SON DAKİKA HABERLERİ: TÜM YOLLAR DONBAS’A ÇIKIYOR: ‘BU ZEHİRLİ BİR HAP’

ABD Başkanı Trump için Oval Ofis’te bir sunum tahtasında sergilenen Ukrayna haritası açık bir mesaj veriyordu. Rusya, Donbas olarak bilinen doğu bölgesinde büyük bir toprak parçasını almıştı. Kırmızıyla işaretlenen bu bölge gitmişti. Ukrayna, barış için anlaşma yapmak zorundaydı, aksi halde daha fazlasını kaybetme riski vardı.

POKER YA DA İŞ ANLAMASI DEĞİL

New York Times’ın haberine göre Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy içinse aynı harita çok daha karmaşık bir tablo sunuyordu. Bu bir iş anlaşması ya da poker oyunu değildi. Bu kişiseldi.

‘DEDEM DE ORADA SAVAŞTI’

Habere göre Zelenskiy kameraların uzağında Trump’a, dedesinin İkinci Dünya Savaşı’nda Donbas şehirlerini Nazilerden kurtarmak için savaştığını söyledi. Bu yüzden bölgeyi öylece veremezdi.

Çarşamba günü, başkent Kiev’e döndükten saatler sonra Zelenskiy bu noktayı yineledi:

Trump’ın öncülük ettiği yoğun diplomasi trafiğinin, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’daki en kanlı savaşı nereye götüreceği belirsiz. Ancak Donetsk ve Luhansk bölgelerinden oluşan, maden zengini Donbas her türlü müzakerenin merkezinde olacak.

• Donbas, savaşın büyük bölümünün geçtiği yer. Rusya hala Ukrayna kontrolünde olan son 6 bin 500 kilometrekareyi ele geçirmeye çalışıyor.

Rusya, NYT’nin haberine göre Ukrayna’nın tüm Donbas’tan vazgeçmesini talep ediyor. Bu talep, halen Kyiv yönetiminde olan ve Sloviansk, Kramatorsk gibi şehirlerde 200 binden fazla Ukraynalının yaşadığı bölgeleri de kapsıyor.

‘BU ZEHİRLİ BİR HAP’

Çoğu Ukraynalı toprak vermeye karşı çıkıyor. Anayasa da buna izin vermiyor. Zelenskiy, ya halkın istemediği bir şeyi destekleyecek ya da Trump’ın öfkesini göze alacak.

Eski Dışişleri Bakanı Vadym Prystaiko, “Bu zehirli bir hap. Ukrayna bunu yutmak zorunda kalacak ve sonra nasıl sindireceğini göreceğiz” dedi.

Zelenskiy, toprak vermeye hazır olup olmadığı sorularını yanıtlamaktan kaçındı. Bu konuyu yalnızca Putin ile konuşabileceğini söyledi; o da henüz görüşmeyi kabul etmedi.

YANUKOVİÇ’E OY VERİYORLARDI

Analistler, Ukraynalıları toprak vermeye ikna etmenin tek yolunun Amerikan destekli bir güvenlik garantisi olduğunu söylüyor. Ancak Trump, NATO üyeliğini devre dışı bıraktığından bu garanti bir türlü sağlanamadı.

Donbas bir zamanlar Rusya yanlısı bir taşra olarak görülüyordu. 6.7 milyon sakinin çoğu sadece Rusça konuşuyor, 2010’da nüfusun yüzde 90’ı Rusya yanlısı Viktor Yanukoviç’e oy veriyordu. Yanukoviç, 2014’te protestolarla devrilince Rusya önce Kırım’ı aldı, sonra Donbas’ta ayrılıkçıları kışkırtıp asker göndererek bölgenin üçte birini kontrol altına aldı.

2015 Minsk Anlaşması sonrası Ukrayna hükümeti, Donbas’a özerklik vermeyi düşünmüştü. Ancak Putin, NATO üyeliğini engelleyecek şekilde, Kiev üzerinde veto yetkisi olacak bir Donbas istiyordu.

ZELENSKIY ‘ÖZEL STATÜ’ FİKRİNE AÇIKTI

NYT’ye göre Zelenskiy, 2019’da “barış getirme” vaadiyle iktidara geldiğinde Donbas’a özel statü verme fikrine açıktı. 2019 Paris zirvesinde Putin’le anlaşma umuyordu. Ancak ülkedeki siyasi baskı buna izin vermedi. Zirveden sonra Zelenskiy, Rusya’yla anlaşma yapılamayacağını anladı ve Putin’i öfkelendirdi.

2022’de Rusya’nın tam kapsamlı işgali başlayınca Zelenskiy, Donbas’a özerklik fikrini bir kenara bıraktı. Savaşın ilk haftasında “Bu toprakların gelecekte nasıl yaşayacağı konusunda bir uzlaşma bulunabilir” demişti. Ancak Rusya’nın işlediği katliamlar ortaya çıkınca fikrini değiştirdi: Donbas’ın tamamı geri alınmalıydı.

Bakhmut’un kanlı savunmasından sonra Ukrayna yavaş geri çekilmelerle Rusya’ya ağır kayıplar verdirdi. Zelenskiy, geçen sonbahar ilk kez, NATO güvenlik garantisi karşılığında geçici toprak tavizi fikrini dile getirdi. Trump ise bunu reddetti.

‘BAŞLADIĞIMIZ NOKTAYA DÖNDÜK’

Fakat Trump geçen hafta, ABD’nin Ukrayna’ya güvenlik garantilerinde yer alacağını açıkladı. Dışişleri Bakanı Marco Rubio, bunun detaylarını çalışıyor.

Ancak asıl sorun Rusya’nın kabul edip etmeyeceği. Ukrayna NATO benzeri bir koruma istiyor. Oysa Rusya, zaten Ukrayna’nın NATO yolunu kapatmak için Donbas’ta savaşı başlatmıştı.

Rasmussen Global’den Harry Nedelcu, “Başladığımız noktaya döndük”dedi. Putin üzerinde zorlayıcı bir değişim olmadıkça yakın gelecekte barış görüşmelerinden sonuç çıkmayacağını, aksine çatışmaların süreceğini söyledi.