SON DAKİKA: PUTİN-TRUMP ZİRVESİ ALASKA’DA! 3 KRİTİK SORU VE DETAYLAR

Putin ve Trump 2019’da Osaka kentindeki G20 zirvesinde bir araya gelmişti. AFP

MİLLİYET.COM.TR ABD’li yetkililer, Cuma günü Alaska’da yapılacak olanzirvenin detaylarını hızla netleştirmeye çalışıyor.

Son olarak ABD havacılık yetkilileri, iki liderin Alaska’nın Anchorage kentinde bir araya gelmesi planlanan 15 Ağustos’ta, eyaletin hava sahasını kapatacaklarını açıkladı.

ABD’nin Alaska eyaletinde yayımlanan “VIP kişinin hareketi hakkında bildiri” notuna göre, Amerikalı yetkililer Anchorage kentinin üzerinde, 48.3 kilometrelik (30 mil) bir yarıçapta ve yaklaşık 5.5 kilometreye (18 bin feet) kadar olan hava sahasını geçici olarak kapatacak. Kısıtlamanın Cuma günü başlayarak bir gün süreceği bildirildi.

CNN International’ın haberine göre ise hem lojistik hem de jeopolitik konularda, bu tarihi görüşmeye üç gün kala hala kesinleşmemiş meseleler bulunuyor.

İLK SORU: GÖRÜŞME TAM OLARAK NEREDE OLACAK?

Salı gününün ilk saatleri itibarıyla zirvenin yapılacağı mekan duyurulmadı, Ancak Anchorage’de olacağı gibi genel bir bilgi mevcut. Yönetim yetkilileri, Washington ile Moskova arasında merkezi konumda olması sebebiyle seçilen Alaska’ya giderek, ABD ve Rusya liderlerinin tam olarak hangi binada, hangi noktada görüşeceğini netleştirip hazırlıkları yapmaya çalışıyor.

• Anchorage, Alaska’nın en büyük kenti ve ekonomik merkezi olarak 20’nci yüzyılın bazı kritik jeopolitik ve ekonomik olaylarında önemli bir rol oynadı. İkinci Dünya Savaşı’nda Anchorage, Alaska’nın Japonya’ya en yakın Amerikan toprağı olması nedeniyle askeri açıdan stratejik bir üs olarak kullanıldı. 1940’larda Elmendorf Hava Kuvvetleri Üssü ve Fort Richardson inşa edildi. Soğuk Savaş boyunca Anchorage, ABD ile Sovyetler Birliği arasındaki kuzey kutbu rotasında önemli bir savunma ve radar gözetim noktasıydı.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Trump ile yakın işbirliği içinde olduğunu belirterek Pazar günü ABC kanalında şunları söyledi:

“Gelecek Cuma önemli olacak, çünkü Putin’i test etmekle ilgili olacak, bu korkunç savaşı sona erdirme konusundaki ciddiyetini göreceğiz.”

İKİNCİ SORU: TRUMP ZELENSKIY’YI DAVET EDECEK Mİ?

Bunlardan biri, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy’nin davet edilip edilmeyeceği. Trump, geçen hafta zirveyi duyurduğunda Zelenskiy’den bahsetmemişti. Beyaz Saray, Zelensky’nin Alaska’ya dahil edilmesini dışlamamış olsa da, yetkililer önceliklerinin Trump ile Putin’in bire bir görüşmesini düzenlemek olduğunu belirtti.

ABD’nin NATO büyükelçisi Matthew Whitaker, CNN’in “State of the Union” programında Dana Bash’e şunları söyledi: “Eğer Trump Zelensky’yi davet etmenin en iyi senaryo olduğuna inanırsa bunu yapar. Görüşme Cuma günü gerçekleşiyor. Bu kararı vermek için zaman var.”

Ukraynalı yetkililer, Zelensky’nin Trump tarafından davet edilmesi halinde Alaska’ya gitmeye hazır olduğunu net bir şekilde ifade etti. Ancak, Trump ile Putin görüşmesinin nasıl gelişeceğine bağlı olarak birçok şeyin şekilleneceğini de kabul ettiler.

ÜÇÜNCÜ SORU: PUTİN WITKOFF’A NE ÖNERDİ?

Bir diğer soru ise, ABD basınına göre, “Putin’in geçen hafta Trump’ın elçisi Steve Witkoff ile yaptığı görüşmede ABD’yi liderler arasındaki zirvenin zamanının geldiğine ikna etmek için ne önerdiği.” Yine CNN’in analiz haberine göre “Önerisinin tam detayları belirsizliğini korusa da, planının merkezinde Ukraynalıların büyük toprak tavizleri vermesi olduğu açıktı.”

Avrupa liderleri her iki konuda da ABD’den daha fazla detay bekliyor. Onların anlayışına göre, Putin’in sunduğu plan Moskova’ya kısmen işgal ettiği Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinin tamamını kontrol etme hakkı verecekti. Putin’in hedefinde olan diğer iki bölge olan Herson ve Zaporizhzhia’nın kaderi ise belirsizdi. ABD’nin bundan sonra vereceği güvenlik garantilerinin durumu da muamma.

Trump’ın danışmanları, başkanın barış çabalarında Avrupa ülkelerinin desteğinin önemli olduğuna inanıyor ve hafta sonu boyunca Trump’ın hedeflerini açıklamakla meşguldü. Aynı zamanda Putin’in görüşmeye yaklaşımıyla ilgili kaygıları dinlediler.

Avrupalılar ayrıca, toprak tavizlerinde karşılıklılık talep etti. Yani eğer Ukrayna doğudaki Donbas bölgesinde toprak verirse, Rusya da Ukrayna’nın diğer bölgelerindeki işgalini geri çekmeli.

GOLFTE ZELENSKIY SOHBETİ

Cumartesi günü Trump ile golf oynayan Senatör Lindsey Graham, kendisinin de barış görüşmelerine Ukrayna’nın dahil edilmesini istediğini belirtti.

Güney Carolina Cumhuriyetçi Senatörü NBC kanalına şöyle dedi: