Bakan UraloÄŸlu’ndan ekonomi mesajları: Kalkınma Koridoru bitti diyebilirim

UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir UraloÄŸlu “Kalkınma Koridoru Projesi aÅŸağı yukarı bitti diyebilirim, yüzde 95’ler seviyesinde. Sadece bizim sınıra yakın bölgede biraz detay çalışmalar yapılıyor” dedi.

UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir UraloÄŸlu, 5G ihalesini aÄŸustosta yapmayı düşündüklerini belirterek, “2026 yılı içerisinde ilk sinyali alırız ve ilk etapta bütün ülkenin kapsanmasından ziyade belki yoÄŸun illerin kapsanması ve 4,5G’de olduÄŸu gibi peyderpey bir program dahilinde süreci yürütürüz diye düşünüyorum.” dedi. UraloÄŸlu, 27-29 Haziran’da UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığının ev sahipliÄŸinde gerçekleÅŸtirilecek olan ve açılışının CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan tarafından yapılması beklenen “Küresel UlaÅŸtırma Koridorları Forumu”na iliÅŸkin basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Ä°srail ile Ä°ran arasındaki çatışma ve savaÅŸ ortamının Kalkınma Yolu Koridoru gibi projeleri akamete uÄŸratıp uÄŸratmayacağının sorulması üzerine UraloÄŸlu, bu ÅŸekildeki çatışmaların bu projelerle ilgili bazı soru iÅŸaretlerini beraberinde getirdiÄŸine iÅŸaret etti. Hürmüz BoÄŸazı’nın dünya petrol ihtiyacının yüzde 30’unun geçtiÄŸi deniz ulaşım yolu olduÄŸunu dile getiren UraloÄŸlu, ÅŸunları kaydetti: “Belli dönemlerde elbette sıkıntılar olabilir ama bizim gayretimiz bunların hiç olmaması yönünde ama bunun ilanihaye devam etmesini de öngörmüyoruz. Zaten böyle bir sıkıntıyı dünyanın sürdürebilme ÅŸansı yok. Dolayısıyla bu projede hani bu tür çatışmalar ya da gerginlikler baÅŸlamasını belki biraz erteletebilir. Belki oraya saÄŸlanacak finansmanla ilgili biraz daha yoÄŸunlaÅŸmayı gerektirebilir ama Kalkınma Yolu’nu bugün ya da istediÄŸimiz zaman diliminde olmasa bile mutlaka hayata geçireceÄŸiz. Åžimdi bugün Ä°ran’ın Ä°srail’le bir çatışma durumu var, savaÅŸta diyebiliriz. Aldığımız resmi olmayan bilgilere göre Ä°ran resmen savaÅŸ da ilan etti diye bilgiler alıyoruz ama fiili bir savaÅŸ halidir, ismini her ne dersek diyelim. Bakın orada Ä°ran’ın füze kapasitesinin ne olduÄŸu, üretim kapasitesinin ne olduÄŸu konuÅŸuluyor. Bir taraftan da bazı ülkelerin Ä°ran’ı desteklediÄŸi, hava koridorlarını kullandığı… Bunlar, tabii doÄŸrulanmış bilgiler deÄŸil. Onu özellikle söylemek isterim ama doÄŸru olduÄŸunu da kabul edebiliriz.” Kriz zamanlarında ulaÅŸtırma koridorlarının normaldekinden daha kıymetli olduÄŸuna dikkati çeken UraloÄŸlu, “Dolayısıyla bu koridorların ya da bunları kullanacak ülkelerin hedef alınması da çok mümkün. Bir ülkeyle gerilim varsa, çatışma savaÅŸ varsa ilk önce onun lojistiÄŸinin kesilmesine gayret ediliyor çünkü ÅŸu anda dünya ne savunma sanayisi anlamında ne de diÄŸer hiçbir alanda kendine yetmiyor ama mesela gıda anlamında Türkiye’nin kendine yettiÄŸini söyleyebilirim ama birçok ülkede yetmiyor. Dolayısıyla bunların hedef alınması, projelerin geciktirilmeye gayret edilmesi, yapılmamasının saÄŸlanması gayretleri beklenen