6.2’lik İstanbul depremi enerjiyi aldı mı? Şükrü Ersoy’dan çarpıcı yorum

CNN TÜRK’ten Kaan Temeltaş’a konuşan Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy şunları söyledi; Dünden beri deprem aktivitesini özetlemek gerekirse; Tüm bu aktiviteler Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara Denizi içindeki kısmında özellikle Kumburgaz fayı üzerinde gerçekleşti. Kumburgaz fayı dediğimiz bu fay 40 km. uzunluğunda. Bunun batı ucunda 11-12 km’lik kısmında meydana gelen aktiviteler. Öncüsü, ana şoku, artçıları hepsi 11-12 km’lik Kumburgaz fayının batı kısmında meydana geldi.

ARTÇILAR BÜYÜR MÜ, KÜÇÜLÜR MÜ?

Sanırım 200’e yakın aktivite var bu kırığın üzerinde. Bu artçı şoklar bir süre daha devam edebilir, bir haftalık süre içerisine yayılabilir. Dünküler bayağı güçlüydü. 4.5’in üzerinde hatta 5.9’a varan aktivite vardı. Bundan sonraki aktivite büyür mü, küçülür mü? Bu konuda cevap vermek o kadar kolay değil. Çünkü şu anda deprem aktivitesi süreci içindeyiz ve bu depremler de olmaya devam ediyor, edecek de. Eğer bunların dağılımında değişiklik olursa elbette farklı yorumlamak gerekir. Bunu da ancak olduğu takdirde paylaşabiliriz.

UZMAN İSİMLERİN FARKLI GÖRÜŞLERİ HAKKINDA NE DİYOR?

Bilimde bu tartışmalar her zaman olur. Biz çok alışkınız da tabi kamuoyu alışkın olmadığı için farklı konuşuluyor. Ama veriler üzerinden konuşmak gerekiyor. Birincisi; Marmara’dan bağımsız olarak Kuzey Anadolu Fayı’nın maksimum deprem oluşturma kapasitesi 8 büyüklüğünde. Dolayısıyla Marmara Denizi içinden geçen Kuzey Anadolu Fayı’nın da bunun devamı olduğunu düşündüğümüzde Marmara Denizi içinde deprem büyüklüğünün ‘6.5’i geçmez’ denmesi çok anlaşılır bir şey değil. Teknik ve bilimsel olarak… Büyük bir deprem oluşturma kapasitesi var. Geçmişte olmuş. Gelecekte de olabilecek bir şey. Bir defa bunu kabul etmek gerekiyor.

İkincisi şuydu; 6.2’den sonra yeni daha büyük bir deprem meydana gelebilir mi? Bunu bilemeyiz. Ancak artçıları izleyerek bunun gidişine, fay üzerindeki dağılımına bakarak belki yeni bir şeyler söylenebilir.

6.2’LİK DEPREM BEKLENEN BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİNİN ENERJİSİNİ ALDI MI?

Bir miktar ama o miktar nedir? 7.2 deprem bekliyorsa bu depremin ancak 32’de 1 kadar enerjisini almıştır 6.2. Dolayısıyla 31 tane daha 6.2 büyüklüğünde deprem olacak ki bu enerjiyi alacak. Dolayısıyla böyle bir enerji bu fay zonu üzerinde var. Ama bu enerjinin hemen 6.2’den sonra çıkacağını söylemek de bir kehanet olur. Sadece teknik bir olasılık. O yüzden büyük depremin tetikleneceğini 6.2’den sonra söylemek kolay değil.

ARTÇI DEPREMLER NE KADAR SÜRECEK?

Bence en az bir hafta bunları yaşabiliriz. Ondan sonraki aktiviteler de Marmara Denizi’nin olağan aktiviteleri olarak kabul edilebilir.

Bu bir anlamda ucuz atlatılmıştır. Marmara Denizi’nin deprem kapasitesini küçümsememek, göz ardı etmemek, bütün her şey bitti, oldubitti demek de mümkün değil.

İSTANBUL DEPREM RİSK HARİTASI

Kuzey Anadolu Fayı’nın devamında bize gösteriyor. Burada açı değiştirerek, Adalar’a doğru segment dediğimiz bir kısım var. Oradaki kısmı gösteriyor. Bu Adalar kısmında bildiğimiz en son deprem 1894 depremiydi. Ama batı kısmında henüz bir kırılma yok. Bu depremler elbette oluyor.

Tekirdağ civarlarında Şarköy’de 1912 depremi var. Onunla Adalar arasında bölgede henüz kırılma yok. Kırılmaya aday kısım 140 km kadar. O uzunluktaki fayın sadece Kumburgaz segmenti kısmında yani 40 km’lik kısımda bu aktiviteler oluyor. Bu harita da faya olan uzaklığa göre yapılmış tamamen doğru kabul edebileceğimiz bir harita değil bu. Buna zemin haritasını yerleştirdiğimizde bu değişir. Ama herhangi bir depremde bile en fazla etkilenecek yerler Avrupa yakası ve Anadolu yakasında kıyı kesimleridir. Kuzeye doğru bu etki azalacaktır.

OLASI TSUNAMİ İDDİASI

Tsunami olasılığı da var. 6.2’de çok belirgin olmasa da Boğaz’da kıyılar da bir deniz çalkantısı olduğunu biliyoruz, dalgalanmalar var. Deniz tabanındaki hareket yüzeyde bir su hareketine neden olduğunu biliyoruz. Tipik bir su hareketi gelişmedi ama bu konuda uyarı da verildi. 6’yı 6.5’i geçen depremlerden sonra özellikle Marmara Denizi içerisinde denizaltı heyelanı oluşursa tsunami dalgaları oluşabilir. Bu 6.2’de de tsunamiye benzer zayıf bir dalga akıntısı var.