Arkeologlar bile şaştı! Eskişehir’de 5 bin yıllık ekmek bulundu

ETİ Arkeoloji Müzesi’nde düzenlenen “Uluslararası Müzeler Günü” açılış programında konuşan Vali Hüseyin Aksoy, Eskişehir’in geçmişte birçok uygarlığa ev sahipliği yaptığını ve bu uygarlıkların bugüne kadar taşınan izlerini toplumla paylaşmak üzere kazı çalışmalarının devam ettiğini söyledi.

Kentteki 5 arkeolojik alanda kazı çalışmalarının sürdüğünü bildiren Aksoy, şöyle konuştu:

“Kazı başkanlarımızla fırsat buldukça bir araya gelip, onların çalışmaları hakkında bilgi almak ve yapılacak çalışmalara sunabileceğimiz katkılar varsa onları değerlendirmek üzere toplantılar gerçekleştiriyoruz. İki kazı başkanımızın ihtiyacı olan kazı evi sorununda, eski okullarımızı onarmak suretiyle kazı başkanlıklarımıza tahsis ederek, onların daha rahat bir çalışma imkanına kavuşması konusunda önemli mesafeler aldık. Amacımız, kültürel değerlerin toplumda paylaşılması ve kültür turizminden ekonomik anlamda kazanç sağlayacak bir noktaya taşınmamız.”

Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce ise Küllüoba kazısında pişirilmiş ve işlenmiş şekilde formunu koruyan ilk ekmek örneğinin bulunması nedeniyle heyecanlandıklarını kaydetti.

Kazı çalışmasında bulunan 5 bin yıllık ekmeği, laboratuvar sonuçlarında belirlenen ürünlerin benzerini kullanarak ürettiklerini dile getiren Ünlüce, bunu yarından itibaren kentteki üretici marketlerde satışa sunacaklarını belirtti.

“EKMEĞİN ANALİZLERİNİ YAPTIK”

Küllüoba Kazı Başkanı ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Türkteki de çalışmalar sırasında, höyükte gömülü bir evin arka odasını kazdıklarını söyledi.

Evin eşik kısmında kazılarda nadiren bulunmuş bir ekmekle karşılaştıklarını vurgulayan Türkteki, şöyle devam etti:

“Bu ekmek üzerinde çalışmalarımıza devam ettik. Gömülü haldeki evin eşik kısmına çok yakın bir yere konulmuş. 2,5 santimetre kalınlığında, 12,5 santimetre genişliği mevcut. Tüp halde bulunmuş. Formunu bildiğimiz, mayalanmış, pişirilmiş bu ilk örnek. Bunun başka bir örneği yok. Bu ekmek fırınlandıktan, pişirildikten sonra buraya özellikle konulmuş. Ekmeğin özellikle arka kısmındaki beyaz kalıntılara biz ‘fitolit’ diyoruz. Fitolitler, bitki kalıntıları. Aslında yaprak kalıntıları. Ekmek mayalanırken mayalanma sürecinde zaman zaman yaprak üzerine bırakılıyor. Bunlara ait izler yer alıyor. Bunu da çalışacağız. Ekmeğin diğer analizlerini de yaptık.”

Türkteki, ekmekte çok iri taneli buğday kalıntıları gördüklerine dikkati çekti.

Bu ekmeğin hızlı piştiğini, yandığını ve bir taraftan da mayalandığını gösteren mikroskop incelemelerinin olduğunu anlatan Türkteki, “Buradan buğdayın türünü saptadık. ‘Gernik buğdayı’ dediğimiz, hala var olan ancak üretimi oldukça az bir tür buğdayla karşılaştık. Gernik buğdayı, ekmeğin neredeyse yüzde 90’ını içeriyor. Ancak iri parçalar halinde. Tabii ki öğütme işlemi zor bir işlem bu dönem için. Bir bazalt taş üzerinde öğütülüyor. Bu nedenle oldukça iri parçalar halinde karşımıza çıkıyor.” dedi.

Prof. Dr. Türkteki, ekmekte “gernik buğdayı” dışında mercimeğin de bulunduğunu bildirdi.

Ekmeğin 150 derece ve üzerinde piştiğini belirlediklerini dile getiren Türkteki, “Ekmeğin yandığını da söylememiz gerekiyor. Ekmek yakılmasaydı, belki bize ulaşmayacaktı. Önce pişirilmiş, daha sonra oradan bir parça kopartılmış ki biz ekmeği olduğu yerinde bulduk. Bir parça kopartıldıktan sonra da yakılmış. Evin eşik kısmına gömülmüş gibi görünüyor.” diye konuştu.

Etkinlikte, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Polat da “Yazılıkaya-Midas Kale Kazısı Agdistis Kutsal Alanı Organizasyonu” konulu sunum yaptı.

ETİ Arkeoloji Müzesi Müdürü Emriye Yurt’un da konuşma yaptığı programa, CHP Eskişehir Milletvekili İbrahim Arslan, Cumhuriyet Başsavcısı Üzeyir Karakülah, İl Kültür ve Turizm Müdürü Bülent Avnamak ve Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt ile diğer ilgililer katıldı.