gayretlerdir, beklenen düşüncelerdir ama biz de buna göre kendi gardımızı alıyoruz.” ÅŸeklinde konuÅŸtu. “KALKINMA KORÄ°DORU PROJESÄ° AÅžAÄžI YUKARI BÄ°TTÄ° DÄ°YEBÄ°LÄ°RÄ°M” Bakan Abdulkadir UraloÄŸlu, Kalkınma Koridoru’nda gelinen noktanın, finansman modelinin ve bu anlamdaki ilerlemelerin sorulması üzerine, “Kalkınma Koridoru Projesi aÅŸağı yukarı bitti diyebilirim, yüzde 95’ler seviyesinde. Sadece bizim sınıra yakın bölgede biraz detay çalışmalar yapılıyor. Oranın kendi hassasiyetleri var, ondan dolayı. Bugün hani proje olarak iÅŸin baÅŸlama imkanını yakaladığımızı söyleyebilirim.” ifadelerini kullandı. Finansman modeli olarak çok fazla alternatifin konuÅŸulduÄŸunu, konuÅŸulmaya da devam edildiÄŸini dile getiren UraloÄŸlu, Irak’ın ham petrol karşılığı yaptırması, uluslararası finansman bulunması gibi çok sayıda seçeneÄŸin bugüne dek konuÅŸulduÄŸunu anlattı. Bakan UraloÄŸlu, “Orada 4’lü bir mutabakat var ama ilk etapta yapımı anlamında Irak ve Türkiye olarak bir ÅŸirket kurup bu ÅŸirketin üzerinden yapım çalışmalarının yürütülebilirliÄŸi noktasında bir aÅŸama katettiÄŸimizi söyleyebilirim. Finansman noktasında da dört ülkenin giriÅŸimiyle beraber belki bir fon aracılığıyla ya da bir fon kurulmasıyla da belki bu yapılabilir. Hani bu sene birazcık bunun üzerinde yoÄŸunlaÅŸarak önümüzdeki sene yapımına baÅŸlayabiliriz diye düşünüyorum.” deÄŸerlendirmesinde bulundu. ÇİN TARAFI, ‘TÃœRKÄ°YE’NÄ°N GEÇİREBÄ°LECEĞİ KADAR TRENÄ° TÃœRKÄ°YE ÃœZERÄ°NDEN AVRUPA’YA ULAÅžTIRMAYA HAZIRIZ” DEDÄ°” “Orta Koridor konusunda geçen ay Çin’deydik, Çin UlaÅŸtırma Bakanı ile en son konuÅŸtuk.” diyen Bakan UraloÄŸlu, ÅŸu anda gerek Çin’den çıkıp Avrupa’ya giden gerek Kuzey Koridor, gerekse de Orta Koridor’da Çin’in çok ciddi sübvansiyonunun olduÄŸunu söyleyebileceÄŸini ifade etti. UraloÄŸlu, “Türkiye geçiÅŸli Orta Koridor’a iliÅŸkin net olarak da ÅŸunu söylediler: Türkiye’nin geçirebileceÄŸi kadar treni biz Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaÅŸtırmaya hazırız yani net olarak bunu söylediler. Biz de bu anlamda gerek özel sektör gerekse de Devlet Demiryolları Taşımacılık aracılığıyla bu süreci yakından takip ediyoruz ve bunu geliÅŸtirmiÅŸ olacağız.” ifadelerini kullandı. Bakan UraloÄŸlu, 5G ihalesinin takviminin sorulması üzerine ÅŸu bilgileri verdi: “5G ile ilgili biz operatörlerimizle gerek tek tek gerek topluca da defaatle konuÅŸtuk. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla, Hazine ve Maliye Bakanlığımızla, CumhurbaÅŸkanı Yardımcımızın koordinasyonunda çoklu toplantılar da yaptık. UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanı olarak benim beklentim elbette daha çok yatırımdır, çok net yani kamuya daha fazla para alma yerine daha iyi bir altyapı iletiÅŸim altyapısı, 5G imkanı sunmaktır. Bir aksilik olmazsa aÄŸustos ayı içerisinde bunun ihalesini yapalım diye düşünüyoruz, 2026 yılı içerisinde ilk sinyali alırız ve ilk etapta bütün ülkenin kapsanmasından ziyade belki yoÄŸun illerin kapsanması ve 4,5G’de olduÄŸu gibi peyderpey bir program dahilinde süreci yürütürüz diye düşünüyorum.” “BUNDAN