Kuraklık vurdu borç ertelenir mi?

Duygu Erdoğan – Ankara, İzmir, Bursa, Konya, Hatay… Türkiye’de son 65 yılın en kurak zamanını geçiren pek çok il su sorunu ile karşı karşıya. Tüm bu su kısıtı içinde en büyük zararı ise tarımsal üretim görüyor. Kış mevsimindeki sıcaklık artışı, yağış azlığı ve ardından zirai don şehirlerdeki bitkisel üretimi büyük kayba uğrattı. Çeşitli bölgelerdeki hasatlarda yüzde 40 ila 85’e varan oranlarda zararlar oluştu. Bu nedenle üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması için çiftçilerin desteklenmesi gerektiği, tarımsal sulama konusunda tedbirlerin hızla alınması lüzumu vurgulanıyor.

Hububatta 20.5-21 milyon ton civarında olan üretimin 18 milyon tonun altını görmesi bekleniyor. Zirai donun vurduğu, sıcak havanın etkilediği meyve ağaçlarında kayıp yüksek oldu. İklim değişikliği ile tarlada ekim sezonu kaydı; ürün gelişimi beklenen gibi olmadı. Bitkisel üretimde en çok kuraklık zararı oluştu.

Kayıp çok

Su ulaşmayan, engebeli alanlardaki bu tarlalarda normal bir yıldaki verimin yarısına bile ulaşılamadı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “İçinde bulunduğumuz hasat döneminde çiftçilerimiz kuraklık nedeniyle yüzde 85’lere varan oranda verim düşüklüğüyle yüzleşmiştir” dedi. Bayraktar, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu başta olmak üzere birçok bölgede çiftçilerin maliyetini kurtarmayacağından tarlasına biçerdöver dahi sokmadan hasadı bitirdiğini vurguladı. Yeni başlayacak ayçiçeği hasadının da kuraklıkla karşı karşıya olduğunu anlatan Bayraktar, “Ziraat odalarımızdan aldığımız bilgilere göre yağış azlığıyla birlikte aşırı sıcaklıkların ayçiçeği bitkisini strese soktuğu ve bunun verimde düşüşe sebep olmasından endişe duyulduğu bildirilmiştir. Gıda arzının sürdürülebilirliği adına, doğal afetlerden zarar gören çiftçilerimizin Ziraat Bankası’na ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçlarının faizsiz olarak en az 1 yıl ertelenmesini talep ediyoruz” dedi.

Verim 80 kiloya kadar düştü

Türkiye’nin önemli üretim merkezlerinden Adana’da da aşırı sıcaklık ve poyraz nedeniyle oluşan kuraklık ay çiçeği hasadını 20 gün öne çekti. Susuz arazilerde dönüm başına yaklaşık 200 kilogram verim alınan ayçiçekte bu rakam 80-100 kilograma kadar düştü.

***

Buğdayda beklenen olmadı

Son yıllarda 21 milyon tona varan hububat hasadı, bu yıl kuraklık ve yüksek sıcaklık ortalamaları nedeniyle 18 milyon tonun altını görecek. Önemli bölgelerden Ankara’daki buğday hasadını değerlendiren Ziraat Mühendisi Kerem Güler, “Tarlaya baktığımızda 700-750 kilogramları beklediğimiz yerlerde biz 450-500’lere düşüyoruz” diye konuştu.

***

‘Daha 70-80 gün su lazım’

Çeltik ihtiyacının yaklaşık yüzde 40’ının karşılandığı Edirne’de de sulamada kullanılan en önemli kaynaklardan Tunca Nehri, aşırı sıcaklık ve yetersiz yağış nedeniyle kuruma noktasına geldi. Üreticiler çeltiklere 70-80 gün daha su lazım olduğunu vurgularken, endişelerini dile getiriyor.