ABD-AZERBAYCAN-ERMENİSTAN ‘BARIŞ’ ZİRVESİ: ZENGEZUR KORİDORU GÜNDEMDE: TRUMP-PAŞİNYAN-ALİYEV ZİRVESİNDEN NELER BEKLENİYOR?

MİLLİYET.COM.TR ABD Başkanı Donald Trump, dün akşam saatlerinde Truth Social sosyal medya platformunda yaptığı paylaşımda toplantı için “tarihi bir barış zirvesi” ifadelerini kullandı ve “Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Beyaz Saray’da resmi bir barış antlaşması imza töreninde Beyaz Saray’da bana katılacaklar” dedi.

Trump, iki liderin “yıllardır süren bir savaşın” tarafları olduğunu, bunun “binlerce insanın ölümüne yol açtığını” söylerken “Pek çok lider bu savaşı bitirmeye çalıştı, ancak hiçbiri başarılı olamadı. Ta ki şimdiye kadar, ‘TRUMP’ sayesinde” diye ekledi.

ZİRVENİN EN ÖNEMLİ 2 BEKLENTİSİ

Zirve, ABD Başkanı Trump’ın Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff’un son birkaç aydır yürüttüğü diplomasi trafiğinin ardından gerçekleşiyor.

Zirvenin iki temel gündem maddesi, uzun süredir devam eden barış anlaşması müzakerelerinde ilerleme kaydedilmesi ve Azerbaycan’ı Nahçıvan üzerinden Türkiye’ye bağlayacak Zengezur Koridoru hakkında kararların netleşmesi.

43.5 KİLOMETRELİK KORİDOR PLANI

Axios’un haberine göre ABD arabuluculuğunda varılan anlaşma, yalnızca barışı sağlamayı değil, aynı zamanda önemli bir ekonomik unsuru da barındırıyor. Habere göre, Ermenistan, ülkesinden geçecek 43.5 kilometrelik bir koridora izin verdi. ABD tarafından geliştirilecek bu koridora “Uluslararası Barış ve Refah için Trump Yolu” adı verilemesi düşünülüyor.

Koridor, habere göre insan ve mal taşımacılığının Türkiye ile Azerbaycan arasında, hatta oradan Orta Asya’ya kadar İran veya Rusya’dan geçmeden yapılmasını sağlayacak.

Axios’a konuşan ABD’li bir yetkili şunları söyledi: “Bu meseleyi çözüme kavuşturarak Amerikalılar yıllık milyarlarca dolarlık yeni ticaret kazanacak. Rusya, İran ve Çin ise kendi nüfuz alanları olarak gördükleri bir bölgede güç kaybedecek.”

Haberde ayrıca Ermenistan’ın, “ABD ile yürütülen müzakereler sırasında, koridora dair uzun süredir devam eden karşıt tutumunu bıraktığı” belirtildi.

TOM BARRACK’IN ‘KORİDOR’ AÇIKLAMASI

ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Tom Barrack, 11 Temmuz’da yaptığı bir konuşmada bu 32 kilometrelik koridorun 100 yıllığına ABD’ye verilmesini ve iki ülkenin de bu yolu serbestçe kullanabilmesini teklif etmişti.

TÜRKİYE’NİN AÇIKLAMALARI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 21 Temmuz 2025’te yaptığı açıklamada Zengezur Koridoru’nun yalnızca Azerbaycan, Ermenistan ve Türkiye’ye değil, bölgedeki diğer ülkelere de fayda sağlayacağını söyledi. Erdoğan, hattın “jeoekonomik” önemine dikkat çekerek bunun bir anlaşmazlık değil, uzlaşma sembolü olmasını umduklarını belirtti.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ise 26 Aralık 2024’te yaptığı açıklamada, taraflar arasında uzlaşma sağlanması halinde koridorun dört yıl içinde tamamlanabileceğini söylemişti.

‘TRUMP’IN İLGİSİ MART’TA BAŞLADI’

Yine ABD merkezli Axios’ta yer alan kulis bilgilerine göre Trump yönetiminin çatışmaya ilgisi Mart ayında başladı. Beyaz Saray özel temsilcisi Steve Witkoff, Moskova’dan sürpriz bir şekilde Bakü’ye gitti. ABD’li bir yetkiliye göre Witkoff bu ziyareti, anlaşma için çaba göstermesi konusunda kendisini teşvik eden Katar hükümetinin talebi üzerine gerçekleştirdi.

Ziyaretin ardından Witkoff, ekibindeki özel görevli Aryeh Lightstone’u diplomatik sürecin başına getirdi. Lightstone taraflarla görüşmek için bölgeye beş kez gitti. Lightstone, daha önce Trump’ın ilk döneminde İsrail Büyükelçisi David Friedman’ın en yakın yardımcılarından biriydi ve Trump’ın damadı Jared Kushner ile de yakın ilişkileri bulunuyor.

Habere göre Trump yönetimi, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’a, ABD’nin transit koridoru geliştirmesine izin vererek Washington’da güçlü bir dost ve Azerbaycan’dan gelebilecek olası saldırılara karşı etkili bir “güvence” kazanacağı mesajını verdi.

Axios, “Kapalı kapılar ardında yürüyen müzakereler, şimdi çok daha kamuoyuna açık bir anlaşmaya dönüşüyor” ifadelerini kullandı.