Son dakika: Bakan Tunç’tan ‘İmralı ve genel af’ sorusuna yanıt

AYŞEGÜL KAHVECİOĞLU – ANKARA –Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, “Terörsüz Türkiye” ve İmralı süreciyle ilgili dikkat çeken açıklamalarda bulundu. PKK’nın silah bırakmaması halinde terörle mücadelenin devam edeceğini vurgulayan Tunç, “Öcalan’a af ihtimali” tartışmasına ilişkin “Kişiye yönelik düzenleme, iyileştirme ve af söz konusu değil” ifadelerini kullandı. Bakanlık nezdinde “Öcalan’a umut hakkı” tanınması yönünde bir çalışma bulunmadığını da söyleyen Tunç, “İmralı’da tecrit yok; Öcalan’ın şartlarında bir olumsuzluk da söz konusu değil” dedi. Tunç, Öcalan’ın 21 Mart’ta gerçekleşecek Nevruz’a cezaevinden mektup gönderebileceğini ama video ile canlı bağlantı gibi bir imkânın sağlanmasının mümkün olmadığına işaret etti.

“Basın Mensupları İftar Programı”nda gazetecilerin sorularını yanıtlayan Tunç’un “Terörsüz Türkiye” süreciyle ile ilgili açıklamaları özetle şöyle:

SİLAH BIRAKMAZSA TERÖRLE MÜCADELE DEVAM EDER: (Öcalan’ın) Çağrı, terör örgütü elebaşının kendi örgütüne silah bırakmasına yönelikti. İmralı’nın çağrısında bir şart söz konusu değil. Silah bırakma yerine getirilmezse terörle mücadele devam eder. Devletin terörle mücadeleden vazgeçmesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Buradaki hedefimiz ülkemizi terörden kurtarmak. 40 yıldan bu yana çok büyük kayıplar, şehitler verdik, maddi kayıplarımız oldu. Bin yıllık kardeşliğimize bir hançer saplandı. Şimdi bu hançeri çıkardığımız zaman tabii bu yaranın iyileşmesini sağlayacak gereklilikler ne olabilir? Onlar bu çağrının sonuç verip vermediğine bağlı hususlar.

VAN’DA İNSANLAR UMUTLU, HEYECANLI: (Bundan sonraki adımlar ne olabilir?) Bu şekilde şimdiden bir tartışma doğru değil. Bu sürecin akamete uğramaması lazım. Geçtiğimiz cuma Van’daydık. 2 bin 500 kişilik bir iftar yemeğinde insanlar gerçekten umutlu, heyecanlı. ‘Artık terör olmasın, çocuklarımız kaçırılmasın, hep beraber birlik beraberlik içerisinde önümüze bakalım’ diyorlar. Hepimiz bunu istiyoruz. Demokratik siyaset kanalları açık. Eğer çağrının muhatabı olumlu cevap verirse Türkiye’de terör sonlandırılmış olur. Bundan daha önemli bir aşama söz konusu olamaz.

KİŞİYE ÖZGÜ DÜZENLEME SÖZ KONUSU DEĞİL: (İnfaz düzenlemesi ya da Öcalan’a af ihtimali) Kişiye yönelik bir düzenleme, bir iyileştirme söz konusu değil. Mevzuatımızda sürekli birtakım iyileştirmeler yapıyoruz. Mesela ‘Hasta hükümlüler cezaevinde ölmesin’ diyoruz. Bu insan haklarına aykırı. Bunların bir genel af şeklinde yorumlanması doğru değil. Af gündemde yok.

KOVİD TAHLİYESİ DÜZENLEMESİ: ‘Kovid izniyle ilgili bir çalışma olabilir’ dedik. ‘Af mı geliyor’ şeklinde birtakım yorumlara neden oldu. 2020’de Kovid izninden yararlanıp açık cezaevinde bulunanlar denetimli serbestlikten faydalanarak tahliye edilmişti. Bu süre 31 Temmuz 2023’e kadar uzatıldı. Düzenlemeden 31 Temmuz 2023 tarihi itibariyle cezası kesinleşen ve cezaevinde bulunanlar yararlandı. 31 Temmuz 2023 tarihinden daha önce suç işlemiş ancak cezasının infazı henüz kesinleşmemiş ve hapse girmemiş olanların, yargılamadaki gecikmeden dolayı bu düzenlemeden yararlanamaması gibi bir durum ortaya çıktı. Bu yönde müracaatlar, talepler oldu. Bu talepler doğrultusunda bir düzenleme olabilir.

UMUT HAKKI ÇALIŞMAMIZ YOK: Umut Hakkı bizim mevzuatımızda yok. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası hükümlülerinin koşullu salıverme süresi 30 yıldır. Yine müebbet hapis cezası hükümlülerinin koşullu salıverme süresi 24 yıldır. Bu yıllar dolduğunda kişi cezaevinde iyi halliyse tahliye olur. Ölüm cezasından çevrilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının koşullu salıvermesinin olmadığına dair ceza infaz kanununda özel bir hüküm yer alıyor. Bu konuda çalışmamız yok. Burada bizim şu anda konuşacağımız konu, terörün kendini feshetmesi, silahları bırakması. Bu çağrıda da bir koşullu salıverme veya umut hakkı talebi söz konusu değil. Terör örgütü elebaşının örgüte yönelik bir çağrısı var. Burada muhatap devlet değil örgüt. Dolayısıyla örgüt bunu nasıl değerlendirecek bunu hep beraber göreceğiz. Değerlendirilse terör bitmiş olur. Diğer konularla ilgili henüz herhangi bir çalışma yok.

