HİROŞİMA 80. YILDÖNÜMÜ: HİROŞİMA’YA ATOM BOMBASI ATAN PİLOTLAR NE DEDİ? BOMBA NASIL ATILDI?

ABD, Hiroşima’ya ilk atom bombasını attığında yıl 1945’ti. 80 yıl önce, 6 Ağustos günü, ABD Hava Kuvvetleri’ne ait bir B-29 Süper Kale tipi bombardıman uçağı, “Little Boy” (Küçük Oğlan) adlı uranyum bombasını Japonya’nın Hiroşima şehrine bıraktı ve 100 binden fazla insanı öldürdü.

Üç gün sonra ise, daha güçlü bir atom bombası Nagazaki’nin üzerinde patladı. Bu saldırıların ardından Japonya teslim oldu ve savaş sona erdi. Ancak ABD’nin gerçekleştirdiği bu saldırıların yol açtığı ölüm ve yıkım, bu bombalamaların gerekliliği konusunda ciddi tartışmalara yol açtı.

Peki, atom bombalarını taşıyan uçakların pilotları bu saldırılar hakkında ne düşündü? İşte detaylar…

ABD HİROŞİMA VE NAGAZAKİ’Yİ NASIL BOMBALADI?

6 Ağustos 1945’te Hiroşima, atom bombası saldırısına uğrayan ilk şehir oldu. ABD’ye ait bir B-29 bombardıman uçağına Enola Gay adı verilmişti. Saat 08.15 sularında, yaklaşık 4 bin 400 kg ağırlığında, gizli bir bomba şehre bırakıldı.

Bomba infilak ettiğinde güneş kadar sıcaklık yaydı ve tüm şehri yok etti.

80 BİN KİŞİ OLAY ANINDA ÖLDÜ

Hiroşima’daki 76 bin binanın yaklaşık yüzde 90’ı hasar gördü, yandı ya da tamamen yıkıldı. Tahminlere göre 80 bin kişi olay anında öldü. Radyasyon hastalıkları ve yaralanmalar nedeniyle ise on binlerce kişi daha hayatını kaybetti. Yıl sonuna gelindiğinde toplam ölü sayısının 140 bin civarında olduğu tahmin ediliyor.

İKİNCİ BOMBA NAGAZAKİ’YE

9 Ağustos 1945’te, daha güçlü bir atom bombası bu kez Nagazaki’de patlatıldı. ABD’ye ait B-29 uçağı Bockscar, “Fat Man” (Şişman Adam) adı verilen plütonyum bombasını şehre bıraktı. Yaklaşık 40 bin kişi anında öldü, bir o kadarı da sonraki günlerde yaralar ve radyasyon nedeniyle yaşamını yitirdi.

Toplamda iki atom bombası saldırısı, Japonya’da yaklaşık 200 bin kişinin ölümüne neden oldu.

Nagazaki saldırısından altı gün sonra, Sovyetler’in Japon işgali altındaki Mançurya’ya girmesiyle birlikte Japonya teslim oldu ve İkinci Dünya Savaşı sona erdi.

BOMBAYI BIRAKAN PİLOTLAR KİMDİ?

Paul Tibbets, yaklaşık 350 bin nüfuslu Hiroşima üzerine ‘Little Boy’ adı verilen atom bombasını atan Enola Gay’in pilotuydu. Uçağa annesinin adını verdi. 12 kişilik bir ekibi yönetti. Uçak, Guam yakınlarındaki Tinian üssünden sabah erken saatlerde kalktı.

Tinian’dan yaklaşık 80 km uzaklıkta, donanma kaptanı William ‘Deak’ Parsons ve elektronik uzmanı Morris Jeppson bomba bölmesine girerek bombayı aktive etti. The Guardian’ın Stephen Walker’ın ‘Shockwave: Countdown to Hiroshima” adlı kitabına dayandırdığı bilgiye göre, dört torba barut yerleştirildi.

