Bakan Bayraktar’dan elektrik kesintisi uyarısı: Avrupa’nın sistemine bağlıyız

İspanya ve Portekiz’de yaşanan geniş çaplı elektrik kesintileri, dün gerçekleşen Kabine Toplantısı’nın da gündemindeydi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, toplantıda Kabine üyelerini bilgilendirdi. Bakan Bayraktar daha sonra gazetecilerin bu konuya yönelik sorularını yanıtladı.

“AVRUPA’NIN SİSTEMİNE BAĞLIYIZ”

Alparslan Bayraktar Türkiye’nin Avrupa ile aynı dağıtım ağı içerisinde yer aldığı hatırlattı.Türkiye’nin şu ana kadar bu sıkıntıdan etkilenmediğini anlatan Bayraktar, “Ama bizi etkileyebilecek boyutta bir sıkıntı. Çünkü biz de Avrupa’nın sitemine bağlıyız.” ifadelerini kullandı.

NE OLMUŞTU?

Dün yerel saatle 12.33’te, yalnızca beş saniye içinde İspanya’da elektrik üretiminden 15 gigawatt (GW) bir anda sistemden kayboldu. Aynı saniyelerde Portekiz’in büyük bölümü ve Fransa’nın güneyinde de kesinti başladı. Hükümet kaynaklarının açıkladığına göre, bu kayıp o anda ülkede tüketilmekte olan elektriğin yüzde 60’ına denk geliyordu. Sadece bu beş saniye kaos yaratmaya yetti. Sistem çöktü.

AMELİYATLAR YARIM KALDI, ATM’LER ÇALIŞMADI

Toplu kesintiyle birlikte trenler durdu, uçuşlar iptal oldu, internet ve cep telefonu hizmetleri kesildi, trafik ışıkları ile ATM’ler çalışmadı ve bazı hastanelerde rutin ameliyatlar ertelendi, İspanyol gazete El Pais’in deyimiyle “milyonlarca kişi kaosun ortasında kaldı.

İber Yarımadası, İspanya ve Portekiz’in kara topraklarını kapsayan bölgelerde, elektrik enerjisinin tamamen kesildiği büyük ve tarihi bir elektrik kesintisi yaşadı. İspanya Ulusal Elektrik Ağı Red Electrica’nın (İspanya Ulusal Elektrik Ağı) on yıl boyunca başkanlığını yapmış olan Jorge Fabra “Bu sektörde 40 yılı aşkın süredir çalışıyorum, ama böyle bir şey hiç görmedim” diyor. Öğleden sonra bazı bölgelerde elektrik yavaş yavaş geri gelmeye başladı. Ancak hala en büyük soru işareti şu: Ne oldu? İspanya Başbakanı Pedro Sanchez dün kşam yaptığı basın toplantısında “Hiçbir ihtimali dışlamıyoruz” derken “Nedenini bilmiyoruz,” diyerek belirsizliği daha da artırdı.

BU KADAR BÜYÜK SİBER SALDIRI MÜMKÜN MÜ?

İki ülkenin neredeyse tamamında elektrik kesintisi yaratacak büyüklükte bir siber saldırı düzenlemek son derece karmaşık olarak görülüyor. Birçok hedefe aynı anda müdahale etmek gerekir.

El Pais’ye konuşan siber güvenlik uzmanı Martín Vigo’ya göre, “Bu ölçekte bir kesinti çok karmaşık olurdu çünkü elektrik şebekeleri çok parçalı yapılar. Ayrıca böyle bir saldırının tespiti ve analiz edilmesi de kolay değil.”

King’s College London’dan siber güvenlik uzmanı Lukasz Olejnik de, “Enerji altyapıları çok karmaşık ve birçok zayıf noktaya sahip. Teoride ve pratikte siber saldırılar mümkündür,” diyor. Ancak “böylesine büyük ve senkronize bir saldırıyı koordine etmek son derece zordur” diye ekliyor.

SİBER SALDIRI RİSKİ ARTIYOR MU?

İspanya Ulusal Siber Güvenlik Enstitüsü (INCIBE), bir yıl önce, “endüstriyel ortamları ve kritik sistemleri etkileyen siber saldırıların büyük artış gösterdiği” konusunda uyarmıştı. Örnek olarak, 2015 yılında Ukrayna’nın Ivano-Frankvisk bölgesinde 1.5 milyon kişinin elektrik kesintisine uğramasına sebep olan BlackEnergy isimli kötü amaçlı yazılımı vermişti.

Başbakanlık Güvenlik Dairesi de son raporunda, “siber saldırıların sayısı, sıklığı, karmaşıklığı ve etkisinin arttığı” uyarısında bulunmuştu. 2023 yılında, Kriptoloji Merkezi yaklaşık 108 bin olayı, yönetmişti. Raporda, “teknik olarak giderek daha sofistike saldırganlar” ve “artan bağlantılılıkla birlikte genişleyen saldırı alanları”na dikkat çekilmişti.

Dün, İspanya ve Portekiz’i geniş çaplı etkileyen elektrik kesintileri baş göstermiş ve hayatı durma noktasına getirmişti. Geniş çaplı elektrik kesintilerinin ardından bazı bölgelere yeniden elektrik verilmeye başladı.