‘Günlük 75 dolara demografi oyunu’

AYDIN HASAN Ankara – Dürzi gerçeğini sahada araştırarak “Devrim Sonrası Dürziler ve İsrail” başlığı altında rapor haline getiren Ümran Stratejik Araştırmalar Merkezi Araştırma Direktörü Ömer Özkızılcık, Dürzilerin İsrail’le kapsamlı ilişki içinde olduğunu, Tel Aviv yönetiminin bu toplumun üyelerine kapsamlı ekonomik ve siyasi yardımlarda bulunduğunu ortaya koydu.

Raporda, Dürzilerin ağırlıklı olarak Suriye, Lübnan’ın yanı sıra İsrail’in işgal ettiği Golan Tepeleri’ndeki dağlık ve kırsal bölgelerde yaşadığı belirtilirken, İsrail’de yaşayan Dürziler’in ise orduda ve devlet kurumlarında çalışma avantajlarıyla öne çıktığına dikkat çekiliyor. Raporda özetle şu saptamalara da yer veriliyor:

ÖZEL KONUM: İsrail’deki Dürzi nüfusu 130 bini aşmakta ve çoğunluğu ülkenin kuzeyinde yaşamakta. İsrail Dışişleri’nin internet sitesinde, Dürziler’e yönelik, “Dürzi topluluğunun İsrail için ülkedeki azınlıklar arasında çok özel bir yeri vardır” tanımlaması yer almaktadır.

GÜNLÜK 100 DOLAR: İsrail, Güney Suriye’deki Dürzi toplumu üzerindeki etkisini artırmak için askerî ve diplomatik girişimlerinin yanı sıra ekonomik teşvikleri de devreye sokmakta. İsrail’in önerdiği işlerde günlük 75 ila 100 dolar arasında değişen maaşlar verilmesi planlanmakta. Oysa Suriye’de kamu çalışanları ayda sadece yaklaşık 25 dolar kazanmakta… Bu tür teşviklerin, Dürzileri Şam’dan uzaklaştırma ve zaman içinde Golan Tepeleri’nde demografik değişiklikler yaratma riski bulunuyor.

1 MİLYAR DOLARLIK BÜTÇE: İsrail’in planladığı bu çalışma izinlerine ilaveten, kontrolü altındaki bölgelerde yaşayan Dürzilere yönelik de bazı ekonomik hamleleri bulunmaktadır. İsrail, Çerkez ve Dürzi köylerinin altyapısı ve yaşam koşullarının desteklenmesi amacıyla hazırlanan bütçe planının büyüklüğü yaklaşık 1 milyar dolardır. Ayrıca, İsrail Suriye’deki Dürzilere yönelik yardım faaliyetleri de yürütmektedir.

GOLAN PLANI: İsrail’in, Suriyeli Dürziler arasında sınırlı tek bir kesimle iş birliği yaparak Dürzilerin büyük çoğunluğunu ve Suriye’nin güneyindeki Dera, Kuneytra ve Şam kırsalındaki Sünni çoğunluğu göz ardı etmesi yanılgı olacaktır. Hatta Şeyh Haceri’nin Şam’ın atadığı valiyle görüştüğü göz önünde bulundurulursa İsrail, Süveyda’da yerel müttefik bulamayabilir. Ancak İsrail’in Dürzilere yönelik ekonomik hamlelerinin amacı, genişlemeci bir yaklaşımdan ziyade, Suriye’deki Dürzilerin Golan Tepeleri’ne göç etmesi ve burada kendisine bağlı nüfusu artırmaksa, o zaman belirli oranda başarı elde edebilir.