Japonya kıyılarına yaklaşık bir saat kala Jeppson tekrar bomba bölmesine dönerek yeşil güvenlik fişlerini kırmızı aktivasyon fişleriyle değiştirdi ve “Sonuncusunu çevirirken ‘işte o an’ dedi ve ayrıldı.” Bombaya son dokunan kişiydi. Enola Gay’in yardımcı pilotu Bob Lewis, günlüğüne şu notu düştü: “Bomba artık aktif. Arkanda böyle bir şey olduğunu bilmek tuhaf bir his. Tahtaya vurun.”

‘ŞEHİR YOK OLMUŞTU, SADECE TOZ BULUTU VARDI’

O sabah Hiroşima’da birçok hava saldırısı sireni çalmıştı. Ancak Enola Gay yaklaşırken siren çaldığında artık çok geçti.

Uçak bombayı bıraktığında yaklaşık 16 km uzaklıktaydı. Buna rağmen patlamanın şok dalgalarını hissetti. Mürettebat patlamanın sarsıntısından bahsetti.

Bomba bırakıldıktan sonra Hiroşima. AP (Arşiv)

Harold Agnew, Los Alamos fizikçisi ve bir başka B-29 olan The Great Artiste uçağında görevliydi. Görevi, patlamayı ölçmekti. “Şehir yok olmuştu. Sadece toz bulutu vardı, her şeyi kaplamıştı” dedi.

‘BEYLER, TARİHTEKİ İLK ATOM BOMBASINI ATTINIZ’

Tibbets, mürettebata seslendi: “Beyler, tarihteki ilk atom bombasını attınız.”

Theodore Van Kirk, 2004’te Walker’a şöyle dedi: “Böyle büyük bir şeyi hayal edemezsiniz. Japonların savaşı sürdürebileceğini sanmadık. Aşağıdaki insanlar hakkında kimse bir şey söylemedi. Hiç bahsedilmedi bile.”

ABD’nin İkinci Dünya Savaşı’nın Pasifik muharebelerinde 6 Ağustos 1945’te Japonya’nın Hiroşima kentine ve üç gün sonra 9 Ağustos’ta Nagazaki’ye atom bombası atmasının üstünden 80 yıl geçti. Vatandaşlar, Hiroşima’da bulunan Barış Anıt Parkı’nda düzenlenen törene katıldı. Japonya Başbaka

nı Shingeru Ishiba da törene katıldı. Fotoğraflar: AA

TIBBETS PİŞMANLIK DUYMADI!

Tibbets ve diğer mürettebat üyeleri ölene kadar bombalamayı savundu. 2002’de yazar Studs Terkel’e şöyle dedi:

“Doğru olanı yaptığımızı biliyordum çünkü bunu yapacağımızı öğrendiğimde ‘Evet, birçok insan ölecek ama Tanrı aşkına, birçok hayat kurtulacak’ diye düşündüm. Japonya’yı işgal etmeyecektik.”

2007’de hayatını kaybeden Tibbets, çeşitli açıklamalrında sivil kayıplardan ötürü pişmanlık duymadığını bildirdi:

“Masum insanları da öldüreceksiniz ama dünyada şimdiye kadar yapılan hiçbir lanet savaşta masumlar ölmediği görülmemiştir. Gazeteler şu ‘şey’i bırakmalı: ‘Şu kadar sivil öldü.’ Orada bulunmaları onların şanssızlığıydı.”

ATOM BOMBASINI YAPAN OPPENHEIMER

Robert Oppenheimer, ABD’nin İkinci Dünya Savaşı sırasında yürüttüğü Manhattan Projesi’nin baş bilim insanıydı. Oppenheimer, bombanın gücünü ilk kez test ettiklerinde “Şimdi ölüm oldum, dünyaların yok edicisi” sözlerini söylemişti. Savaş sonrası pişmanlık duyan Oppenheimer, nükleer silahlanmaya karşı çıkmış, bu tutumu nedeniyle siyasi baskı gördü. Atom bombası, tarihte ilk kez bir kitle imha silahının savaşta kullanılmasıydı.