SONRA DEMÄ°R YOLLARINA HİÇBÄ°R ÅžEYÄ° ESÄ°RGEMEDEN YOLUMUZA DEVAM EDÄ°YORUZ” Yatırımlarda kara yollarına çok ciddi para harcadıklarını anlatan UraloÄŸlu, demir yollarının biraz daha arkadan geldiÄŸini, bundan sonra demir yolları için hiçbir ÅŸey esirgemeden yollarına devam edeceklerini söyledi. UraloÄŸlu, “Türkiye’deki demir yolu hedeflerimizi gerçekleÅŸtirdiÄŸimizde 48 saatte bütün ülkeyi dolaÅŸmış olacağız. Hedefimiz de 28 bin 500 kilometre demir yoludur.” dedi. Kamu-özel iÅŸbirliÄŸinde otoyollarının iÅŸletme süresi bittiÄŸinde yeni iÅŸletme ihalelerinin nasıl kurgulanacağının sorulması üzerine UraloÄŸlu, ÅŸunları söyledi: “Otoyolları en erkeni 2028’den itibaren kamuya almış olacağız. Öngörülen süreçte bu firmalar buraları yapıyorlar, iÅŸletiyorlar ve bize teslim ederken de ağır bakımını yaparak teslim ediyorlar. Oradaki kararımız ne olacak? Bunların elbette yeniden iÅŸletilmesini ihale etmiÅŸ olabiliriz. Makul ücretler noktasında muhtemelen ya Karayolları Genel Müdürlüğümüz, kendisi iÅŸletir ya da bir iÅŸletme modeliyle onu ihale eder ama 2034 yılına geldiÄŸimizde, bu otoyolları devraldığımızda, gerek kendimiz iÅŸletelim gerekse bir iÅŸletmeciye verelim, UlaÅŸtırma Bakanlığının ödenek ihtiyacı problemi olmamış olacak. Böyle de kıymetli bir yapıdan bahsediyoruz. Bakanlık olarak irili ufaklı 70 civarında yap iÅŸlet devret projesini hayata geçirdik, yaklaşık 51 milyar dolarlık yatırım yapmışız kamu-özel iÅŸbirliÄŸiyle. Bugün yapmış olsak, yapalım desek maliyet 83 milyar dolardır. Karlı mıyız, deÄŸil miyiz?” “‘Ä°BB’NÄ°N METRO ÇALIÅžMALARI) AKSAYAN Ä°ÅžLERÄ° BAKANLIÄžIMIZIN UHDESÄ°NE ALMAMIZ MÃœMKÃœN DEĞİL, Ä°LGÄ°LÄ°SÄ°NÄ°N TALEBÄ° DURUMUNDA BU SÖZ KONUSU” UraloÄŸlu’na Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesine (Ä°BB) yönelik yolsuzluk soruÅŸturması kapsamında yetkilileri ve iÅŸletmecileri cezaevinde olduÄŸu ya da gözaltına alındığı için yapımında problem olan metro hattının bulunup bulunmadığı, durma riski olan metro varsa Bakanlığın buna müdahale etme durumunun olup olmadığı soruldu. Bu soruya iliÅŸkin UraloÄŸlu, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu: “Aslında Ä°stanbul’daki süreçlerle ilgili, oradaki yürütülen operasyonlar vesaire noktasında çok da fazla bir ÅŸey söylemeyi ben çok da doÄŸru bulmam. Åžunu söyle söyleyeyim, sizin sorunuzu cevaplayayım; ÅŸehir yerleÅŸkelerindeki ulusal ve uluslararası demir yolu baÄŸlantıları dışında ÅŸehir merkezlerindeki hafif raylı sistem hatlarının yapılması oradaki belediyenin görevidir. Dolayısıyla burada belediyeler projelerini, öngörülerini ortaya koyarlar, düzenleyici otorite biziz, bize projelerini onaylattırırlar, projeleri onaylarız çünkü ülkede bir bütünlük oluÅŸması lazım. Raylı sistem araçlarından belki iki ili birbirine baÄŸlayacak olan raylı sistemin doÄŸru baÄŸlanması için belli bir standardizasyon noktasında otorite biziz ve biz onaylarız. Dolayısıyla sonrasında ilgili belediye bunu yapar. EÄŸer belediye bunun Bakanlık tarafından yapılmasını isterse bu mümkün. Sayın CumhurbaÅŸkanımızın onayıyla bizim Bakanlık bunu alır, yapar ve