SON DAKİKA HABERİ: Bakan Şimşek’ten faiz, kira fiyatları ve kredilerle ilgili açıklama

HABER MERKEZİ/ Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Kanal 7 canlı yayınında enflasyon gelişmeleri, faiz, rezerv, kira fiyatları ve kredilere ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Bakan Şimşek’in konuşması şu şekilde: “Bütün finansal göstergeler şok öncesine döndü. Brüt rezervlerimiz mart ortasında 170 milyar dolardı. Şu anda tekrar 170 milyar dolara geri geldik. Günlük Merkez Bankası bilançosuna baktığınızda şu anda 172 milyar dolar civarı. Bu şoklar başlamadan önceki seviyelere brüt rezervde döndük. Swap hariç net rezervde 3’te 2’den fazla toparlanma söz konusu.

‘FİNANSAL GÖSTERGELER MART ORTASINA DÖNMÜŞ DURUMDA’

Borsa İstanbul’a baksanız 10 bin 862’ydi şoklar başlamadan önce, 10 bin 651 civarındayız. Risk primi 256 civarındaydı. 380’leri buldu. Şu anda 280 civarına geri geldi. Aşağı yukarı finansal göstergeler mart ortasına dönmüş durumda.

‘FAİZLERDE GEVŞEME SÖZ KONUSU’

Geçen ay önce %49’lardan %46’lara şimdi %43 civarına, 40’a doğru faizlerde bir gevşeme söz konusu. Tekrar eski düzeyine dönmek üzere.

Ekonomideki büyüme ılımlı. Bütçede harcama disiplinini koruyoruz. Gelir performansı öngördüğümüzün altında gidiyor.

‘TEDBİRLERİ GEREKTİĞİ ZAMANDA ALDIK’

Petrol 60 dolar civarına inmişti. Neredeyse 80’lere doğru çıktı. Şimdi tekrar geri g eldi. Şu anda 70 civarında petrol fiyatları. Bunların hepsi bizi etkileyen gelişmeler. Biz ne yaptık? Kural bazlı davrandık, paniklemedik. Gereken dozda gereken tedbirleri gerektiği zaman aldık.

‘ENFLASYON DÜŞMEYE DEVAM EDİYOR’

Şu anda enflasyon beklentileri iyileşiyor. Enflasyon düşmeye devam ediyor. Cari açık kontrol altında. Reel ekonomide ılımlı bir büyüme devam ediyor.

KREDİLERLE İLGİLİ AÇIKLAMA

Şu anda bireysel kredilerde tahsil edilmemiş oran %3.8. Uzun vadeli ortalaması %3 civarı. Biz bunu gördük. Finansal İstikrar Kurulumuz var. Biz orada risk unsurlarını değerlendiriyoruz. Biz bireysel kredilerdeki bozulmayı gördük. BDDK 48 aya kadar şu anda azami faiz %3.11’den yapılandırmanın önünü açtık.

‘REEL SEKTÖRDE BOZULMA GÖRMÜYORUZ’

İddia edildiği gibi reel sektörün bilançosunda bozulma görmüyoruz. Reel sektör tabi ki finansal koşulların sıkı olmasından dolayı şikayetçi. 2022-2021 onlar istisnai dönemelerdi. O dönemlerin sürdürülemez olduğu ortaya çıktı. Kur sübvansiyonu, faiz sübvansiyonu isteyen kesim çok.

ENFLASYON HEDEFİ TUTACAK MI?

%24 orta nokta, %29 tahmin aralığının üst noktası şeklinde baktığınızda biz orta ve üst tahmin aralığı bir yerde olacağımıza inanıyoruz. %29’un altı bir rakamı öngörüyoruz.

2022-2023 enflasyon yaklaşık 65 civarı. Geçen sene bizim dezenflasyon programının ilk yılıydı. Şu an itibaren enflasyon 35. yılın sonunda 20’li bir rakamla bitirmeyi hedefliyoruz.

‘GIDA ENFLASYONU %30’A DÜŞTÜ’

Gıda enflasyonu 2023’te %72’lere çıkmış. 2024’te %44 civarı, haziran itibarıyla %30’a düştü. Bu zirai dona ve kuraklığa rağmen. Olmasa büyük ihtimal gıda enflasyonu haziranda %30’un altında olacaktı.

KİRA FİYATLARIYLA İLGİLİ AÇIKLAMA: KONUT ARZINI ARTIRARAK ÇÖZECEĞİZ

Enflasyon daha da düşecek. Birincisi kira enflasyonu. Geçen sene haziran ayında kira enflasyonu %92 civarıydı. Çünkü 3 yıl boyunca biz kiraları kanunla %25 civarında sınırlamıştık. Konut fiyatları artıyor ama kiralara kanunla sınır getirmişiz. Şimdi biz bunu kaldırdık. Piyasalara bu türden müdahaleler uzun vadede arzulanan sonuçları vermiyor. Konut arzını artırmak sonuç verir. Kiralar geçen sene bu vakitlerde %92 artıyordu. Şu anda %83’e düşmüş. Manşet enflasyonu yukarıda tutan kira.

Kiralarda geriye doğru bir endeksleme var. Türkiye’de konut sahipliği oranı %56. Fakat kira ödeyenlerin oranı %28. Hanelerin %72’si kira ödemiyor. Büyükşehirlerdeki geçim sorununu temelinde bu var. Kiralar neden bu kadar hızlı arttı? Kısmen depremin de etkisi var. Kısmen konut fiyatlarının düşük faizle çok hızlı artırmasının etkisi var. Bunu nasıl çözeceğiz? Konut arzını artırarak çözeceğiz. Şu anda deprem bölgesinde 550 bin konut, onun yarısına yakını teslim edilmiş, geriye kalanı tamamen ihalesi yapılmış, inşa halinde.

Deprem nedeniyle büyükşehirlere gelenler için ciddi şekilde konut arzını artırmış olacağız.

Suriye’de durum istikrara kavuştu. Ciddi geri dönüş var. Kilis gibi, Gaziantep gibi yerlerde kira baskısı önemli ölçüde azalıyor.

Biz ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımızla bu hafta toplantı yaptık. Kendisinin planı önümüzdeki 2-3 yıl içerisinde en az 500 bin sosyal konut üretmek. Bu da ağırlıklı olarak büyükşehirlerde. Konut arzını artırmak lazım.

‘KONUT SAHİPLİĞİ ORANINI ARTIRACAĞIZ’

Manşet enflasyonun iki katı kadar eğitim enflasyonu var. Biz kalıcı şekilde enflasyonu düşürerek, konut arzını artırarak tekrar konut sahipliği oranını artıracağız.”