Hindistan’da uçak faciası: 200’den fazla ölü

Hindistan’ın Gucerat eyaletinin Ahmedabad kentindeki havalimanı yakınlarında 242 kişiyi taşıyan yolcu uçağının düştüğü bildirildi. Düşen uçağın, kaza geçmişi kabarık Boeing 737 Max’in ardından üreticinin ikinci hatalı uçak serisi olarak kabul edilen 787 Dreamliner olması dikkat çekti. Londra Gatwick Havalimanı’na gitmek üzere Hindistan’dan havalanan “Air India” şirketine ait uçak, kalkıştan hemen sonra bir yerleşim yerinin üzerine düştü. Pilotun uçak düşmeden hemen önce “yardım çağrısı”nda bulunduğu, sonrasında uçaktan haber alınamadığı belirtildi. Uçağın sefer geçmişi, Hindistan ile Paris, Frankfurt, Tokyo, Amsterdam ve Melbourne gibi şehirler arasında düzenli uçtuğunu gösteriyor. Uçakta 242 yolcu ve mürettebatın bulunduğunu, yolculardan 169’unun Hindistan, 53’ünün İngiltere, 1’inin Kanada ve 7’sinin Portekiz vatandaşı olduğunu açıklandı.

Yerleşim yerine düştü

Görüntülerde havada yoğun siyah duman olduğu görülürken, bölgedeki bina ve araçların yandığı dikkati çekti. Uçağın bir parçasının tıp kolejindeki stajyer doktorların yurdunun üzerine düştüğü, 5 öğrencinin öldüğü belirtildi. Bazı kaynaklar ölü sayısının 290 olduğunu vurgularken, 204 kişinin cesedine ulaşıldı. Bununla birlikte Hindistan basını, uçakta bulunan 242 kişiden biri olan Ramesh Vishwaskumar Bucharvada’nın (38), kazadan sağ kurtulduğunu duyurdu. Bucharvada’nın,acil çıkış kapısının hemen arkasında yer alan 11A numaralı koltukta oturduğu aktarılırken, enkazdan kendi çabasıyla çıktığı belirtiliyor.

787’nin sicil problemleri

* 2013 Boston’da park halindeki bir Japan Airlines Boeing 787 uçağında, lityum-iyon bataryasında yangın çıktı. Aynı dönemde All Nippon Airways’e ait bir başka 787, bataryanın aşırı ısınması nedeniyle acil iniş yaptı. Federal Havacılık İdaresi (FAA), tüm Boeing 787 filosunun uçuşlarını durdurdu.

* 2021 British Airways’e ait Boeing 787-8 uçağının kargo yüklemesi sırasında park halindeyken burun iniş takımı çöktü. Kazaya bakım sırasında yanlış yerleştirilen bir pimin neden olduğu tespit edildi.

* 2024 LATAM Airlines’a ait Boeing 787-9 Dreamliner’ın, uçuş esnasında pilot koltuğunun istenmeyen hareketi sonrasında otomatik pilot devre dışı kaldı. Ani irtifa kaybı yaşayan uçakta yaklaşık 50 yolcu yaralanırken, 12’si hastaneye kaldırıldı.

* 2025 Qatar Airways’e ait Boeing 787 Dreamliner, Doha’dan havalandıktan kısa süre sonra 1.850 fit irtifadan 850 fit irtifaya ani bir alçalma gerçekleştirdi. Uçak, dakikada 3 bin fit hızla düştü, ancak pilotlar durumu kontrol altına almayı başardı.

Kaza incelemesinde süreç

Uluslararası nitelik taşıyan uçak kazalarında kaza incelemesi, uluslararası kurallara göre yürütülürken, uçağı üreten firma gibi tüm taraflar sürece katılıyor. Kazalarda süreç esas olarak Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Annex 13 belgesine göre düzenleniyor. Buna göre kazanın gerçekleştiği sorumlu ülke, resmi kaza incelemesini yürütüyor. Süreçte diğer katılımcı ülkeler ise; tescil ülkesi (uçağın tescilli olduğu ülke), işletmeci ülke (havayolu şirketinin ülkesi), tasarım ülkesi (uçak modelinin tasarlandığı ülke – Boeing için ABD ve imalat ülkesi (uçağın üretildiği ülke) olarak sıralanıyor. Buna karşın nihai karar merci, kaza yerindeki resmi otorite olarak kabul ediliyor. Tasarımcı ülkenin uzmanları genellikle laboratuvar analizlerinde yer alırken, kazada kritik önem taşıyan kara kutular ise tarafsız laboratuvarlarda çok uluslu bir heyetle birlikte inceleniyor.

