Paşa çayı out, matcha çayı in

İsmail Şahin / İSTANBUL – Dünyanın dört bir yanında hızla yayılan matcha çayı tutkusu, Japonya’daki üretimi sınırlarına kadar zorladı. Özellikle sosyal medyada popülerleşen ve “MatchaTok” etiketinde milyonlarca izlenmeye ulaşan matcha ürünleri, cafelerin günlük kilo bazında sipariş vermesine neden oluyor. Ancak Japonya’nın geleneksel üretim yöntemi, bu yoğun talebe karşılık veremiyor.

Matcha, gölgede yetiştirilen özel çay yapraklarının taş değirmenlerde öğütülmesiyle üretiliyor. Saatte yalnızca 40 gram üretilebilen bu çay, Kyoto ve Uji gibi bölgelerde el işçiliğiyle hazırlanıyor. Ancak iklim değişikliği nedeniyle verim düşerken, üretici nüfusunun yaşlanması da arzı daha da kısıtlıyor.

Tüketim çılgınlığına karşı bazı Japon mağazaları kişi başı bir kavanoz sınırlaması getirirken, ABD’nin Japon matchasına uyguladığı yüzde 15’lik gümrük vergisi de fiyatları artırmış durumda. Türkiye’de de Çaykur bünyesinde matcha çayı üretimi yapılıyor. Çaykur Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, “Çaykur olarak Japonya’dan ithal etmiş olduğumuz bu teknolojiye sahip değirmenler sayesinde Matcha çayı üretimini yapabilmekteyiz” dedi.

Türkiye’de de yükselişte

Matcha çayına olan tüketici ilgisinin dünyada olduğu gibi ülkemizde de her geçen yıl artmakta olduğuna dikkat çeken Alim, “Türkiye’de üretmekte olduğumuz Matcha çayları hem iç pazarda hem de dış pazarda yoğun karşılık bulmaktadır. Tekil tüketicilerin yanında toplu tüketim yerleri de bu ürünü yüksek tonajlı olarak talep etmektedir. Taleplere cevap verebilmek için hem yeşil çay üretimine hem de üretilen ürünleri Matcha çayı formuna dönüştürmeye yönelik yoğun bir çaba içerisindeyiz” açıklamasında buldu.

Pazar 4.3 milyar dolar

Küresel Matcha pazarının şu anda 4.3 milyar dolar olduğunu ifade eden Alim, “2030 yılında bu pazarın 7. 4 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor. Türkiye olarak biz şu anda dünya pazarına hitap edemiyoruz. Yurt dışına ufat tefek satışlarımız oluyor ama çok büyük rakamlar değil. Birinci olarak Japonya, Çin, Sri Lanka ve Kenya büyük üretici. İhracat odaklı dünya pazarına girmek için yoğun bir çaba sarfediyoruz” dedi.

Çayı nasıl yapılıyor?

Bir kaseye elenmiş 1 çay kaşığı matcha konur. Üzerine 70-80 derece sıcaklığındaki su eklenir. Su miktarı için iki seçenek vardır: Normal yoğunlukta matcha için 70-80 mL (küçük çay bardağı kadar), daha hafif bir tat için ise 100 mL (büyük çay bardağı kadar) kullanılabilir. Suyu ekledikten sonra bambu karıştırıcı ile köpük oluşana kadar 15-20 sn çırpılır. Eğer bambu çırpıcı yoksa, elektrikli süt köpürtücü de bu iş için kullanılabilir.

BAŞLICA FAYDALARI

■ Yüksek antioksidan: Vücudu serbest radikallerden koruyabilen kateşinler, özellikle EGCG açısından çok zengin.

■ Sakin uyanıklık hali: Kafein içerir, ancak içerdiği yüksek L-Theanine sayesinde kahvenin yarattığı gerginlik ve çarpıntı olmadan, sakin bir uyanıklık hali sağlayabilir.

■ Metabolizma hızlandırıcı: Metabolizmayı ve yağ yakımını destekleyebileceğine dair çalışmalar bulunmaktadır.

■ Detoks etkisi: Vücudun toksinlerden arınmasına yardımcı olabilir.

■ Zengin vitamin ve mineral kaynağı: Lif, C Vitamini, selenyum, krom, çinko ve magnezyum içerir.

KULLANIM ALANLARI

■ Geleneksel olarak sıcak su ile hazırlanıp direkt tüketilebilir

■ Latte ve bubble tea gibi modern içeceklerde

■ Dondurma, çikolata, pasta gibi tatlılarda

■ Smoothie ve kokteyllerde kullanılabilir

NASIL ÜRETİLİYOR?

Matcha, Japon kökenli, özel olarak yetiştirilmiş ve işlenmiş, tozdan daha ince pudra haline getirilmiş bir yeşil çay türü. Bu ürünü elde ederken toplanan yaş çay yaprakları, oksidasyonu (kararmayı) önlemek için hemen buharlanır ve ardından dikkatlice kurutulur. Elde edilem yarı mamul Japon geleneklerine göre taş değirmenlerde öğütülerek Matcha çayı haline getirilir. Ancak bugün gelişen teknoloji ile birlikte, çay partiküllerinin basınçlı hava ortamında çarpıştırılması yolu ile modern değirmenlerde Matcha çayı elde edilebilmektedir. Bu sayede üründe homojen olarak aynı mikron kalınlığında Matcha çayı tozlarını elde edebilmek mümkün olmaktadır.