kendisine devreder ve yapım ücretini de belediyeden keser. Bu da bir tartışma konusu, ona hemen açıklık da getirmiÅŸ olayım. ‘Madem sen keseceksen niye sana yaptırsın ki?’ sorusu gelebilir. Niye yaptırsın? Bir, bir kere yapım dönemindeki hiçbir finansman maliyetine katlanmıyor. Ä°ki, iÅŸ bittiÄŸi zaman o günkü fiyatlarla harcanan para sabitleniyor ve ödeme sonuna kadar yeni bir faiz iÅŸletilmiyor. Ä°stanbul’da yapılmış olan bazı metro projelerinde harcanan 100 birimin sadece 25 biriminin tahsil edildiÄŸini söyleyebilirim yani böyle bir kolaylık var.” “Peki Ä°BB’ye yapılan operasyonlar kısmına gelirsek gerçekten hani keÅŸke buna ihtiyaç olmamış olsaydı biz daha memnun olurduk.” diyen UraloÄŸlu, konuÅŸmasına şöyle devam etti: “Buradaki aksayan iÅŸleri bizim kendi inisiyatifimizle Bakanlığımızın uhdesine almamız mümkün deÄŸil ancak ilgilisinin talep etmesi durumunda bu söz konusu. Elbette talep ettiÄŸinde ‘Biz orada nerede olmalıyız?’ konusunu mutlaka deÄŸerlendiririz ama ÅŸu ana kadar bize ulaÅŸan bir talebin olmadığını söyleyebilirim. Basın mensuplarının haberlerinden ben şöyle bir ÅŸey okumuÅŸtum ve çok ÅŸaşırmıştım; bir Avrupa BirliÄŸi, EBRD’nin yanlış hatırlamıyorsam Avrupa BirliÄŸi’nden finanse edilen, Finanskent’i baÄŸlayan bir metro projesi, üç tane büyük firmanın konsorsiyum olarak yürüttüğü projenin, alınan büyük miktardaki kredisinin iÅŸe kullanılmadığını okumuÅŸ, ÅŸaşırmıştım. ‘Ya bunda abartı var, çok doÄŸru olduÄŸunu düşünmüyorum.’ demiÅŸtim. O firmaların yetkilileri beni ziyaret ettiler ve tam da sizin söylediÄŸiniz gibi ‘Burada iÅŸ durdu, bunu lütfen siz teslim alın.’ dediler. Ben de anlattım hani nasıl devralabileceÄŸimizi. ‘Kredisi var zaten ve Mehmet ÅžimÅŸek Bakanımız da yanlış hatırlamıyorsam 110 milyon avroluk son paketini de onayladı, ‘Devam edin, niye durdunuz?’ dedim. ‘Öncesinde gelen 60 milyon avro bizim iÅŸe kullanılmadı.’ dediler.” UraloÄŸlu, “Benim aklım durdu onu söyleyeyim yani hem böyle bir ÅŸeyin iÅŸlem olarak yapılabilirliÄŸini mümkün görmüyorum hem de hangi cesaretle yapıldı, gerçekten nereye kullanıldı o konuda bir bilgiye sahip deÄŸilim ama 60 milyon avroluk bir Avrupa BirliÄŸi kredisi gönderilen iÅŸe kullanılmadı. Bu konuÅŸma yaklaşık geçen ay gerçekleÅŸti yani bu operasyonlar, Ä°stanbul’daki malum süreç baÅŸladıktan sonra olan bir süreçtir yani gerçekten nereye gittiÄŸiyle ilgili ben bilmiyorum ama böyle bir cesaret ilginç bir cesarettir.” diye konuÅŸtu. “(RADAR UYGULAMASI) BURADA ÇOK NET REFLEKS ÅžUDUR: VATANDAÅžLARIMIZIN TRAFÄ°KTE CAN KAYBINI AZALTMAK” Bayramdaki radar uygulamasının hatırlatıldığı, İçiÅŸleri Bakanlığı ve UlaÅŸtırma Bakanlığının kuracağı komisyon ile hız limitlerinin kontrolden geçirileceÄŸinin anımsatıldığı ve mevcut geliÅŸmelerin sorulduÄŸu soruyu Bakan UraloÄŸlu, şöyle yanıtladı: “Nereye daha fazla bir kapasite sunmamız gerektiÄŸini biz ölçüyoruz. Araçları sayıyoruz. Sayım istasyonlarımız var. Hangi projeksiyonda nereye ihtiyacımızın olacağını ölçüyoruz. Mesela Bolu Dağı’na yeni bir alternatif, otoyol ve süper hızlı tren hattı düşünüyoruz. Niye? Bolu