil’in bir araya gelerek bu konuda karar vermesi gerektiÄŸini söyledi.

Fidan, “Ä°yi bir haber var. Özellikle boru hattının açılmasıyla alakalı yakında iyi bir geliÅŸme bekliyoruz. Biz hazırlıklarımızı yaptık. Ä°nÅŸallah boru hattı açılır. Kalkınma Yolu fevkalade önemli. Kalkınma Yolu da belki Rusların Kuzey-Güney Lojistik Yolu var, orayla da belli bir noktada iletiÅŸime geçirip daha güzel bir projeye dönüşebilecek gibi duruyor. Bu konuda ciddiyiz.” bilgisini paylaÅŸtı.

F-16 SÄ°PARÄ°ÅžLERÄ° VERÄ°LDÄ°

Dışişleri Bakanı Fidan, F-16 savaş uçaklarıyla ilgili en büyük sıkıntının siyasal irade olduğunu vurgulayarak, Milli Savunma Bakanlığının bu konuda teknik görüşmeleri tamamladığını, ön ödemelerin yapıldığını ve siparişlerin verildiğini bildirdi.

Eurofighter savaÅŸ uçağı konusunda da “Avrupalılarla siyasal irade” kısmının halledildiÄŸini, Milli Savunma Bakanlığı ile teknik alanların konuÅŸulduÄŸunu aktaran Fidan, bu konuda henüz sipariÅŸ aÅŸamasına gelinmediÄŸini kaydetti.

AB fonlarına iliÅŸkin iddiaların gerçeÄŸi yansıtmadığını ifade eden Fidan, Türkiye Ulusal Ajansı tarafından tahsis edilen hibelerden hiçbirinin Avrupa Sayıştay’ı tarafından iptal edilmediÄŸini belirtti.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Dışişleri Bakanlığının yanı sıra Avrupa Birliği Başkanlığı ve Türk Akreditasyon Kurumunun 2025 yılı bütçeleri kabul edildi.