SON DAKİKA HABERLERİ: KRİTİK NATO ZİRVESİ BUGÜN: ‘TRUMP’IN TERK ETME’ SENARYOSU

ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 Ocak’ta göreve başlamasından bu yana Avrupa’nın savunma harcamalarını artırması en önemli taleplerinden biri oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi için Hollanda’ya gidiyor. Lahey’de bugün ve yarın gerçekleştirilecek zirvede, Avrupa-Atlantik coğrafyasına yönelik tehditlerle riskler hakkında stratejik düzeyde görüş alışverişinde bulunulacak.

Yeni Savunma Yatırım Taahhüdü, zirvenin ana gündemini oluşturacak. Erdoğan, zirveye katılan devlet ve hükümet başkanlarıya ikili görüşmeler yapacak.

Söz konusu hedef, özellikle de Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’nın da desteğini açıklamasının ardından neredeyse tüm NATO ülkeleri tarafından desteklenen bir noktaya geldi. 24-25 Haziran’da Lahey’de yapılacak NATO Zirvesi öncesinde müttefikler savunma harcamalarını ciddi oranda artırma konusunda uzlaştı.

‘TRUMP’IN TERK ETME’ SENARYOSU

Diplomatlar, zirve öncesi Donald Trump’ın ikinci başkanlık dönemindeki ilk NATO zirvesi öncesinde üye ülkelerin 2035 yılına kadar savunma harcamalarını Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYİH) yüzde 5’ine çıkarılması konusunda mutabakata vardıklarını duyurdu.

Ancak Deutsche Welle’nin haberine göre “sağı solu belli olmayan Trump’ın zirveyi erken terk etmesi senaryosu, bazı NATO müttefikleri için büyük bir endişe kaynağı. Söz konusu senaryonun her ne pahasına olursa olsun önlenmesi hedefleniyor.”

Geçmişte NATO’da görev yapan Jamie Shea, DW’ye yaptığı açıklamada “Umarım Trump, Kanada’daki son G7 zirvesinde yaptığı gibi bu zirveden de erken ayrılmaz” dedi.

Trump’ın zirvede bulunmasının taşıdığı öneme vurgu yapan Shea, “Trump’ın şu anda NATO’nun yaptığı tüm iyi şeyleri görmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü bunlar sadece Avrupa’nın değil, Amerika’nın güvenliği için de önemli” diyor.

‘YÜZDE 5 DÖNÜM NOKTASI OLABİLİR’

NATO müttefiklerinin her birinin Gayri Safi Yurt İçi Hasılalarının (GSYİH) yüzde 5’ini savunmaya ayırma hedefi iddialı bulunuyor. Halihazırda NATO müttefikleri, bütçelerinin yüzde 2’sini savunmaya ayırmayı taahhüt etmiş durumda ve bu hedefe ulaşamayan müttefikler de mevcut.

Dolayısıyla Trump’ın gündeme getirdiği ve kısa süre içerisinde normalleşen yüzde 5 hedefi, Avrupa toplumlarını kökten bir biçimde dönüştürme potansiyelini bünyesinde barındırıyor. NATO şemsiyesinin sağladığı güvenlik hissiyle onlarca yıldır önceliğini sosyal adalet ve ekonomik istikrar olarak belirleyen Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, bundan böyle askeri gücünü artırmaya ve ABD’den daha bağımsız bir hâle gelmeye odaklanabilir. Dolayısıyla söz konusu zirve, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu NATO müttefiklerinin yurttaşlarının yaşamını doğrudan ilgilendiriyor.

‘RUSÇA KURSUNA YAZILMANIZ GEREKECEK’

Genel Sekreter Rutte’ye, sosyal harcamaların kesilmesine karşı olan AB vatandaşlarına bu planını nasıl açıklayacağı sorulduğunda şu yanıtı verdi:

“Bunu yapmadığımız takdirde 4-5 yıl içerisinde gerçekten tehdit altında olacağız ve o zaman Rusça kursuna yazılmanız ya da Yeni Zelanda’ya gitmeniz gerekecek.”

Rutte’nin önerisi, pastayı ikiye bölmek ve GSYİH’in yüzde 3,5’lik kısmını doğrudan savunma ihtiyaçlarına, yüzde 1,5’ini ise güvenlikle bağlantılı yatırımlara ayırmak. Bu yatırımlar arasında, ağır silah taşıyabilecek daha geniş yollar ve köprüler inşa edilmesi, siber güvenlik, hibrit saldırılara karşı önlemler, sivil koruma ve Ukrayna’ya yardımlar da yer alıyor.

NATO’da görev yapan diplomatlar, üyelerin halihazırda mevcut olan altyapı harcamalarını da yüzde 3,5’in içine katmaya çalışacaklarını söylüyor. Diplomatlar öte yandan, yüzde 1,5’lik hedefin tanımında şimdiden uzlaşılmış olmasının bile büyük bir başarı olduğunu vurguluyor.