Putin’den ‘daha fazla’ hipersonik füze uyarısı: OreÅŸnik nedir? Hangi ülkelere ulaÅŸabilir?

DIÅž HABERLER SERVÄ°SÄ° – Dünya PerÅŸembe günü (21 Kasım) Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaÅŸta ilk kez kıtalararası uzun menzilli füze (ICMB) kullandığı iddiasıyla uyandı. Füzenin menzili ve etki gücü Ukrayna’ya göre bunu doÄŸruluyordu. Ancak Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin, saldırının akÅŸamı ulusa ve dünyaya yaptığı sesleniÅŸte bunun Rusya’nın yeni füzesi OreÅŸnik olduÄŸunu söyledi.

Rusya’da dün akÅŸam saatlerinde yapılan savunma toplantısında yeni bir açıklama yapan Putin, füzelerin seri üretimine geçileceÄŸini açıkladı ve bunun “tehditlere karşı hayati bir araç” olduÄŸunu söyledi.

Putin, savunma yetkililerine ve füze geliÅŸtiricilere yaptığı açıklamalarda, OreÅŸnik füzesinin ilk kullanımını “baÅŸarılı bir test” olarak nitelendirdi ve süregelen savaÅŸta kullanımı dahil “daha fazla testin yapılacağını” açıkça belirtti.

Putin, “Biz (Rusya) bu testleri, duruma ve Rusya için yaratılan güvenlik tehditlerinin doÄŸasına baÄŸlı olarak, muharebe koÅŸulları da dahil olmak üzere sürdüreceÄŸiz” derken ekledi, “Ãœstelik, bu tür füzelerden oluÅŸan kullanıma hazır bir stokumuz var.”

OREŞNİK NEDİR? ÖZELLİKLERİ

Ä°lk kez Ukrayna’ya düzenlenen bir saldırıda kullanılan füze, analistlere göre devam eden çatışmada önemli bir tırmanışa iÅŸaret ediyor.

SES HIZININ 10 KATI

Batı medyası, OreÅŸnik’in kıtalararası balistik füzenin (ICMB) küçültülmüş bir versiyonu olabileceÄŸini söylüyor. PerÅŸembe günü, Ukrayna’nın Dnipro ÅŸehri, görgü tanıklarının alışılmadık olarak tanımladığı ve üç saat süren patlamalara neden olan bir Rus hava saldırısıyla vuruldu.

Saldırı, sonrasında Ukraynalı yetkililer saldırının kıtalararası balistik füze (ICBM) özelliklerini taşıdığını söyledi.

Putin, saldırı sonrası yaptığı açıklamada kıtalararası balistik füze deÄŸil OreÅŸnik kullanıldığını ve OreÅŸnik’in saniyede 10 Mach yani 2,5-3 km (ses hızının 10 katı) hızla hareket eden bir hipersonik füze olduÄŸunu söyledi. Putin ayrıca ‘ÅŸu anda bu silaha karşı koymanın bir yolu olmadığını’ ekledi.

HÄ°PERSONÄ°K FÃœZE NEDÄ°R?

Füzelerin süpersonik ya da hipersonik olmaları Mach ölçü birimindeki hızlarına göre değerlendiriliyor. Hipersonik terimi 5 Mach ya da daha yüksek hızlar için kullanılıyor. 1 Mach yaklaşık 1.225 km/saat hıza denk geliyor. Sadece füzelere değil 5 mach ve üzeri hızlarda uçmak için tasarlanmış uçaklara da hipersonik uçaklar deniyor, ancak şu an için bu uçakların kullanımı deneysel aşamada.

EN ÜST HİPERSONİK ÖZELLİKTE

BBC’nin analizine göre Putin’in tanımı doÄŸruysa, füze hipersonik tanımının en üst sınırındadır ve bunu baÅŸarabilecek çok az ÅŸey vardır. Analizde “Hız burada çok önemli çünkü bir füze ne kadar hızlı hareket ederse, hedefe o kadar hızlı ulaşır. Hedefe ne kadar hızlı ulaşırsa, savunan bir ordunun tepki vermesi için o kadar az zamanı olur” notu düşülüyor.

