9 saatte 200’den fazla deprem normal mi?Prof. Dr. Pampal’dan Balıkesir/Sındırgı açıklaması

Balıkesir’in Sındırgı ilçesi, son günlerde art arda yaşanan sarsıntılarla gündemde. 10 Ağustos’ta 6.1 büyüklüğündeki depremle sallanan ilçede, dün 9 saat içinde en büyüğü 4.8 olan 200’den fazla deprem kaydedildi. Bu hızlı artış, bölge halkında “deprem fırtınası mı yaşanıyor?” sorusunu gündeme getirirken, Prof. Dr. Süleyman Pampal CNN TÜRK canlı yayınında süreci değerlendirdi.

BALIKESİR’DEARTÇI DEPREMLER SÜRÜYOR

Balıkesir’in Sındırgı ilçesi, 10 Ağustos’ta yaşanan 6.1 büyüklüğündeki depremle sarsılmıştı. Ancak ilçede sarsıntılar bununla sınırlı kalmadı.

Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde, dün akşam saat 21.58’de, 4,8 büyüklüğünde ardından saat 22.00’de 4,2, saat 22.14’te ise 4,3 büyüklüğünde 3 deprem meydana geldi. Gece boyunca Sındırgı ilçesinde artçı sarsıntılar durmadı. Büyüklükleri çoğunlukla 3.0’ın altında olan yüzlerce küçük deprem, bölgeyi salladı.

Dünden bu yana 9 saat içinde en büyüğü 4.8 olan 200’den fazla artçı deprem kaydedildi. Bu hızlı ve yoğun artçı sarsıntıların ardından bölge halkında büyük bir tedirginlik oluştu ve “Sındırgı’da deprem fırtınası mı yaşanıyor?” sorusu gündeme geldi.

CNN TÜRK canlı yayınında Burçak Bozkuş’a açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Süleyman Pampal, yaşanan depremlerin nedenleri ve olası riskler hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu.

Deprem uzmanıProf. Dr. Süleyman Pampal’ın açıklamaları şöyle;

“Bölgede artçıların yoğun olacağını ve 5’e kadar büyüklükte artçı olabileceğini söylemiştik. Nitekim o şekilde gelişiyor. Bu Sındırgı fayları özel ve farklı özellikler taşıyor. Sındırgı’nın hemen yakın batısından başlıyor; Sındırgı, Akhisar’dan yukarı doğru uzanan kuzey-güney doğrultulu bir fay var. Oradan başlıyor ve Afyon’a kadar devam ediyor. Bu fay üzerinde bu depremlere benzer depremler daha önce de oldu. Örneğin 2011 Simav depremi (6 büyüklüğünde) ve 1970 Dinar depremi var. Buna çok benziyor.

Öncüsü, ana şoku ve artçılarıyla bu fay, biraz güneyinde Dinar civarında 6-7 büyüklüğünde depremler üretmiş. 1970’de Dinar civarında 6,4 büyüklüğünde bir deprem oldu ve yaklaşık 100 can kaybına yol açtı. 1970’lerin sonunda Dinar’ın kuzey kesimlerine yakın Simav fayında gece depremi oldu, 6,2 büyüklüğünde. 2000’li yıllarda Afyon-Akşehir üzerinden benzer bir deprem oldu; o da 6,5 büyüklüğündeydi.

“TÜRKİYE’DE DEPREMLER 7’NİN ÜZERİNDE NADİREN GÖRÜLÜR”

Bölgenin depremleri genellikle 6-7 arasında büyüklükte. Neden? Çünkü fayların geometrisi ve boyutları normal fay özelliğinde. Kabuk ince ve kırılgan, bu yüzden sık sık kırılıyor, çok anormal enerji birikmediği için depremler genellikle 6-7 arasında kalıyor. Gediz, bir istisnadır; orada 7,2 büyüklüğünde bir deprem oldu. Genel olarak Türkiye’de depremler 7’nin üzerinde nadiren görülür.

Sındırgı’ya gelecek olursak, bahsettiğimiz deprem zincirinin son halkası gibi. Batıya doğru Sındırgı ve civarı kırıldı. Burada anormallik şu: Normal faylarda artçılar, düşen blok tarafında (kuzey) yoğunlaşır. Ancak Sındırgı’nın güneyinde yükselen blok tarafında da çok sayıda artçı var. Aslında bunlar bağımsız deprem olma ihtimali de taşıyor.

Buna benzer bir örneği 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde yaşadık. Elbistan merkezli ikinci depremi üreten Çardak Fayı’nın Göksu’dan Saimbey’e uzanan kesimi çok yoğun artçı aktiviteye sahne olmuştu. Araziye de gittim; hâlâ bölgede çalışıyorum. Göksufayı ile Saimbey civarında bir kesişim bölgesi var. Çardak Fayı’nın devamı niteliğinde ve Göksufayı’nın büyük bir fay ile kesiştiği yer. Burada kırılma oluyor, parçalanıyor.

Tabii ki bu doğal bir durum değil. Ancak örnekleri var. Bu bölgede de benzer örnekler 23 Nisan İstanbul depremiyle aynı zamanda başladı. Öncü aktivite oldu. Sındırgı civarında 23 Nisan’da birkaç deprem sonrası sürekli artçı geldi. Benzer durumu Dinar’da yaşadık; haftalar öncesinden 100 civarında öncü deprem oldu, ardından 6,4 büyüklüğünde ana şok geldi ve artçıları kaydettik.

SINDIRGI VE DİNAR DEPREMLERİ: TÜRKİYE’DE NADİREN GÖRÜLEN YOĞUN ARTÇI AKTİVİTE

Bu deprem çok özel. Çünkü öncü aktiviteyle başlayan, sonra ana şok ve ardından yoğun artçı aktivitenin olduğu depremler Türkiye’de nadirdir. Sındırgı ve Dinar’da bu görüldü. Artçıların çoğu Sındırgı fayının parçalarının kırılması, ama güneye doğru tespit edilememiş yeni fayların olma ihtimali yüksek. Daha önceki yayınlarda da bunu dile getirdim; bölgede yoğun çalışmalar yapılması gerekiyor.

“BÜYÜK DEPREM OLMA İHTİMALİ SON DERECE DÜŞÜK”

Devamı tabii ki olacak. Ancak olabilecek en yüksek artçı, yaklaşık dün akşam gerçekleşti: 5 büyüklüğünde. Daha büyüğü farklı faylardan gelebilir. Hem kuzeyde hem güneyde paralel, benzer özellikte normal faylarda kırılmalar olabilir. Çok düşük bir ihtimalle doğuda Simav ve Gediz kırıldı, o bölgelerde büyük deprem olma ihtimali son derece düşük.

“KUZEY-GÜNEY YÖNLÜ FAY KIRILIRSA 6-7 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM ÜRETEBİLİR”

Batıya doğru, kuzey-güney yönlü fay kırılırsa 6-7 büyüklüğünde deprem üretebilir. Ancak şu ana kadar o fay kırılmadı. Mevcut artçılar kendi içinde kırılmaya devam ediyor. Artçıların sayısının çok fazla olması büyük kırılmayı getirir mi? Bu mümkün ama düşük ihtimal. Benzer bir artçı aktiviteyi Göksu-Saimbey arasında gözlemledik; o zaman bazı meslektaşlarımız büyük depremler tahmin etti. Ancak bu faylar pasif, kırılması zor.”