Hürjet Ä°ngilizlerin radarında! Uçakların yerini alacak yeni model…

Derleyen: OÄŸuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Hawk jetlerinin yerine, daha düşük iÅŸletme maliyetine sahip, daha modern ve daha hızlı bir jet eÄŸitim uçağının alınmasına yönelik öneri, haziran ayı başında yayımlanan Ä°ngiltere Stratejik Savunma Ä°ncelemesi’nde yer aldı. Savunma Bakanı Maria Eagle’ın Parlamento’da yaptığı açıklama ise bu yönde somut adımların yakında atılacağına iÅŸaret eden ilk resmi sinyal oldu.

‘EN KISA SÜREDE DEĞİŞTİRMEK İSTİYORUM’

Ä°ngiltere tarafından Hawk uçaklarının deÄŸiÅŸimi konusunda yapılacak ihalenin ne zaman baÅŸlayacağı henüz bilinmiyor. 1976 yılında hizmete giren Hawk T1 uçaklarının daha önce yapılan planlamada 2030 yılında emeklilik sürecinin tamamlanacağı ve uçakların hizmetten çekileceÄŸi biliniyordu. 2009 yılında hizmete giren Hawk T2 uçaklarının hizmetten çıkması için öngörülen emeklilik ise 2040 olarak planlanıyordu. Ancak motor baÅŸta olmak üzere uçakta yaÅŸanan bazı sorunlar, T2 uçaklarının güvenilirliÄŸinin sorgulanmasına neden olmuÅŸ ve Hava Kuvvetleri Komutanı Sir Rich Knighton’ın “Açıkçası Hawk T2’yi olabildiÄŸince çabuk deÄŸiÅŸtirmek istiyorum. Böylece daha modern, daha güvenilir, daha büyük bir kapasiteye sahip olacağız” demesine neden olmuÅŸtu.

Boeing-Saab T-7A Red Hawk

Gelişmiş jet eğitim uçaklarına yönelik pazar, bazı ülkelerin kendi yerli tasarımlarını üretmesiyle birlikte giderek daha da doygun hale geldi. İngiltere’nin dışarıdan alım yolunu tercih etmesi halinde ABD’li ve Avrupalı birçok seçenek bulunuyor. Bu seçenekler arasında yakın zamanda İspanya tarafından tercih edilen TUSAŞ tarafından üretilen Hürjet de bulunuyor. Peki, böyle bir tercihte yarışacak uçaklar hangileri olabilir? Askeri ve sivil havacılık konusunda haberler ve analizler yayınlayan Theaviationist.com’dan Kai Greet, bu ihtimalleri ele aldı.

BOEING-SAAB T-7A RED HAWK

ABD ordusunun halihazırda kullandığı T-38 Talon eÄŸitim uçaklarının yerine Boeing-Saab T-7A Red Hawk eÄŸitim uçaklarını kullanmaya hazırlandığı biliniyor. Ancak T-7A uçaklarının Ä°ngiltere tarafından tercih edilmesinin düşük bir ihtimal olduÄŸu ifadeler arasında. T-7A programında yaÅŸanan aksaklıkların bu uçağın hizmete giriÅŸini geciktirmesinin yanı sıra uçağın ABD Hava Kuvvetleri’nin süpersonik uçuÅŸ gereksinimlerini karşılayacak ÅŸekilde donatılmış olması, T-7A’ların bakım ve iÅŸletme masraflarının yüksek olmasına neden oluyor.

T-7A uçaklarının ortalama bir jet eÄŸitim uçağında aranan özelliklerden daha yüksek performansa sahip ve iÅŸletme maliyetlerinin yüksek olması, Kraliyet Hava Kuvvetleri’nin bu uçağı tercih etme ihtimalini daha da azaltıyor. Ek olarak, Ä°ngiltere’nin olası bir alımda Ä°ngiltere için yapılacak uçaklarda ortak üretim ihtimalinin düşük olması, politik ve ekonomik açıdan T-7A’ları Ä°ngiltere için daha az çekici hale getiriyor.

LEONARDO M-345 / M-346

Ä°talya merkezli Leonardo’nun elinde eÄŸitim jeti olarak M-345 ve M-346 eÄŸitim uçakları bulunuyor. M-345, daha temel bir eÄŸitim uçağı olarak tasarlanmış bir uçak olarak biliniyor. M-346 ise çift motorlu, daha yüksek performansa sahip bir uçak olarak öne çıkıyor. Mayıs ayının sonlarında bir M-345’in Ä°ngiltere’ye gittiÄŸi biliniyor. Resmi bir açıklama yapılmamış olsa da, bu ziyaretin uçağın incelenmesi için yapıldığı tahmin ediliyor.

Leonardo M-345

Leonardo’nun Ä°ngiltere’de önemli ortaklıkları olduÄŸu biliniyor. Åžirketin Ä°ngiltere’deki tesislerinin olası bir alımda ortak üretim ihtimalini artırdığı ve bu durumun Leonardo üretimi olan uçakların tercih edilme olasılığı var. Ä°talyan uçaklarının Eurofighter ve 5’inci nesil savaÅŸ uçağı F-35’te görev yapacak pilotların eÄŸitimi için geliÅŸtirdiÄŸi ve bu eÄŸitimi kolaylaÅŸtıracak ÅŸekilde tasarlıyor. Bu hususlar da Ä°ngiltere’nin bu uçağı tercih etme ihtimali mevcut.

TUSAÅž / HÃœRJET

Theaviationist.com’da yayınlanan yazıda Türk Havacılık ve Uzay Sanayi tarafından geliştirilen Hürjet’in de İngiltere için bir seçenek olduğu belirtildi. Yazıda, kendisiyle aynı sınıfta bulunan birçok uçak gibi F-404 motoru kullanan Hürjet’in yakın zamanda İspanya tarafından da tercih edildiği hatırlatılırken, Türkiye ile İngiltere arasındaki büyüyen savunma sanayi iş birliğinin Hürjet’in tercih edilme ihtimalini de artırdığı bilgisi paylaşıldı.

Hürjet

Ä°ngiltere’nin yabancı alımlar yerine yerli bir seçenekle eÄŸitim uçağı geliÅŸtirmesi ihtimaller arasında. Ä°ngiliz bir ÅŸirket olan Aeralis, Hawk’ın halefini inÅŸa etmek için güçlü bir aday olarak görülüyor. Åžirket, henüz bir uçak üretmemiÅŸ olsa da, birkaç yıldır BirleÅŸik Krallık Hükümeti fonlarla geliÅŸmiÅŸ jet eÄŸitim uçağı geliÅŸtirmeye yönelik çalışmalar yapıyor. Ancak ÅŸu an için uçuÅŸa hazır bir prototipi bulunmuyor. Bu nedenle Aeralis’in uçağının tercih edilmesi halinde, uçak tedariÄŸi daha uzun bir sürede gerçekleÅŸeceÄŸi belirtiliyor.