Türk baharatı ve aromatik bitkileri 156 ülkede yemekleri tatlandırıyor

Türk ve dünya mutfağında yemekleri tatlandıran en önemli bileşenlerin başında baharat ve aromatik bitkiler geliyor. Sahip olduğu iklim sayesinde birçok türe ev sahipliği yapan Türkiye, bu alanda yaptığı ihracatla da dünyada öne çıkıyor.

Aromatik Bitkiler ve Baharat Ãœreticileri DerneÄŸi (ABÃœDER) BaÅŸkanı Aydın Acun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’de aromatik bitkiler florasında toplamda 600’ün üzerinde tür olduÄŸunu söyledi.

Anadolu ve Trakya’nın birçok bitki türü ve aromatik bitkiye ev sahipliÄŸi yapan zengin bir coÄŸrafya olduÄŸunu belirten Acun, Türkiye’de yöresel otları da kapsayan birçok aromatik bitki ve baharatın bulunduÄŸuna dikkati çekti.

Acun, en fazla baharat üretiminin yapıldığı bölgenin GüneydoÄŸu Anadolu olduÄŸunu ifade ederek, “Biz aslında kırmızı biber ülkesiyiz diyebiliriz bu anlamda. GüneydoÄŸu Anadolu Bölgemiz büyük miktarlarda, 350 bin tonlara yaklaÅŸan kırmızı biber üretimi yapıyor. Baharat tarafında ise biz bunu pul biber olarak, acı-tatlı toz biber olarak tüketiyoruz ve kullanıyoruz.” dedi.

“Ä°thal ettiÄŸimiz ürünler, iklim ÅŸartlarından dolayı üretilemeyen ürünler”

Acun, Türkiye’de en çok tüketilen baharatların başında pul biber, tatlı-acı kırmızı toz biberin olduÄŸunu bildirerek, bunların ardından ithal edilen Hindistan cevizi ve karabiberin geldiÄŸini söyledi. Acun, ayrıca susam, kimyon, çörekotu, sumak, kekik ve nanenin de Türkiye’de en fazla tüketilen baharatlardan olduÄŸunu ifade etti.

ABÃœDER BaÅŸkanı Acun, ithal edilen baharat ürünlerinin iklim ÅŸartlarından dolayı Türkiye’de üretilemediÄŸine, iklim koÅŸullarının el verdiÄŸi tüm baharatların neredeyse hepsinin üretiminin yapıldığına dikkati çekerek, “ÖrneÄŸin kimyon. Türk kimyonu dünyada kaliteli ürün kategorisine giriyor ve üretiminde baÅŸarılıyız. O açıdan ülkemizde ticari deÄŸeri olan ürünlerin üretimini daha fazla desteklememiz lazım. CoÄŸrafyamız bu konuda gayet uygun. İç Ege, İç Anadolu, Karadeniz ve Akdeniz’in iç taraflarında, tarımsal alanlar olarak kullanılmayan alanlarda kimyon ve diÄŸer aromatik bitkiler üretilebilir.” diye konuÅŸtu.

Baharat ve aromatik bitkiler sektörünün Türkiye ekonomisine önemli katkı saÄŸladığını vurgulayan Acun, konuÅŸmasını şöyle sürdürdü: “Baharat ve aromatik bitkiler sektörü hem iç pazar hem dış pazarda ekonomimize geçen sene 60 milyar lira tutarında bir katkı saÄŸladı. Türkiye coÄŸrafyası birçok aromatik bitki üretilmesine çok uygun. Bizim tarımsal üretimden baÅŸlayarak satışa kadar, son aÅŸamaya kadar, çok daha geniÅŸ çaplı ekonomik boyuta getirilebilecek bir baharat sektörümüz var. İç pazarda olanın ötesinde geliÅŸtirilebilir bir potansiyel gösteriyor.”

Acun, ABD’nin çok uzun süredir baharat ihracatında Türkiye’nin birinci pazarı olduÄŸuna deÄŸinerek, “Ä°kinci sırada Almanya geliyor. Almanya hem kendi potansiyeli hem de etnik nüfus nedeniyle Türkiye açısından önemli bir pazar. Bunları Çin takip ediyor. Özellikle defne yaprağı ve kekik bizim zaten ihracatta 2 tane lokomotif ürünümüz. Türkiye, Çin pazarında da bu ürünlerde önemli bir ülke. Bu ülkelerin arkasından da yine Avrupa BirliÄŸi ülkeleri, Ä°ngiltere geliyor. Türk baharatı ve aromatik bitkilerini 5 kıta, 156 ülkeye ihraç ediyoruz.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

“Baharat ve aromatik bitkiler net dış ticaret fazlası verdiÄŸimiz sektördür”

Geçen yıl Türkiye’nin ABD’ye 31 milyon dolarlık ihracat gerçekleÅŸtirdiÄŸini ifade eden Acun, hemen ardından Almanya’ya ise 22 milyon dolarlık dış satım yapıldığını bildirdi.

Acun, “GeçtiÄŸimiz yıl ihracatta 250 milyon dolar bandını geçtik. 2021 yılında geçirdiÄŸimiz iyi yılın ardından 2022 ve 2023, aslında baharat ve aromatik bitkiler ihracatı açısından pozitif yıllar deÄŸildi. 2024 ise sektörümüzde baÅŸarılı bir ihracat yılı olarak geçti.” dedi.

Aydın Acun, 2025’te yapılacak baharat ve aromatik bitkiler ihracatının 2024 yılını geçmesini umduklarını ancak dünya ticaretinde çalkantıların sık görülmesi nedeniyle henüz bir ÅŸey söylemek için erken olduÄŸunu belirtti.

“Baharat ve aromatik bitkiler net dış ticaret fazlası verdiÄŸimiz sektördür.” ifadesini kullanan Acun, “Neredeyse ihracatımızın yarısı kadar ithalat yapıyoruz. Dolayısıyla ülkemizde dış ticarette arzu edilecek bir kompozisyonu sektörümüz gösteriyor.” diye konuÅŸtu.

Acun, defne yaprağı ve kekikte Türkiye’nin çok önemli bir oyuncu olduÄŸunu anlatarak, “Defne yaprağında yüzde 50’sinden fazlasını, kekikte de yüzde 50’sine yakınını Türkiye olarak dünyaya biz ihraç ediyoruz. Ä°ki ürün de geçen sene ihracat tutarları olarak 70 milyon dolar bandının üzerinde.” dedi.