İMRALI’DA TECRİT YOK: İmralı’da bir tecrit söz konusu değil. Geçmişte de hep tecrit olduğu, sağlık durumunun kötüye gittiğini söylediler. Ama onların hiçbirisinin olmadığı, orada yanında başka mahkumların da olduğu, sağlık durumunun kötü olmadığı, bunların bir dezenformasyon olduğu ortaya çıktı. Hükümlülerin cezaevindeki şartları bellidir. Yani hükümlüye göre bir şart, bir ayrım söz konusu değil. Orada sağlık şartları, yeme, içme, barınma şartları hepsi mevzuatımıza uygun şekilde yürütülüyor. Zaten bir olumsuzluk söz konusu değil.

NEVRUZ’A VİDEO GÖNDERMESİ MÜMKÜN DEĞİL: (Öcalan Nevruz’da görüntülü bir çağrıda bulunacak mı?) Ceza infaz mevzuatımızda hükümlülerin yakınları ile görüşebilmesi, dışarı ile nasıl temas edeceği belli şartlara bağlı. Mektup gönderebilir, telefon ile görüşebilir ama bir video ile canlı bağlantı teması söz konusu değil. Mektup gönderebilir. Böyle bir talep yok şu anda. Talep olursa mektup ile ilgili değerlendirme yapılabilir. Nevruz’u kutlamak için bir mektup gönderecekse zaten o mektup bu çağrının ruhuna uygun olması lazım yoksa çağrıyı bu sefer siz yırtıp atmış olursunuz. Dolayısıyla bunun sınırlarını aşmayan bir mesaj olabilir. O çağrının dışına taşan farklı bir şey olursa sürece zarar veren bir açıklama olur. Dolayısıyla o yola girilmez diye düşünüyorum.

VİDEOSU ÇEKİLDİ: (Öcalan çağrı metnini okunurken video çekildi mi?) Orada fotoğrafı da çekildi videosu da alındı. Video tamamen devletin güvenlik ve istihbaratı açısından çektiği bir video.

MÜKERRER SUÇLAR DÜZENLEMESİ

Mükerrer suçlarla ilgili bir düzenleme hazırlığı olup olmadığına ilişkin soruya Tunç, şöyle yanıt verdi:
“Ceza infaz mevzuatımıza göre bir kişi, terör, cinsel suçlar, uyuşturucu suçu haricinde basit suçlar bakımından ilk kez suç işlediği zaman cezasının yarısını cezaevinde geçirirken koşullu salıverilmesine son 1 yıl kalan hükümlüler denetimli serbestlikten yararlanır. İkinciyi işlemiş ise cezasının 2/3’ünü, üçüncüyü işlemişse cezasının tamamını yani 4/4’ünü cezaevinde geçirir. Burada bir terör suçlusu ya da uyuşturucu suçlusunun cezasını 3/4’lük bölümünü cezaevinde geçiriyorken basit suçlardan cezaevinde olanların cezalarını neden 4/4’ünü cezaevinde geçirdiklerine dair yakınmalar oluyor. Cezaevinde bu durumda olanların cezalarının 3/4’ünü yatarak dışarı çıkma ümidiyle ıslah olmasının kolaylaşacağına dair çok sayıda başvuru yapılıyor. Bu konuda bir düzenleme yapılması hususu tabi ki milletvekillerimizin, yüce meclisimizin takdiridir.”

“MAĞDURİYET ALGISI OLUŞTURMAYA ÇALIŞIYOR”

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik soruşturma sürecine ilişkin de Tunç, “İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanının, Sayın Cumhurbaşkanımıza yönelik konuşmaları çok çirkin ifadeler. Bu ülkenin Cumhurbaşkanına yönelik bir Belediye Başkanının o şekilde ifadeler kullanması gerçekten CHP adına da kendisi adına da bir talihsizlik. Sürekli kendisine karşı bir yargı tacizi varmış algısı oluşturmaya çalışıyor. Yargı ne zaman karar vereceğini sana sormayacak. Hem tarafsız ve bağımsız yargı diyorsun hem de ‘Benim hakkımda kararı çabuk ver’ diyorsun. Diploma ile ilgili kimin şikâyetçi olduğu ortada. Yargının yürüttüğü soruşturmaları hedef alarak, yargı mensuplarına yönelik tehditkâr ifadeler, yakışıksız kelimeler kullanırsanız bu olmaz. Savunmanız var, itiraz mekanizmaları var, kararların verildiği anda başvuracağınız başka yollar var. Burada özellikle yargının yürüttüğü soruşturmalar üzerinden bir mağduriyet algısı oluşturup, ‘Beni engellemek istiyorlar’ gibi bir durumun içerisine giriyor. Hep birlikte görüyoruz; o aday adaylığı toplantılarındaki kullandığı ifadeler kabul edilebilir ifadeler değil” dedi.