Ateşkes pazarlığı

ABD Başkanı Trump, İsrail’in Gazze’de 60 günlük ateşkes için gerekli koşulları kabul ettiğini söylemesinin ardından, bölgede ateşkes sağlanmasına yönelik görüşmeler ve yoğun diplomasi trafiği devam ediyor. Hamas, Trump’ın İsrail’in kabul ettiğini söylediği Gazze’de 60 günlük ateşkes teklifini incelediğini duyurdu. ABD Başkanı, Hamas’ı, Katar ve Mısırlı yetkililerin kendilerine ileteceği “nihai teklifi” kabul etmeye çağırmıştı. Hamas’ın açıklamasında, arabulucu ülkelerin İsrail ile ateşkes üzerine yoğun çaba sarf ettiği belirtildi. Arabulucuların taraflar arasındaki uçurumu kapatmak için gayret gösterdiği ifade edilen açıklamada, bir çerçeve anlaşmasına varmak ve ciddi müzakere turunun başlaması için çalışıldığı kaydedildi.

Örgüte yakın kaynaklardan gelen haberler, Hamas’ın ABD’nin sunduğu garantilerden memnun olduğu ve anlaşmaya olumlu baktığı yönünde. Öte yandan İsrail basını ise Başkan Trump’ın, 7 Temmuz’da Gazze’de ateşkes ilan edeceğini iddia etti.

İlhak çağrıları

İsrail’de ise olası bir ateşkes konusunda görüş ayrılıkları mevcut. Hükümette bulunan aşırı sağ siyasiler ateşkese karşı. İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı aşırı sağcı Itamar Ben Gvir, ateşkes gündemdeyken, “insani yardımların durdurulması, Gazze’nin tamamının işgal edilmesi ve Filistinlilerin buradan zorla göç ettirilmesi” çağrısı yaptı. Ben-Gvir, “Anlaşmaya varmak için bir istek var, bence bu feci bir hata… Bizim kısmi sonuçlar veren anlaşmalara ihtiyacımız yok” ifadelerini kullandı.

Bununla birlikte Batı Şeria’nın durumu konusunda da sert açıklamalar dikkat çekiyor. İsrail’de iktidardaki Likud Partisi’nin tüm bakanları, Başbakan Binyamin Netanyahu’ya işgal altındaki Batı Şeria’nın ay sonuna kadar İsrail’e ilhakını talep eden bir mektup yazdı. Mektupta, “Hükümetin egemenlik hakkını uygulama kararını onaylamasının zamanı geldi” denilirken, bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasının İsrail için varoluşsal bir tehlike olduğu savunuldu. İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin de Batı Şeria’nın “İsrail’e ilhakının zamanının geldiğini ve bu fırsatı kaçırmamaları gerektiğini” savundu.

Anlaşmada neler olacak?

New York Times’ın haberine göre Gazze’de ateşkes anlaşması kapsamında 60 günlük süre içinde 28 rehinenin 5’erlik gruplar halinde serbest bırakılması öngörülüyor. Hamas anlaşmanın ilk günü hayatta olan 8 rehine bırakacak. Bununla birlikte grubun rehineleri bırakırken propaganda töreni yapmamayı kabul ettiği ifade ediliyor. İsrail ise bunun karşılığında hapishanelerdeki Filistinli mahkumları serbest bırakacak, Gazze’ye yardım girişine izin verecek ve Gazze’den kısmi çekilme gerçekleştirecek.

‘Hamas kabul ederse ateşkes gerçekleşebilir’

İsrail medyasına göre, ismi açıklanmayan üst düzey bir yetkili, Hamas’ın son esir takası ve ateşkes anlaşması teklifine 24 saat içinde yanıt vereceğine inandıklarını belirterek, “Kabul ederlerse, ateşkes önümüzdeki hafta gerçekleşebilir” dedi. ABD’nin İsrail Büyükelçisi Mike Huckabee ise İsrail medyasına yaptığı açıklamada, “Umalım da bu işin bitme zamanının geldiğini anlasınlar. Daha önce bitmemesinin nedeni Hamas’ın esirler üzerindeki kontrolünü bırakmak istememesi” diye konuştu.