Balistik bir füze genellikle atmosfere doÄŸru yay çizen bir yol izliyor, fakat alçaldıkça hızlanıyor ve kinetik enerji kazanıyor. Bu kinetik enerji, hedefe doÄŸrumanevra yapmasına olanak tanıyor, bu da yüzeydeki havaya füze sistemlerinin (örneÄŸin Ukrayna’nın ABD yapımı Patriot savunma füze sistemi) onu engellemesini zorlaÅŸtırıyor.

BBC’nin analizine göre Putin’in OreÅŸnik’i tanıtırken hızına vurgu yapması da bu yüzden.

OREÅžNÄ°K HANGÄ° ÃœLKELERE ULAÅžABÄ°LÄ°R?

Güvenlik uzmanı Alexander Mikhailov Rus kanalı RTVI’ye OreÅŸnik7in nükleer olmayan versiyonunun çok katlı binaları tamamen yok eden üç tonluk FAB-3000 yüksek patlayıcı hava bombası taşıdığını söyledi. Mikhailov OreÅŸnik’in hangi ülkelere ulaÅŸabileceÄŸini ise şöyle özetledi.

“Avrasya’nın tüm Avrupa bölümünü ana hatlarıyla dahil edebiliriz: Avrupa, Avrupa BirliÄŸi ve Büyük Britanya. Orta DoÄŸu ülkeleri, Kuzey Afrika ve bazı Asya devletlerine de ulaÅŸabilir. Aslında Kuzey Kutbu’ndan vurursak Kanada’ya bile ulaÅŸabiliriz.”

Uzman Batı teknolojisi ve hava savunma sistemlerininRusya’nın aksine, hipersonik saldırı birimlerini veya OreÅŸnik gibi tek savaÅŸ baÅŸlıklarını engelleyecek araçlara sahip olmadığını söyledi.

Rus askeri uzmanı Ilya Kramnik ise Kremlin yanlısı gazete Izvestiya’ya, ÅŸimdiye kadar geliÅŸtirildiÄŸi sınıflandırılmış olan yeni füzenin orta menzilli füzelerin üst ucunda olma ihtimalinin yüksek olduÄŸunu söyledi. Uzman OreÅŸnik için “Muhtemelen 2.500-3.000 kmmenzile sahip ve potansiyel olarak 5.000 km’ye kadar uzayabilen yeni nesil Rus orta menzilli füzeleriyle karşı karşıyayız, ancak kıtalararası deÄŸil” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

“OreÅŸnik Avrupa’nın neredeyse tamamını ulaÅŸabilir, ancak ABD’ye deÄŸil” diyen bunun kıtalararası balistik füze olan Yars-M füze kompleksinin küçültülmüş bir versiyonu olabileceÄŸini öne sürdü.

ISKANDER’Ä°N YENÄ° VERSÄ°YONU

BaÅŸka bir Rus uzman Dmitry Kornev ise aynı gazeteye OreÅŸnik’in Ukrayna’da halihazırda yaygın olarak kullanılan daha kısa menzilli Iskander füzeleri temelinde, ancak yeni nesil bir motorla yaratılmış olabileceÄŸini söyledi. GeçtiÄŸimiz baharda güney Rusya’daki Kapustin Yar test sahasında geniÅŸletilmiÅŸ motorlu bir Iskander kullanıldığını söyledi ve bunun Oreshnik olabileceÄŸini ekledi. PerÅŸembe günü füze aynı sahadan Ukrayna’ya ateÅŸlendi.

OREÅžNÄ°K’Ä°N ETKÄ°SÄ° NE OLUR?

BaÅŸka bir Rus analist Igor Koroçenko, Tass haber ajansına füzenin bağımsız olarak yönlendirilen birden fazla savaÅŸ baÅŸlığına sahip olduÄŸunu ve bu “savaÅŸ baÅŸlıklarının hedefe neredeyse aynı anda ulaÅŸtığını” söyledi.

Risk danışmanlık ÅŸirketi Sibylline’in CEO’su ve kurucusu Justin Crump ise BBC Verify’a (BBC Teyit) füzenin Ukrayna’nın hava savunmasını ciddi ÅŸekilde tehdit edebilecek kapasitede olduÄŸunu vurguladı.

“Rusya’nın kısa menzilli balistik füzeleri bu çatışmada Ukrayna için en güçlü tehditlerden biri oldu,” dedi. “Daha hızlı, daha geliÅŸmiÅŸ sistemler bunu bir kat daha artıracaktır.”