Erdoğan’dan taziye mesajı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sosyal medya hesabı üzerinden düşen uçakla ilgili taziye mesajı yayımladı. Erdoğan mesajında, “Uçak kazasında hayatını kaybedenlerin ailelerine, sevenlerine Türk milleti adına taziyelerimi iletiyor, yaralananlara acil şifalar diliyorum” ifadelerine yer verdi.

MUCİZE KURTULUŞ: UÇAKTAN YÜRÜYEREK ÇIKTI

Boeing yeni tazminat ödemişti!

Hindistan’daki Boeing 787 kazası, şirketin bu model tarihinde bir ilki temsil ederken, Boeing için kötü günlerin devam ettiğini gösteriyor. Nitekim bu kaza, şirketin, 2018 ve 2019’deki 737 MAX kazalarıyla ilgili kovuşturmadan kurtulmak amacıyla ABD Adalet Bakanlığı’na ödeme yapmayı kabul etmesinin ardından yaşandı. Boeing, geçen ay, toplamda 346 kişinin ölümüne yol açan iki kazayla ilgili Adalet Bakanlığı’yla 1.1 milyar dolarlık ödeme konusunda anlaşmıştı. Şirket 737 MAX jetlerinde büyük sorun yaşamış, eleştirilerin ve soruşturmaların odağında yer almıştı. Uçaklarda yazılımdan kaynaklı hatalar olduğu kabul edilmiş, tüm uçaklar dünya genelinde yere indirilmişti.

787 de soruşturuldu

Boeing kullanan havayolları, 787’nin motorlarıyla ilgili yaygın sorunlar yaşamış, sorunlar nedeniyle birçoğu uçaklarını yere indirmek ve uçuşlarını azaltmak zorunda kalmıştı. ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), geçen yıl Latam’a yapılan bir uçuşta, havada yaşanan dalış problemi de dahil, yıllar içinde çeşitli endişeleri araştırdı. 2020-2022 arasında 787’lerle ilgili tespit edilen gövde paneli ve bağlantı tolerans sorunları nedeniyle, pek çok havayolu uçaklarını geçici süreyle filosundan çekti.

‘Sabotaj ihtimali görüyorum’

Türkiye Havayolu Pilotları Derneği (TALPA) Yönetim Kurulu Başkanı Kaptan Pilot Okan Üreksoy ve Emekli Hava Pilot Yarbay, THY’nin kaptan pilotlarından Turhan Özler, Hindistan’daki uçak kazasını Milliyet’e değerlendirdi.

Turhan Özler: Coğrafi şartlar, deneyimli pilotlar için risk oluşturmaz keza bu uçağın pilot ekibi de çok deneyimli (Kaptan pilotun 8 bin 200 saat, yardımcı pilotun ise bin 100 saat uçuş tecrübesi olduğu bildirildi). Uçak Boeing 787-8 Dreamliner modeli. Boeing’in ürettiği, teknik ve teknolojik olarak en donanımlı uçak. En ufak bir arızayı bilgisayar sistemleriyle, anlık olarak ekranda bildirir. Uçağın kalkmış olması, bütün cihazların kalkış için tam onay verdiğini gösterir çünkü bir arıza durumu olsaydı anında uyarı vermesi gerekirdi. Bir arıza vermiş olsaydı, kalkıştan vazgeçme gerçekleşirdi. Dolayısıyla kalkışta bir negatiflik olduğuna ihtimal vermiyorum.

Akaryakıt pompalarında bir negatiflik var. Her iki motora gelen yakıtta bir sorun var. Tek motorda arıza olsa bile iner, kalkar ve tırmanırdı. Burada ya teknik arıza var ya da sabotaj olabilir. Çünkü motorlara akaryakıt gitmeyince, iniş takımlarını toparlayamıyor ve kuyruk kalkmıyor. Sonra da çöküşe başlıyor. Akaryakıt, depolardan pompalar vasıtasıyla motorlara gidiyor. Burada ya pompadadan motora giden sistemde bir teknik arıza var ya da biri bir vidayı fazla sıkıştırdı. İçeriden ve teknik olarak donanımlı yani bilen birinin yapmış olması gerekiyor. Bu nedenle sabotaj ihtimali görüyorum.”

‘Kuş çarpması da olabilir’

Okan Üreksoy: Kaza tırmanış esnasında gerçekleştiği için her iki motorda birden güç kaybı olduğu anlaşılıyor. Bu da ya teknik arıza ya da kuş çarpmasına işaret olabilir. Kapsamlı incelemeler yapılacak ve tüm veriler elde edildikten sonra kazanın gerçek nedeni tam olarak ortaya çıkarılabilecektir. Kısa pist kalkışı iddiası ortaya atılsa da uçak ekibinin bu hesaplamayı yaptığı görüşündeyim. Uçağın normal bir kalkış yaptığı görülüyor. Kısa pist olsaydı uçak yerden kesilemez pistten çıkardı. –HİLAL ÖZTÜRK/HABER MERKEZİ