Dağı’nda 50 binlere geldik, 80 binlere geldiÄŸimizde artık orası kaldırmayacak. Yani dolayısıyla oraya yeni bir otoyol düşünüyoruz. Radarla ilgili şöyle bahsetmek isterim; İçiÅŸleri Bakanımız paylaÅŸmıştı, seyahat eden araçların binde 5’i bir araca hız denetimi yapıldı ve ceza uygulaması yapıldı ama algı onun çok üzerinde oldu. Burada çok net refleks ÅŸudur: VatandaÅŸlarımızın trafikte can kaybını azaltmak. Bütün hesap budur. Onun haricinde trafik cezası kesildi de bütçeye ÅŸu kadar kaynak saÄŸlandı vesaire Türkiye’nin bütçesi oraları çok fazla geçti. Öyle bir kaynaÄŸa ihtiyacı yok ülkemizin.” Seyir hızını düşüren tabelaları incelemek üzere söz konusu komisyonun kurulduÄŸunu ve çalışmaya baÅŸladığını anlatan UraloÄŸlu, hızlıca konuÅŸulan konuların inceleneceÄŸini ve düzenleneceÄŸini bildirdi. “ÅžU ANDA BÄ°ZÄ°M BU Ä°RAN-Ä°SRAÄ°L ÇATIÅžMASINDA Ä°RAN’DA 7 TANE, IRAK’TA 4 TANE UÇAÄžIMIZ VAR” Bakan UraloÄŸlu, Orta Koridor’la tersine göç beklenip beklenmediÄŸinin sorulması üzerine ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu: “Orta Koridor’un yapılması, ÅŸehirlerden geçmesi… Bir tersine göç beklentisi konusuna gelince, şöyle bir kere Ä°stanbul’daki adrese dayalı yaÅŸayan vatandaşımız 16 milyon, günlük hareketin 20 milyon civarında olduÄŸu tahmin ediliyor. Dolayısıyla bizim Ä°stanbul’u daha yoÄŸunlaÅŸtırmamamız gerekir. Peki Ä°stanbul’un cazibesini nasıl ortadan kaldırırız? Ya da Ä°stanbul’un imkanlarını Anadolu’ya, doÄŸuya doÄŸru nasıl eriÅŸtiririz? UlaÅŸtırma Bakanlığı olarak bu konuda gerçekten çok ciddi iÅŸler yaptık. EÄŸer yapmamış olsaydık bugün Ä°stanbul’un nüfusu daha da fazla olur, daha da yaÅŸanılmaz durumda olurdu. Biz zaten ÅŸu lojistik merkezleri yaptığımızda, oralarda öğretim merkezlerini kurduÄŸumuzda, yük ve yolcu hareketlerini tesis ettiÄŸimizde otomatik olarak bir kere bu, batıya doÄŸru olan göç duracaktır, bizim beklentimiz bu. Tersine bir planlamamız var mı? Bir planlamamız yok ama beklentimiz var. Muhtemelen gelecek süreçte bunu planlamamızın da doÄŸru olacağını söyleyebilirim.” Türkiye’nin Ä°ran’da sivil uçuÅŸlarda kalan uçağının bulunup bulunmadığı sorusunu UraloÄŸlu, şöyle yanıtladı: “Åžu anda bizim bu Ä°ran-Ä°srail çatışmasında Ä°ran’da 7 tane, Irak’ta da 4 tane uçağımız var. Ağırlıklı olarak Pegasus’un yanlış hatırlamıyorsam, 7 tane Pegasus’un, 2 tane THY’nin, 1 tane Ajet’in, 1 tane de Tailwind’in uçağı var. Bunları gerek DışiÅŸleri Bakanlığımız, gerekse de Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatımızın aracılığıyla takip ediyoruz. O bölgedeki hava hareketinin ve roket ve füze hareketinin çok yoÄŸun olması sebebiyle o riski hem ilgili ülkeler hem de biz alamadık iÅŸin açıkçası yani belli gün, tam hatırlamamakla beraber, 3-4 gün yanlış hatırlamıyorsam orada bütün ekipler kaldı. Åžimdi bütün ekipleri de bu tarafa aldık. Hani en azından can güvenliÄŸini saÄŸlama noktasında günlük takip ediyoruz. Bir fırsat olursa ilk fırsatta onları almış olacağız.” Kanal Ä°stanbul konusundaki görüşleri sorulan UraloÄŸlu, en son konuyla ilgili ne dediyse aynı yerde olduÄŸunu dile getirdi.