Çatışmalar, askeri harcamaları uçurdu

İsviçre merkezli Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından hazırlanan rapora göre, geçtiğimiz yıl askeri harcamalar özellikle Avrupa ve Orta Doğu’daki büyük artışlarla birlikte dünya genelinde yükseldi. Raporda, bazı Avrupa ülkelerinin askeri harcamalarında “benzeri görülmemiş” artışlar görüldüğü kaydedildi. Askeri harcamalar 2023 yılına kıyasla dünya genelinde yüzde 9.4 oranında artarak 2.7 trilyon dolara yükseldi. 2024 yılı aynı zamanda art arda askeri harcama artışlarının yaşandığı 10. yıl oldu. Söz konusu veriler, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana askeri harcamalarda yıllık bazda ilk kez bu denli büyük bir artış yaşandığını gözler önüne seriyor.

ABD, Çin ve Rusya

Rapora göre, en fazla harcama yapan 15 ülkenin tamamı da dahil olmak üzere 100’den fazla ülke geçen yıl askeri bütçelerini artırdı. 2024 sıralamasında ABD, Çin ve Rusya ilk üç sırada yer aldı. Toplam askeri harcakaların yüzde 37’sini gerçekleştiren ABD, 2024’te savunma bütçesini 997 milyar dolara çıkardı. Yüzde 12 paya sahipÇin, 2024’te savunma harcamalarını 314 milyar dolara çıkarırken Rusya’nın savunma bütçesi ise yüzde 38 dolayında artarak 149 milyar dolara ulaştı.

Avrupa sıralamasında Almanya başı çekti. Dördüncü sırada yer alan Almanya’nın askeri harcamaları 2024 yılında 88.5 milyar dolara ulaştı. Almanya 2023 yılında yedinci sıradaydı. Almanya’yı sırasıyla Hindistan, İngiltere, Suudi Arabistan, Ukrayna, Fransa ve Japonya takip etti. İlk 10’un ardından ise Güney Kore, İsrail, Polonya, İtalya, Avustralya, Kanada ve Türkiye gelirken, Türkiye’nin ardından İspanya, Hollanda ve Cezayir de en fazla savunma harcaması yapan ilk 20 ülke arasında yer aldı. GSYİH’sinin yüzde 34’ünü savunmaya ayıran Ukrayna da en fazla askeri harcama yapan ülke oldu. Ortadoğu’da ise en dikkat çekici artış İsrail’de yaşandı. İsrail, 2024 yılında askeri harcamalarını yüzde 65 seviyesinde artırarak 46.5 milyar dolara çıkardı.

Türkiye 17’nci sırada

Rapora göre Türkiye, 2024 yılında dünyada en çok savunma harcaması yapan 17’nci ülke oldu. 2023 yılında yayımlanan rapordaki aynı listede 19’uncu sırada yer alan Türkiye, böylece küresel bazda iki sıra yükselmiş oldu. SIPRI verilerine göre, savunma harcamaları 2024 yılında 25 milyar ABD Doları seviyesinde seyreden Ankara’nın savunmaya harcadığı para, 2023’ten 2024’te yüzde 12 seviyesinde artış gösterdi.

NATO’nun ABD’den sonra ikinci en büyük ordusuna sahip olan Türkiye, 2024 yılında Gayri Safi Yurt İçi Hasılasının (GSYİH) yüzde 1,9’luk kısmını savunmaya harcayarak NATO’nun yüzde 2 hedefine yaklaştı. Dünya çapında yapılan savunma harcamaları içerisinde Türkiye’nin payı yüzde 1 oldu.