Aliyev: Rusya ile Ukrayna arasında yakın gelecekte barış sağlanması gerçekçi gözükmüyor

Aliyev, Bakü’deki ADA Ãœniversitesi’nde düzenlenen ve 44 ülkeden 80’den fazla uzmanın katıldığı “Yeni Dünya Düzenine DoÄŸru” baÅŸlıklı uluslararası forumda konuÅŸma yaptı ve katılımcıların sorularını yanıtladı.

Ermenistan’la yürütülen barış sürecine deÄŸinen Aliyev, Ermenistan’ın bugüne kadar yürüttüğü politikaların Güney Kafkasya’nın geliÅŸimine engel oluÅŸturduÄŸunu ifade etti.

Aliyev, Gürcistan ile Azerbaycan’ın enerji, ulaşım, yatırım ve diÄŸer alanlarda her iki ülkeye avantajlar saÄŸlayan iÅŸbirliÄŸi geliÅŸtirdiÄŸini, Ermenistan’ın ise iÅŸgal ve saldırılar sonucu kendisini tüm bunlardan mahrum bıraktığını ve transit ülkeye dönüşemediÄŸini kaydetti.

Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaÅŸa da iÅŸaret eden Aliyev, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve egemenliÄŸini desteklediklerini ve destekleyeceklerini bildirdi.

Aliyev, Azerbaycan’ın da bir zamanlar iÅŸgal maÄŸduru olduÄŸunu ve durumu tam anladıklarını söyleyerek, şöyle konuÅŸtu:

“Kime sorsanız, ‘savaÅŸ bitsin’ der. Fakat asıl soru, ‘bu nasıl olmalıdır’ ÅŸeklinde olmalıdır. AteÅŸkesler hiçbir zaman savaÅŸları bitirmiyor. Bu geçici bir ÅŸeydir. Ukrayna, uluslararası tanınmış topraklarını barış anlaÅŸması sayesinde kaybedecekse bu gerçekçi olmaz. ‘Savaşı bitirelim’ demek kulaÄŸa hoÅŸ geliyor. Fakat sonra ne olacak, bunu iyi düşünmek gerekiyor. Rusya ile Ukrayna arasında yakın gelecekte barış saÄŸlanması gerçekçi gözükmüyor. Rusya iÅŸgal ettiÄŸi toprakları ilhak etti. Onlar bundan nasıl vazgeçecek? Ukrayna, dünya tarafından tanınmış topraklarından nasıl vazgeçecek? Maalesef, savaÅŸlar taraflardan birinin kapitülasyon imzaladığında bitiyor.”

Ãœlkesinin ABD ile iliÅŸkilerine deÄŸinen Aliyev, eski ABD BaÅŸkanı Joe Biden yönetiminin açık ÅŸekilde Ermenistan’dan yana tavır aldığını, bu dönemde iki ülke iliÅŸkilerinin kriz iliÅŸkileri olarak nitelendirilebileceÄŸini söyledi.

TDT’NÄ°N ÖNEMLÄ° KÃœRESEL AKTÖRE DÖNÜŞMESÄ° İÇİN ÇALIÅžMALIYIZ

Azerbaycan’ın Türk devletleriyle iliÅŸkilerinden de bahseden Aliyev, ÅŸunları aktardı:

“Türk Devletleri TeÅŸkilatı (TDT) kapsamındaki iÅŸbirliÄŸi, ülkemizin dış politikasının baÅŸlıca önceliÄŸidir. Bizi tarih, etnik kökler, dillerimizin, kültürlerimizin benzerliÄŸi birleÅŸtiriyor. TDT’nin daha güçlü olmasını ve sonuç odaklı faaliyet göstermesini arzu ediyoruz. Azerbaycan bunun için her zaman elinden geleni yapmıştır. TDT’nin önemli küresel aktöre dönüşmesi için çalışmalıyız. Bunun için büyük potansiyel mevcuttur. Sesimizin daha güçlü çıkmasını ve (TDT’nin) daha aktif olmasını istiyoruz.”

