Uçurtmalar uçaklara karşı! Havalimanında kriz: Facia yaşandı ama vazgeçen yok

Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr –Sivil havacılık sektörü dünya genelinde hızla büyümeye devam ederken, uçaklar özellikle yolcu taşımacılığında kritik bir konuma yükseliyor. Ancak bazı ülkeler için bu durum yeni değil, adalar ülkesi Endonezya’da hava yolu ulaşımı uzun süredir vazgeçilmez bir ihtiyaç konumunda. Binlerce adadan oluşan Endonezya’da, kara ve demiryolu altyapısı coğrafi koşullar nedeniyle sınırlı. Bu durum, deniz ve hava taşımacılığını öne çıkarıyor. Ülkede faaliyet gösteren çok sayıda hava yolu şirketi, farklı uçak tipleriyle özellikle adalar arası ulaşımda yoğun talep görüyor.

Yolcu taşımacılığında bu denli büyük paya sahip olan havacılık sektörünün güvenli bir şekilde işlemesi ise hayati önem taşıyor. Cakarta Uluslararası Havalimanı çevresinde yaşanan çekişmelerin odağında da tam olarak bu güvenlik ihtiyacı bulunuyor. Endonezya’nın en büyük güvenlik sorunundan biri ise çocukların uçurduğu uçurtmalar. Peki, bu nasıl mümkün oluyor?

‘ESKİDEN POLİSLERİ GÖRÜNCE KAÇARDIK’

Havalimanı yakınlarındaki tarlada uçurtma uçuran çocukların bir kısmının gözleri yukarıda ama gözleri aşağıda olan çocuklar da var. Uçurtma uçurmaya gelen çocukların bir kısmı, eğlencelerinin yarım kalmaması için dönüşümlü olarak oyunlarına engel olmaya gelecek havalimanı görevlilerini gözlüyor. İngiltere merkezli medya kuruluşu olan BBC’ye konuşan 7 yaşındaki Atif, zamanla bu duruma alıştıklarını söyleyerek, “Eskiden arkadaşlarımla birlikte bir polis memuru geldiğinde kaçardık. Şimdi daha cesurum, bu yüzden beni azarladıklarında kaçmak yerine duruyorum” dedi. Uçurtmasına el konulmasının kendisi için bir şeyi değiştirmeyeceğini söyleyen küçük çocuk, “Uçurtmamı alırlarsa üzülürüm ama her zaman yenisini yapabilirim” diye konuştu.

Yaz tatilinin başlamasıyla birlikte havalimanı çevresinde artan uçurtma hareketliliği, uçuş güvenliğinden sorumlu olan personelin bölgedeki devriye sayısını artırmasına sebep oldu. Görevliler, uçuş güvenliğinin aksamaması için havalimanı çevresindekileri uçurtmalar konusunda uyarılarda bulunuyor. Uçurtmaların iniş ve kalkış yapan uçakların motorları başta olmak üzere çeşitli aksamlarına zarar vermesinden endişe ediliyor.

TEMMUZ AYINDA EN AZ 21 UÇUŞA UÇURTMA ENGELİ

Uçurtmalar sadece uçuş güvenliğini değil, uçuş maliyetlerini de artırabiliyor. Sivil havacılık sektörü, oldukça maliyetli bir sektör olarak biliniyor. Bu durum, uçuşların aksaması ya da uçakların uçuştan çekilmesi halinde maliyetleri daha da artırarak, bu alanda faaliyet gösteren şirketler için oldukça ağır faturalar çıkmasına neden olabiliyor.Aynı zamanda bilet fiyatlarına yansıyarak, yolcuların daha pahalı ücretlere seyahat etmesine sebep oluyor. Özetle, bu alanda uçuşların planlandığı gibi ilerlemesi oldukça kritik bir husus. Ancak Cakarta’da bu durum uçurtmalar sebebiyle kimi zamanlarda ciddi şekilde etkilenebiliyor.

Cahyadi, çocukların bu konu hakkında eğitilmesi gerektiğini ifade ederek, “Uçurtma uçurmak eğlenceli bir aktivite, ancak halkın veya çocukların uçuşları tehlikeye atabilecek faaliyetlerde bulunmasını önlemek için onları eğitmemiz gerekiyor” diyerek, çocukları farklı oyunlara yönlendirmek için onlara futbol topu ve badminton raketleri verdiklerini ancak çocukların yine de uçurtma uçurmaya devam ettiklerini söyledi.

GEÇMİŞTE KAZALAR YAŞANDI

Yetkililerin bu konudaki endişesi yersiz değil. Temmuz 2020’de, Soekarno-Hatta’ya varan bir uçağın motorunda uçurtma ipleri ve bambu çubukları bulundu. Uçak sorunsuz bir iniş yapmış olsa da, olay ciddi güvenlik endişelerine yol açtı. Ertesi ay, havalimanı, tesislerinin yakınında uçurtma uçuranlara karşı bir operasyon düzenlemek için bir görev gücü oluşturdu. Temmuz 2024’te ise Bali’de uçurtma iplerine dolanan bir helikopter düştü ve helikopterde bulunan üç Endonezyalı ve iki Avustralyalı yaralandı.

2020 yılında yaşanan olayın üzerinden 5 yıl geçmiş olsa da, uçurtma sorunu yaşanmaya devam ediyor. Geçen temmuz ayında, Ulaştırma Bakanı Dudy Purwagandhi’nin Endonezya genelindeki havalimanı yetkililerine ve bölgesel hükümetlere uçurtmaların uçuşlara verdiği zararı en aza indirmelerini istediği biliniyor. Ancak uçurtmanın, ülkenin kültürel bir öge haline geldiği için bu alanda yürütülen çalışmalar istenilen başarıya ulaşmadı.

Geleneksel olarak yapraklardan, renkli kağıtlardan veya bezlerden yapılan uçurtmalar, Endonezya’da çeşitli amaçlarla uçuruluyor. Uçurtmalar kimi zaman pirinç hasat törenlerinde, kimi zaman kuşları ekinlerden uzaklaştırmak için veya dini ritüeller için uçuruluyor.

ŞEHİRLERDE DE SORUNLARA SEBEP OLUYOR

Endonezya söz konusu olduğunda uçurtmalar, sadece uçaklar için değil, kalabalık yerleşim yerlerinde de ciddi sorunlara neden olabiliyor. 2024 yılında Cakarta’nın güneyindeki Depok bölgesinde 8 yaşında bir çocuk, otoyola girdikten sonra hayatını kaybetti. Polis, çocuğun uçurtma kovaladığı sırada bir arabanın çarptığını düşünüyor. 2020 yılında, uçurtması kırılıp Bali’deki bir trafo merkezine düşen bir adam tutuklandı ve 70 binden fazla ev ve binada saatlerce elektrik kesintisi yaşandı.

Uçurtmaların sorun haline gelmesinin en büyük nedeni olarak hızlı ve kontrolsüz kentleşme gerekçe gösteriliyor. Cakarta, 2000-2020 yılları arasında yeşil alanlarının yüzde 31’ini kaybetti. Tarlalar ve ormanlar yollara ve apartmanlara dönüştü.Sonuç olarak uçurtma sorunu devam ediyor, sorunun nasıl çözüleceği ise henüz bilinmezliğini koruyor.