Ateşkes görüşmelerinde Hamas, “saldırıların kalıcı olarak sona erdirilmesi, insani yardımın Birleşmiş Milletler tarafından yürütülmesi ve İsrail’in, 2 Mart’ta bulunduğu pozisyonlara geri çekilmesi” taleplerinde ısrar ediyor. İsrail tarafı ise, esirlerin geri getirilmesine ek olarak, “Gazze Şeridi’nin silahsızlandırılması ve Hamas’ın askeri kapasitesinin ve yönetim yeteneklerinin yok edilmesi” konuları üstünde duruyor.

Paralı asker şiddeti iddiası

Gazze’de yardım dağıtım merkezlerini korumakla görevli Amerikalı paralı askerler, açlık kriziyle boğuşan ve gıda yardımlarına ulaşmaya çalışan Filistinliler’e karşı gerçek mermi ve ses bombası kullanıldığını iddia etti.

Associated Press’e (AP), isimlerinin açıklanmaması kaydıyla konuşan iki ABD’li paralı asker, gördükleri uygulamaları tehlikeli ve sorumsuz buldukları için konuşma gereği duyduklarını söyledi. Habere göre, söz konusu iki çalışan, güvenlik personelinin çoğunun gerekli niteliklerden yoksun, kontrolsüz, ağır silahlı olduklarını ve “görünüşe göre istedikleri her şeyi yapma iznine sahip olduklarını” aktardı.

Rastgele atılıyor!

Kaynaklardan biri, kurşunların “her yöne; havaya, yere ve zaman zaman Filistinlilere doğru sıkıldığını” en az bir kez birinin vurulmuş olabileceğini düşündüğünü söyledi, “Masum insanlar yaralanıyor. Hem de gereksiz yere ve ciddi biçimde” ifadelerini kullandı. Söz konusu paralı asker, yardım noktalarında bulunan ABD’li personelin gıda aramaya gelenleri izlediğini ve “şüpheli” olarak değerlendirilen herkesi belgelediğini, bu bilgilerin de İsrail ordusuyla paylaşıldığını belirtti. Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF), İsrail’in Gazze’ye yönelik yardım ablukasını Mayıs ayında kısmen kaldırmasının ardından kurulmuştu. İsrail’in desteklediği bu “gizemli” ABD vakfının, BM ve diğer yardım kuruluşları üzerinden yapılan yardımları devre dışı bırakmak için kurulduğu belirtiliyor.

102 kişi daha…

Öte yandan İsrail’in son düzenlediği hava ve kara saldırılarında en az 102 Filistinlinin daha hayatını kaybettiği bildirildi.

Gazze’deki Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre, ölenlerin 45’i, hayati önemdeki insani yardımlara ulaşmaya çalışırken vuruldu.

ABD destekleyecek

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise, Hamas’ın ortadan kaldırılması çağrısında bulundu. “Tüm rehinelerimizi serbest bırakacağız ve Hamas’ı ortadan kaldıracağız. Hamas olmayacak. ‘Hamastan’ olmayacak. Buna geri dönmeyeceğiz. Bitti” dedi

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, Gazze Şeridi’nde bir ateşkesin olması durumunda, bunun “herkesin kabul ettiği unsurlara” sahip olacağını belirtti. Bruce, İsrail’in İran’a saldırılarını ve ABD’nin İran’ın nükleer tesislerini vurmasını kastederek, “Orta Doğu’nun birkaç hafta önce çok dramatik bir şekilde değiştiğini”, bu değişimin aynı zamanda, “farklı bir karar alma fırsatı” oluşturduğunu ve Trump’ın bu konuda “iyimser” olduğunu dile getirdi. Bruce, Batı Şeria’nın ilhakı yönünde karar alınması durumunda İsrail’i destekleyeceklerini söyledi.

Dışişleri’nden ilhak tepkisi

Dışişleri Bakanlığı, İsrail’de yapılan Barı Şeria’yı “ilhak” çağrılarına sert tepki gösterdi. “İsrailli bakan ve siyasetçilerin Batı Şeria’nın ilhakına yönelik ifadelerini en güçlü biçimde reddediyoruz” diyen bakanlık, “Bu tür beyanlar, İsrail’in uluslararası hukuka aykırı yerleşim politikalarının ve işgali kalıcı hale getirme yönündeki çabalarının açık bir göstergesidir” dedi.