Aliyev, TDT ülkelerinin askeri potansiyeline de dikkati çekerek, “Türk ordusu, Avrupa’nın en güçlü ordusudur. Azerbaycan ordusu da kendi yeteneklerini ortaya koydu. Biz, küresel merkeze dönüşmeliyiz. Bazı örgütlerde iç çekiÅŸmeler ve güvensizlik var. Avrupa BirliÄŸi (AB) ve NATO’yu buna örnek gösterebiliriz. (TDT) Biz en azından Avrasya’da kabul edilen kararlarda söz sahibi olmalıyız.” ifadelerini kullandı.

AB’nin Gürcistan’a baskı yaptığını dile getiren Aliyev, “Gürcistan’ın iç iÅŸleri Gürcistanlıların konusudur, Brüksel’de oturan AB diplomatlarının deÄŸil.” dedi.

Aliyev, Güney Kafkasya’daki sorunların bölge ülkeleri tarafından çözülmesi gerektiÄŸini vurgulayarak, hiçbir arabulucuya gerek duymadıklarını kaydetti.

Azerbaycan’ın Ä°ran’la iliÅŸkilerinden bahseden Aliyev, “CumhurbaÅŸkanı Mesud PezeÅŸkiyan bu ay Azerbaycan’ı ziyaret edecek. Bu, ikili iliÅŸkiler açısından önemli ziyaret olacak. Tüm komÅŸularımızla, aynı zamanda Ä°ran’la iyi iliÅŸkiler içerisinde bulunmak istiyoruz.” diye konuÅŸtu.

Aliyev, Türkiye ile Ä°srail iliÅŸkileri hususundaki soruyu yanıtlayarak, her iki ülkenin Azerbaycan’ın yakın dostu olduÄŸunu söyledi.

Türkiye ile Azerbaycan’ın 2021’de ÅžuÅŸa Beyannamesi’ni imzalayarak iliÅŸkilerini resmen müttefiklik düzeyine çıkardığını hatırlatan Aliyev, şöyle devam etti:

“Ä°srail de Azerbaycan için dost ülkedir ve bu dostluk uzun yıllar boyunca çeÅŸitli zor durumlarda kendini göstermiÅŸtir. Dolayısıyla bu iki ülke arasındaki anlaÅŸmazlıklardan rahatsızız. Azerbaycan, Türkiye ile Ä°srail arasında ilk uzlaÅŸmaya arabuluculuk yaptı. Ä°lk kriz döneminde iki ülkenin tutumlarının birbirine yakınlaÅŸtırılmasında aktif rol oynadık. Bunlar kapalı kapılar arkasında yapılıyordu ve bunu duyurmadık. O zaman kardeÅŸimiz ve müttefikimiz Türkiye ile dost ülkemiz Ä°srail arasındaki iliÅŸkiler yeniden kurulmalıydı.”

Aliyev, şimdi yeni dejavu ile karşı karşıya olduklarını söyleyerek, sözlerini şöyle tamamladı:

“Yardımcı olmamız için elimizden geleni yapacağız. Åžimdiki aÅŸamada bundan fazlasını söylemem doÄŸru olmaz. Türkiye ile Ä°srail arasındaki ilk arabuluculuÄŸumuzda açıklama yapmadık. Bugün de benzer süreçler devam ediyor. Sürecin normalleÅŸmesini ümit ediyoruz. (Türkiye ile Ä°srail) Ä°liÅŸkilerinin kötü olması sadece kendileri için deÄŸil, bizim için de dünya için de kötüdür. Bu süreç (Türkiye-Ä°srail iliÅŸkilerinin normalleÅŸmesi) durmamalıdır ve Azerbaycan, burada arabuluculuk yapmak için elinden geleni yapıyor.”