Üretici yeni sezonda 400 bin ton fındık bekliyor! Fiyat 250 TL olur mu?

Duygu Erdoğan/İstanbul– Fındıkta yeni hasat dönemi ağustos ayıyla birlikte başlıyor. Kahverengi kokarca zararlısının kayıplarını kısmen telafi eden bölgede, nisanda yaşanan zirai donun verdiği zarar daha büyük olarak hesaplanıyor. Farklı fındık paydaşlarından oluşan rekolte tespit kurulu, yeni sezon için 460 bin ton fındık rekoltesi tahmini yapmıştı. Üretici ise sahadaki son çalışmalarla birlikte rekolteyi 400 bin ton olarak hesaplıyor. Bu kapsamda düşük üretim ve artan maliyetlerle birlikte Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) açıklayacağı fındık alım fiyatının en az 250 lira olması talep ediliyor.Son iki sezon boyunca kahverengi kokarca zararlısı nedeniyle oluşan büyük kayıplarla zor dönemler geçiren fındık bahçelerini bu yıl ise zirai don hasarı karşıladı.Son yüksek hava sıcaklıkları ve yağışsız dönemin ise başta Batı Karadeniz olmak üzere verim kaybını artıracağı öngörülüyor.

‘Mücadeleye ara vermiyoruz’

Zirai don yaşanan bölgede Ordu’dan örnek veren Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, geçen sezon 200 bin ton olan rekoltenin 64 bin tona kadar düşeceğini söyledi. Kahverengi kokarca ile mücadelede ise önemli bir seviyeye ulaşıldığını anlatan Akça, “Geçen sezona göre zararını yüzde 70-80 oranında düşürdük. Ama mücadeleye ara vermiyoruz. Üreticimiz çok zor bir mücadele veriyor. Bölgemizi bu zararlılardan tamemen kurtarmakta ve fındığımızın kalitesini sürdürmekte kararlıyız” dedi.

‘Fiyatı üretici belirleyecek’

Rekolte tespitkurulunun fındık için bu sezon 460 bin ton tahmini olduğunu anlatan Akça, ancak sahadan son verilerle üreticinin tahmininin 400 bin ton seviyesinde olduğunu dile getirdi. Fındık alım fiyatı için üreticinin beklentisine ilişkin ise Akça, şu yorumu yaptı:

“Elbette maliyet artıyor, bahçelerde sorunlar üretimi çok zorluyor. Tarım ürünü olduğu kadar bu kadar güçlü bir sanayi ve ihracat ürünü olarak fındık üreticisi de hak ettiği payı almalı ve üretimine kararlılıkla devam etmeli. Bunun için kiyo fiyatında en az 250 lira bir alım fiyatı talebimiz var. Bu fiyat aralığı 250-300 lira olmalı. Ancak şunuson yıllarda daha güçlü dile getiriyoruz; fındığın fiyatını üretici belirlemeli. Bu kadar uğraşının karşılığını almalı. Üreticimize çağrımız; ürünlerinizi değerinde satmak için bekleyin, ‘satamam’ diye endişelenmeyin.”

Üreticiye Maliyeti 222 TL

Ordu’da Ziraat Mühendisi Haluk Şensoy yaptığı açıklamada, 2025 yılı için 1 kilogram fındığın üreticiye maliyetini 222 TL olarak hesapladıklarını ifade etti. Nisan ayında ülke genelinde etkili olan zirai don nedeniyle ciddi kayıplar olduğunu belirten Şensoy, “Ordu’da yaklaşık 2 milyon 226 bin dönüm fındık arazisi mevcut, bunun da matematiğini yaptığımızda bu yıl dönüm başına 27 kilogram fındığımız çıktı. Don afetinden dolayı çok düşük bir rakam. Bunun hesabını yaptığımızda bir kilogram fındığın 2025 yılında üreticiye maliyetini 222 TL olarak bulduk” diye konuştu.

Bahçe bakımı yüksek önemde

Dünya fındık üretiminde 741 bin hektarlık alanla birinci sırada yer alan Türkiye, fındık pazarının büyük bir kısmını elinde bulunduruyor. Fındık üretiminde Türkiyeyi sırasıyla İtalya, Azerbaycan, ABD ve Gürcistan izliyor. Son yıllarda özellikle Azerbaycan ve ABD’nin üretiminde artış olduğu gözlemleniyor.
Dünya fındık pazarı ve üretiminde zirvede olan Türkiye’ye gelecekte en büyük rakibin dikim alanlarını yaygınlaştıran Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) olması öngörülüyor.

Yıllık 750 bin ton civarında fındık rekoltesi olan Türkiye’de ortalama 550 bin tona kadar geriledi. Bu kayıpta iklim temelli sorunlar ile zararlı kayıpları önemli yer tutuyor. Fındıkta rekabetin artması, fındık bahçelerinin bakım ve sürdürülebilirliğinin önemini artırıyor. Buna göre, özellikle yıllık bakım dönemleri ve zararlı ile mücadelede üreticinin dikkatli olması öneriliyor.